Ukraińcy w powiecie przemyskim w latach 1918-1947

Abstrakt
W okresie międzywojennym Ukraińcy byli najliczniejszą mniejszością narodową zamieszkującą w Polsce, w powiecie przemyskim stanowili oni 60% ogółu ludności. Ukraińcy zamieszkujący na omawianym obszarze to w 90% chłopi. Ważnym elementem w życiu narodowym mniejszości ukraińskiej była oświata. W powiecie i mieście funkcjonowało wiele szkół ukraińskich, działały liczne organizacje kulturalno-oświatowe, kościelne, sportowe i gospodarcze. Największym ugrupowaniem politycznym było UNDO, na terenie powiatu duże wpływy miały również organizacje nacjonalistyczne. Wybuch II wojny światowej, a szczególnie okres okupacji niemieckiej spowodował wzrost aktywności ludności ukraińskiej. Możliwość legalnego działania otrzymał Ukraiński Centralny Komitet, rozwijano sieć ukraińskiego szkolnictwa oraz różnorakich form spółdzielczości. Ukraińcy uważając Rzeszę za gwaranta niepodległej Ukrainy zdecydowali się na jawną kolaborację organizując jednostki wojskowe. Po wyzwoleniu powiatu władze komunistyczne dały Ukraińcom pewien polityczny margines swobód, umożliwiono reaktywowanie przedwojennych placówek szkolnictwa średniego i utrzymano ukraińskie szkoły powszechne działające w trakcie II wojny światowej. W trakcie akcji wysiedleńczej do USRR eskalacji uległa działalność UPA, która w odwecie napadała na wysiedlone wsie i mordowała pozostałą tam bezbronną ludność polska. Kolejną była akcja „Wisła”, w wyniku, której wysiedlono ludność ukraińską na tzw. ziemie odzyskane.
In the interwar era Ukrainians were the largest minority in Poland. The antagonism between them and the Poles was still present. Conflicts erupted because in the Second Republic the Ukrainians were trying to achieve the goal of the intrinsic Ukraine. They were mainly composed of peasants and education has been important reason why they fought for its autonomy. In the district of Przemyśl was many of Ukrainian or utraquist schools and different organizations. The most powerful political party was UNDO, that competed with the political circle of Lwów. The World War II provided the means for Ukrainian activity. The Central Committee was allowed legal action, the school and co-operative system was established. The Ukrainians collaborated with the regime, created military division, including the SS Galizien, and allowed some degree of autonomy, allowing the schools to function and reestablishing some of the institutions that existed earlier. Then came the escalation of activities taken by the UPA organization, including massacres of polish population. In consequence came the “Wisła” action- the Ukrainians were resettled in the western parts of Poland. In the years 1944-1947 the tradition of Przemyśl as a multicultural city has ended. The holocaust, relocation of Ukrainians to the CCCP and the resettlements changed the demographic, economic and social structure in the region.
Opis
Słowa kluczowe
Powiat przemyski , stosunki narodowościowe Polski w XX wieku , Ukraińcy , District of Przemyśl , ethnic relations of Poland in twentyth century , Ukrainians
Cytowanie