Artykuł prezentuje wyniki badań, które pozwalają porównywać młodzież ze wschodniego i zachodniego pogranicza. Wtórna analiza danych GUS, Bilans Kapitału Ludzkiego, Diagnoza Społeczna 2013 pokazały, że w pewnych aspektach pojawia się ,,efekt pogranicza”. Młodzież z zachodniego pogranicza jest liberalna, później wchodzi w dorosłość, posiada orientację materialistyczną i zna język swojego sąsiada. Młodzież ze wschodniego pogranicza jest konserwatywna i tradycyjna. Wcześniej wchodzi w dorosłość, w większym stopniu zabiega o uzyskanie dodatkowych kwalifikacji i podniesienie szans na rynku pracy, nie zna języka sąsiada. Na obu pograniczach młodzież jest familiocentryczna, posiada wysokie aspiracje edukacyjno - zawodowe i dąży do opuszczenia obecnego miejsca zamieszkania. Nie różni się też młodzież w kwestii tożsamości