W artykule przedstawiono rozważania teoretyczne dotyczące funkcjonowania i rozwoju społeczności terytorialnych w kontekście reformy samorządu terytorialnego. Na wstępie zaprezentowano zewnętrzne i wewnętrzne warunki mające wpływ na działalność jednostek samorządu terytorialnego oraz zasady jego funkcjonowania. Następnie zwrócono uwagę na szeroko pojętą samowystarczalność społeczności lokalnej, w tym zdolności do efektywnego gospodarowania zasobami w kontekście obowiązującego prawa.