Dydaktyka Polonistyczna nr 10(19)2024
URI dla tej Kolekcjihttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/11601
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Pozycja Mroczne kreacje władzy w twórczości grupy heavymetalowej Hunter i jej lidera Pawła Grzegorczyka(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Dołęga, PrzemysławCelem niniejszego artykułu jest uporządkowanie i sproblematyzowanie tematu władzy obecnego w twórczości grupy heavymetalowej Hunter i jej lidera Pawła Grzegorczyka. Szczególnie istotne w zamierzonej koncepcji pracy okaże się dokładne opisanie postaci despoty. Analizom poddane zostaną najbardziej reprezentatywne utwory z albumów: Requiem, Live, Medeis, T.E.L.I…, HellWood, Królestwo, Imperium, Niewolność oraz Arachne. Tekst wywodu zawierać będzie odniesienia do terminologii stosowanej przez metodologów badań kulturowych, a także motywów pojawiających się w tekstach innych zespołów uznawanych za ideowych następców zespołu Black Sabbath.Pozycja Bydgoska scena teatralna w latach 1945–1949(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Zawistowska, MonikaPublikacja dotyczy działalności Teatru Polskiego w Bydgoszczy w latach 1945–1949. To charakterystyka lokalnej sceny, a także wyszukanie w niej elementów, które składają się na ideowe zaangażowanie teatru w życie kulturalno-społeczne. Teatr Polski po roku 1945 był termometrem działań społecznych i politycznych. Moim celem jest ukazanie, w jakiej mierze bydgoski teatr był zwierciadłem nadchodzących zmian. Czy istniały warunki swobodnego rozwoju kulturalnego? Czy była to prawdziwa wolność tworzenia? Niestety, nie. W sposób kontrolowany poluzowano więzy, a o obliczu artystycznym teatru decydowały nie tylko bieżące wydarzenia, ale i sami twórcy lokalnej sceny.Pozycja Sacrum we współczesnej refleksji literaturoznawczej – wybrane zagadnienia(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Popielarz-Zajdel, EwelinaSacrum obejmuje tak różnorodne kategorie i wartości, że nie sposób przypisać mu jednego, wspólnego pojęcia – łączy je jedynie nazwa. W teoriach antropologiczno-kulturowych oraz fenomenologicznych sacrum przybiera wielorakie formy, co czyni tę kategorię bardziej pojemną znaczeniowo. Sacrum przenika nie tylko sferę religijną, ale także kształtuje ludzkie doświadczenie, nadając mu głębszy wymiar. Może być również rozumiane nominalistycznie, jako czysto nazwowa konstrukcja. Niemniej jednak w swojej uniwersalnej denotacji odnosi się do sensów religijnych, transcendentnych, wykraczających poza codzienność i dążących ku wyższym wartościom.Pozycja Idea miłosierdzia w wybranych tekstach siostry Faustyny Kowalskiej, Jana Pawła II i Josepha Ratzingera(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Kogut, JoannaW artykule zaprezentowano współczesne sposoby ujmowania Bożego miłosierdzia, odwołując się zarówno do tradycji chrześcijańskiej i nauki Kościoła, jak i myśli laickiej. Podkreślono, że idea Bożego miłosierdzia stanowi przedmiot zainteresowania nie tylko teologii, lecz także większości nauk humanistycznych. Idea ta, z jednej strony, lokuje się w centrum nauczania Kościoła, dominuje w całym pontyfikacie Jana Pawła II (jest główną myślą encykliki Dives in misericordia), znajduje też potwierdzenie w licznych publikacjach, świadectwach czy komentarzach do tekstów mistyków i mistyczek chrześcijańskich. Z drugiej strony natomiast, jest ona obecna w refleksji postsekularnej, nieortodoksyjnej, mniej lub bardziej odległej od oficjalnej wykładni Kościoła katolickiego. Idea miłosierdzia Bożego, przejawiająca się w kulturze współczesnej, w nowym świetle pozwala spojrzeć na człowieka – jego duchową kondycję, priorytety oraz relacje z Bogiem. Miłosierdzie jest w pewnym sensie osobliwym odkryciem chrześcijaństwa, jawiąc się jako zjawisko wielowymiarowe, kształtujące kulturę chrześcijańską.Pozycja Godność osoby − między ujęciem substancjalnym a relacyjnym(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Strzelecki, RyszardArtykuł dotyczy godności osoby ludzkiej. Pojęcie godności zostało przyjęte z filozofii tomistycznej, gdzie osoba ujmowana jest jako substancja, ale jest zarazem traktowana jako podmiot, transcendujący świat poprzez atrybuty świadomości, wolności i miłości oraz transcendujący społeczeństwo poprzez atrybuty zupełności, podmiotowości prawa i godności. Godność jest rozważana zarówno w kontekście tomistycznym, jak i w kontekście antropologii Karola Wojtyły. W artykule dominuje nastawienie społeczno-kulturowe. Atrybuty bytu osobowego są postrzegane jako momenty relacji międzyosobowych z podziałem na rolę dawcy i rolę biorcy działań. W tych relacjach rozważana jest godność osób nieświadomych i bezwolnych. Ważnym współczynnikiem godności jest nieudzielalność. Omówione zostały działania naruszające tę własność osoby. Dla pełniejszego ujęcia godności człowieka wprowadzony został kontekst Trójcy Świętej. Relacje osób w Trójcy stanowią niedościgły wzór osobowych relacji ludzi. W Trójcy jest doskonała harmonia substancjalności i relacyjności, która stanowi też najdoskonalszy wzór godności osobowej. Tworzy właściwy kontekst godnościowego pojmowania wszelkich sytuacji granicznych – samounicestwienia i ocalenia, utraty życia na rzecz drugiego, heroizmu i ofiary. W trakcie wywodu podejmowano próbę teoretycznego i metodologicznego porządkowania problematyki godności.Pozycja Wpływ motywu zwierząt na przedstawienie różnych obrazów kobiecości w wybranych utworach Olgi Tokarczuk(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Skowron, KingaGłównym tematem artykułu jest motyw zwierząt w literaturze i jego rola w wybranych utworach Olgi Tokarczuk (Opowiadania bizarne, Prowadź swój pług przez kości umarłych, E.E. i Dom dzienny, dom nocny). Celem artykułu jest wskazanie sposobu, w jaki polska pisarka wykorzystuje motyw zwierząt do przedstawiania różnych obrazów kobiecości na przykładzie wybranych bohaterek literackich. Na początku zaprezentowano motyw zwierzęcy jako jeden z najbardziej uniwersalnych motywów literackich. Tekst zawiera również najważniejsze funkcje tego motywu w literaturze od czasów starożytnych do współczesności. Zwrócono szczególną uwagę na jego pojmowanie w kontekście kobiecości. Następnie Olga Tokarczuk została zaprezentowana jako jedna z reprezentantek nurtu polskiej literatury feministycznej. Na wybranych przykładach ukazano, w jaki sposób wybrane motywy zwierząt są wprowadzane do twórczości Tokarczuk i jak korelują z cechami głównych bohaterek, ilustrując ich charakter, odzwierciedlając ich stan psychiczny, a także ukazując etap życia, na jakim się znajdują – od młodości, przez dorosłość, aż po starość.Pozycja Prababki, babki, matki. Postać rodzicielki w utworach Teresy Ferenc(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Dusza, JuliaArtykuł jest próbą odczytania poezji Teresy Ferenc przez teorie feministyczne XX wieku oraz ich współczesne analizy. Najważniejszą postać w twórczości autorki Piety stanowi matka. Rodzicielka w utworach Ferenc podważa jednak patriarchalno-kapitalistyczną wizję kobiety. W figurze matki odnajduję pozostałości po matrylinearnych wierzeniach. Poprzez interpretacje wierszy staram się ukazać problematykę strawestowanej genealogii kobiecej, której odbudowa staje się niezbędna dla kreowania się tożsamości podmiotu lirycznego. Teorie badaczek, takich jak Luce Irigaray, Adrienne Rich, Simone de Beauvoir czy Hélène Cixous, są dla mnie kluczem interpretacyjnym. Dekonstruowanie archetypu matki jest możliwe dzięki poetce zaangażowanej, jaką jest Teresa Ferenc.Pozycja Chłopki Joanny Kuciel-Frydryszak – perswazja w służbie emancypacji(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Dąbrowska, DorotaCel artykułu stanowi analiza i interpretacja Chłopek Joanny Kuciel-Frydryszak pod kątem dwóch zagadnień – związku tego tekstu z dyskursem feministycznym oraz zastosowanych przez autorkę mechanizmów perswazyjnych. Refleksji tej towarzyszy namysł nad tym, jaki obraz kobiet wyłania się z książki, czy można ją traktować jako zmierzającą do stworzenia jednolitego, uproszczonego wizerunku, czy raczej ujęcia zróżnicowania swoich bohaterek. W rozważaniach nad książką znajduje się również próba odpowiedzi na pytanie, komu zostaje przypisana odpowiedzialność za doświadczane przez kobiety krzywdy. Podjęta analiza pozwala na uznanie perswazji za środek służący uwydatnieniu emancypacyjnej idei, stojącej u podstaw zawartej w książce relacji dotyczącej historii. W obszarze zainteresowań artykułu jest również kwestia specyfiki historycznego podania na gruncie gatunków pogranicznych, reprezentowanych przez analizowaną w tekście książkę.Pozycja Za naszą i waszą wolność. Obraz emigracji w nieopublikowanych pogadankach radiowych Józefa Łobodowskiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Moreno-Szypowska, Jadwiga CleaDzisiaj jesteśmy świadkami tego, jak postać i twórczość Józefa Łobodowskiego ‒ poety, publicysty i tłumacza skazanego na zapomnienie przez komunistyczny rząd PRL ‒ na nowo cieszy się zainteresowaniem w trzech krajach będących jego duchową ojczyzną: Polsce, Ukrainie i Hiszpanii. Specjaliści badają jego twórczość z różnych perspektyw: jako sławiącego polskie kresy poetę międzywojnia związanego z kręgiem lubelskim, artystę zainspirowanego folklorem Ukrainy i Półwyspu Iberyjskiego lub znakomitego tłumacza literatur rosyjskiej, ukraińskiej i hiszpańskiej. Rzadziej jednak pokazuje się polityczne zaangażowanie poety, który będąc na emigracji, nadal walczył o wolną Polskę poprzez fale Radia Madryt. W nieopublikowanych dotąd Pogadankach radiowych pozostawił bardzo ciekawe refleksje na temat emigracji i jej roli w życiu dalekiej ojczyzny, rozumianej nie w kategoriach politycznych czy narodowych, lecz jako wspólnotę wartości, z których za najważniejsze uważał poszanowanie prawa do pokojowego współżycia ludzi pochodzących z różnych miejsc i mających rozmaite przekonania. Niniejszy artykuł wyjawia nieznane dotąd myśli pisarza, któremu osobiste doświadczenie banicji posłużyło do stworzenia pełnego nadziei obrazu emigranta i emigracji. Ta pozytywna wizja prawdziwej polskości ‒ w której zanikają różnice narodowościowe i do której należeć może każdy, niezależnie od swojego pochodzenia ‒ jest głównym przekazem emigracyjnej myśli Łobodowskiego.Pozycja Co nauczyciel powinien wiedzieć o zaburzeniach przetwarzania słuchowego? Kształcenie polonistyczne wobec wyzwań współczesności(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Adamiec-Krzyska, UrszulaZaburzenia przetwarzania słuchowego (ang. Central Auditory Processing Disorder – CAPD) to zaburzenia wpływające na dostęp i właściwą interpretację informacji dźwiękowej przy prawidłowym funkcjonowaniu słuchu fizycznego. CAPD może prowadzić do trudności w rozumieniu mowy, zwłaszcza w hałaśliwym otoczeniu. Diagnozowanie trudności stanowi dla specjalistów duże wyzwanie. Wynika to z różnorodności objawów oraz ich nakładania się i współwystępowania z innymi zaburzeniami rozwojowymi, takimi jak: autyzm, dysleksja, ADHD czy zaburzeniami koncentracji uwagi. Precyzyjne rozpoznanie CAPD wymaga kompleksowego podejścia obejmującego zarówno testy audiologiczne, jak i ocenę funkcji poznawczych oraz obserwację zachowań dziecka w różnych sytuacjach komunikacyjnych. Niniejsza praca ma na celu przedstawienie genezy powstawania tego zaburzenia, jego rodzajów, symptomów, metod diagnostycznych oraz strategii terapeutycznych w kontekście kształcenia polonistycznego. Szczegółowa analiza objawów CAPD oraz ich wpływu na codzienne funkcjonowanie uczniów pozwoli na lepsze zrozumienie trudności, z jakimi borykają się dzieci w trakcie nauki języka polskiego. Artykuł przedstawia zagadnienie CAPD poprzez studium indywidualnych przypadków dwojga uczniów, ukazując specyficzne wyzwania i strategie radzenia sobie z nimi w praktyce edukacyjnej.Pozycja Czy zadania domowe są nam jeszcze potrzebne? Refleksja na temat zadawania prac domowych z perspektywy uczniów i nauczycieli(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Półćwiartek, AleksandraOd pierwszego kwietnia 2024 r., zgodnie z rozporządzeniem Ministry Edukacji Narodowej, zadawanie prac domowych w klasach IV–VIII jest nieobowiązkowe i nieoceniane. Rodzi się więc pytanie: Czy zadawanie prac domowych jest nam jeszcze potrzebne? Coraz więcej badaczy, a także nauczycieli zwraca uwagę na to, że uczniowie nie przykładają się do wykonywania zadań domowych, jednak bez wątpienia ich umiejętne zadawanie, a także regularne sprawdzanie w klasach IV–VIII niesie za sobą wiele kształcących umiejętności. Wpływa na samorozwój uczniów, przyczynia się do poprawienia efektywności nauki, uczy krytycznej oceny własnej pracy, jak i odpowiedzialności. Istnieją więc plusy i minusy prac domowych, ale czy ich usunięcie przyczyni się do tego, że uczniowie będą mieli więcej czasu na przygotowanie się do sprawdzianu, kartkówki czy czytanie lektur? Czy te zadania nie są względem siebie zależne? Celem artykułu jest przeanalizowanie zmian w zadawaniu prac domowych, zwrócenie uwagi na ich kształcące aspekty, jak i pogłębienie refleksji na powyższy temat z perspektywy uczniów i nauczycieli.Pozycja Humor jako narzędzie dydaktyczne w edukacji polonistycznej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Lauks, AnnaCelem niniejszego artykułu jest ukazanie humoru w roli narzędzia dydaktycznego w edukacji polonistycznej. W pierwszej części omówiono wpływ humoru na proces kształcenia, wskazując zarówno na pozytywne, jak i negatywne aspekty użycia tej kategorii. Z kolei druga część artykułu ilustruje konkretne przykłady zastosowania humoru w edukacji polonistycznej, odwołując się do różnych typów lekcji dotyczących literatury, języka oraz warsztatu kreatywnego pisania. Analiza zebranych materiałów stanowi dowód na zasadność stosowania narzędzia humoru, które ma korzystny wpływ na uczenie się i nauczanie.Pozycja Projekt cyfrowy jako sposób na lekturę w szkole podstawowej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Nowak, ErnestAutor przedstawił w artykule pomysł realizacji lekcji języka polskiego w formie krótkiego klasowego pomysłu z wykorzystaniem gry komputerowej Minecraft (Mojang Studios 2011). W jego opinii taka lekcja może przysłużyć się rozwijaniu kreatywności uczniów, a także ich aktywizacji, co jest dziś elementem szczególnie pożądanym podczas lekcji związanych z pracą z książką. We wstępie autor opisał fenomen gier komputerowych i możliwości ich dydaktycznego wykorzystania w klasach IV–VI. Następnie przedstawił zalety pracy taką metodą, do których zaliczył między innymi rozwijanie twórczości, aktywizację uczniów, a także zaangażowanie całego zespołu klasowego w pracę projektową. Artykuł zamyka zaproponowany scenariusz przeprowadzenia takiej lekcji w każdej szkole, co może być pomocne w pracy nauczycieli praktyków. Autor zamieścił także film podsumowujący realizowany przez niego projekt w grze Minecraft oraz opracowane z uczniami klasy VI zagadnienia do scenariusza filmowego, który można wykonać z uczniami.Pozycja Wykorzystanie wybranych założeń neurodydaktyki w warsztacie nauczyciela polonisty(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Górny, DawidCelem pracy było przybliżenie założeń neurodydaktyki – nauczania przyjaznego mózgowi pod kątem praktyki szkolnej. Jest to stosunkowo nowy nurt, którego idee w ostatnich dekadach zyskały coraz większą popularność, a którego założenia są na tyle istotne, że – zdaniem autora – powinny być brane pod uwagę we współczesnej edukacji. By pokazać, jak może wyglądać nauczanie przyjazne mózgowi na lekcjach języka polskiego, autor starał się przedstawić wykorzystanie wybranych założeń neurodydaktyki w warsztacie nauczyciela polonisty.Pozycja Czego oczekuje współczesna młodzież? Rozważania o statusie edukacji polonistycznej w świetle wypowiedzi ankietowych uczniów szkół ponadpodstawowych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Legacki, MichałTekst przedstawia wyniki ankiety przeprowadzonej wśród licealistów w marcu 2024 roku. Celem badań było sprawdzenie, jak postrzegany jest język polski, a także – czego ankietowani oczekują od edukacji polonistycznej. Mimo że spora część respondentów uznała lekcje polskiego za potrzebne, to odpowiedzi uczniów akcentują słabości kształcenia polonistycznego i dowodzą, że na przedmiot ten w dużej mierze patrzy się wyłącznie przez pryzmat egzaminu maturalnego. Na uwagę zasługują także wypowiedzi wyrażające oczekiwania licealistów wobec edukacji polonistycznej. Badani podkreślają przede wszystkim wykształcenie umiejętności związanych ze stylistyką, leksykologią i kulturą żywego słowa. Wyniki ankiety skłaniają więc do przemyśleń na temat kształtu edukacji polonistycznej we współczesnej szkole ponadpodstawowej.Pozycja Konteksty filozoficzne literatury w opinii uczniów klas maturalnych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Gryglewska, MariaNiniejszy artykuł porusza kwestię uczenia filozofii w szkole średniej na lekcjach języka polskiego ze szczególnym uwzględnieniem przygotowania do egzaminu maturalnego. Autorka analizuje obecną sytuację w polskim systemie oświatowym, dotyczącą możliwości oraz potrzeb polonistów w zakresie nauczania uczniów kontekstów filozoficznych wybranych utworów literackich. Swój wywód popiera badaniami ankietowymi, w których odpowiedzi udzielali uczniowie szkół średnich, przygotowujący się do egzaminu. Na podstawie wyników wskazuje na problem zróżnicowanego stopnia przygotowania uczniów w zakresie odnajdywania w literaturze nurtów filozoficznych danej epoki oraz prezentuje związaną z tym obawę o satysfakcjonujące wyniki. Autorka na końcu artykułu proponuje także propozycje rozwiązań tego problemu dydaktycznego.Pozycja Język polski w szkole bez kanonu?(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Woch, WeronikaAutorka analizuje znaczenie i ewolucję kanonu literackiego w polskim systemie edukacji, zwracając uwagę na jego historyczne korzenie i współczesne funkcje. Wskazuje, że dawniej kanon miał być wyznacznikiem literackich wzorców, a obecnie jest bardziej zbiorem dzieł uznanych za istotne w danym czasie. Artykuł obejmuje zmiany na listach lektur szkolnych od 2009 roku, uwzględniając reformy edukacyjne i ich wpływ na czytelnictwo młodzieży. Autorka poddaje krytyce ograniczenia wynikające z obowiązującego kanonu, który nie odpowiada potrzebom współczesnych uczniów. W tekście poruszono problem tzw. luki lekturowej – tekstów pomijanych w kanonie. Podano także przykłady pozytywnych praktyk nauczycieli, którzy stosują podejście interdyscyplinarne, wykorzystując np. literaturę współczesną i edukację klimatyczno-środowiskową. Autorka proponuje większą elastyczność w wyborze lektur, aby odpowiadały one różnym potrzebom uczniów i uwzględniały współczesne zjawiska literackie. Sugeruje również odejście od sztywnego kanonu na rzecz list inspiracyjnych, które byłyby wsparciem dla nauczycieli.Pozycja Emma Bovary – (nie)odwzajemniona namiętność. Z obyczajów czytania literatury powszechnej w liceum, cz. 2(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Grzegórzek, MirosławTekst dotyczy niewykorzystanego potencjału klasyki literatury powszechnej (ściślej, prozy realistycznej i naturalistycznej) w szkole średniej. Punktem wyjścia do refleksji zogniskowanej na powieści Flauberta jest jej tytułowa postać, budząca sympatię, pożądanie, obojętność, niesmak, obrzydzenie, oraz eseistyka skandalistów: Mario Vargasa Llosy i Vladimira Nabokova. Innym pretekstem do przemyśleń na temat możliwych wymiarów obecności i sposobów czytania Emmy Bovary na lekcjach literatury są zapisy „nowej” Podstawy programowej, a także wybrane podręczniki do szkół ponadpodstawowych wraz z wpisanymi w nie propozycjami metodycznymi oraz dostępna obudowa dydaktyczna związana z Panią Bovary. Całości dopełniają głosy literaturoznawców, biografów i tłumaczy (m.in. M. Żurowskiego, P. Śniedziewskiego, M. Bieńczyka, K. Szczuki, R. Lis, R. Engelkinga, F. Browna, J. Rousseta, J. Ranciere’a), czytelników znanych i krytyków (m.in. A. Sygietyńskiego, J. Parandowskiego, A. Bobkowskiego), samego autora (m.in. fragment listów do Luizy Colet) oraz wypowiedzi odbiorców nieprofesjonalnych (uczniów). Na przecięciu spojrzeń – głosów – odczytań przywołanych osób i postaci literackiej ujętych intertekstualnie pojawi się – być może – I n n e , eksponujące solidarność ludzkich doświadczeń, spojrzenie na jedną z najważniejszych powieści w historii literatury: pomiędzy powieścią, biografistyką a życiem.Pozycja Pozytywne nastawienie do lektur w pracy polonisty – przykłady, zasady i wnioski(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Marzec-Jóźwicka, MagdalenaW artykule poruszony został temat znaczenia pozytywnego nastawienia polonisty do lektur, które omawia na lekcjach. Zaangażowanie, aktywność oraz ciekawe i funkcjonalne propozycje metodyczne nauczyciela w dużym stopniu wpływają na poziom motywacji czytelniczej uczniów. W pierwszej części artykułu dokonano przeglądu propozycji studentów filologii polskiej, którzy, w ramach ćwiczeń z dydaktyki języka polskiego, opracowywali sposoby pozytywnego nastawienia uczniów szkół ponadpodstawowych do wybranych utworów z listy lektur. W drugiej części tekstu rozwiązania przyszłych nauczycieli literatury zostały dopełnione zasadami rozbudzania i podtrzymywania motywacji czytelniczej, opracowanymi na podstawie prac neurodydaktyków oraz doświadczeń autorki artykułu.Pozycja Kompetencje uczniów – teoria i praktyka(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Zielińska, WiesławaCelem artykułu jest sformułowanie refleksji dydaktycznych wynikających z obserwacji wdrażania postulatu kompetencji jako najistotniejszego elementu kształcenia w szkole, w tym przede wszystkim w szkole ponadpodstawowej w zakresie języka polskiego. Z punktu widzenia nauczyciela za hasłem kompetencje, wzmocnionym określeniem kluczowe, kryje się edukacyjna rzeczywistość, która, jak się okazuje, zdaje się nie uwzględniać, że kształtowanie kompetencji jest procesem długotrwałym, trudnym do zbadania, ale przede wszystkim takim, który powinien odpowiadać potrzebom młodego człowieka i odnosić się do świata jego doświadczeń i możliwości. Kształcenie polonistyczne w zakresie kompetencji jest poważnym wyzwaniem, ponieważ wymaga wdrożenia i opanowania kodu kulturowego. Zdefiniowanie na nowo, co taki kod ma zawierać oraz jakimi metodami powinien być przekazywany, jest kwestią podstawową, by kształcić świadomych i odpowiedzialnych za siebie i środowisko młodych ludzi. Teoria powinna służyć praktyce, a edukacja stwarzać szanse na rozwój w zakresie kształcenia polonistycznego, które włączy się realnie w realizację kompetencji kluczowych.