Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 70(2)/2022
URI dla tej Kolekcji
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 10
- PozycjaWspółczesne determinanty efektywności rynku kapitałowego na GPW w Warszawie(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Białas-Szymańska, MałgorzataCelem artykułu jest charakterystyka wybranych zagadnień, dotyczących historycznego i współczesnego postrzegania reakcji cen aktywów finansowych na rynku kapitałowym. Podjęto w nim również próbę cząstkowej analizy najistotniejszych przyczyn obecnego poziomu efektywności Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, co istotowo wiąże się z powszechnym zainteresowaniem inwestorów funkcjonowaniem rynków kapitałowych, a szczególnie giełdami papierów wartościowych. Rodzi to zatem konieczność zidentyfikowania mechanizmów kształtujących ceny akcji. Pomocne w tym zakresie mogą okazać się prezentacje założeń następujących kluczowych teorii: Hipotezy o efektywnym rynku; Koncepcji rynku koherentnego; Hipotezy rynków adaptacyjnych. Efektywność rynku kapitałowego, zwłaszcza giełdowego rynku akcji, może być rozumiana w różny sposób, jakkolwiek najczęściej w badaniach ekonomicznych pojęcie to jest utożsamiane z efektywnością informacyjną. Co istotne, dbałość o sprawny rynek kapitałowy jest kluczowa z punktu widzenia rozwoju gospodarczego na bazie innowacji, które w dużej mierze finansowane są właśnie przez ten rynek. Efektywność rynku kapitałowego jest jednym z najczęściej poruszanych wątków wśród praktyków, ponieważ niesie za sobą bardzo poważne konsekwencje dla inwestorów. W artykule dokonano prezentacji najnowszych unormowań, mających wpłynąć pozytywnie na rozwój rynku kapitałowego w Polsce i na terenie Unii Europejskiej oraz historycznych treści w zakresie wyżej wymienionej hipotezy o efektywnym rynku, koncepcji rynku koherentnego i hipotezy rynków adaptacyjnych. Autorka podjęła również próbę scharakteryzowania współczesnych uwarunkowań wpływających bądź mających wpływać w niedalekiej przyszłości na rozwój rodzimego rynku kapitałowego.
- PozycjaZasady określania zdolności podatkowej przedsiębiorców w podatkach dochodowych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Supera-Markowska, MariaW artykule zostały przedstawione zagadnienia problemowe związane z zasadami określania zdolności podatkowej przedsiębiorców w podatkach dochodowych, zarówno w aspekcie krajowym, jak i międzynarodowym, z uwzględnieniem obecnie obowiązujących rozwiązań, jak i pewnych propozycji zmian. Cel artykułu stanowiła wieloaspektowa analiza teoretycznoprawna problematyki w tym zakresie, tak aby móc ocenić adekwatność obecnych zasad do prawidłowej realizacji tej koncepcji, ustalić główne problemy i określić możliwe kierunki poszukiwania ich rozwiązań. Hipoteza badawcza zakładała bowiem, iż obecne zasady określania zdolności podatkowej przedsiębiorców w podatkach dochodowych w wielu aspektach są nieadekwatne do prawidłowej realizacji koncepcji zdolności podatkowej i powinny ulec stosownej modyfikacji. Analiza została przeprowadzona z użyciem metody dogmatycznej i prawno-porównawczej. Wynika z niej, iż rzeczywiście w wielu aspektach obecne zasady określania zdolności podatkowej przedsiębiorców w podatkach dochodowych nie zapewniają prawidłowej realizacji zasady zdolności podatkowej oraz związanych z nią fundamentalnych zasad sprawiedliwości i neutralności opodatkowania. Dotyczy to w szczególności odstępowania od ustalania dochodu na rzecz opodatkowania przychodu, zróżnicowania zasad pomiaru wyniku podatkowego czy niedostosowania obowiązujących zasad do współczesnej rzeczywistości prowadzenia działalność gospodarczej w warunkach zglobalizowanej gospodarki cyfrowej. Niektóre problemy mogą zostać rozwiązane w wyniku wdrożenia kompleksowych rozwiązań wypracowanych na forum międzynarodowym w ramach OECD i w UE. W założeniach tych międzynarodowych projektów podatkowych fundamentalną kategorią w kontekście ustalania wyniku podatkowego jest wynik finansowy, co w połączeniu z narastającym rozwojem norm prawa podatkowego ukierunkowanych na minimalizowanie zjawisk unikania i uchylania się od opodatkowania lub optymalizacji podatkowej, powoduje, iż wydaje się potencjalnie coraz bardziej możliwe określanie zdolności podatkowej przedsiębiorców w podatkach dochodowych poprzez naturalny jej miernik, jakim jest wynik finansowy z prowadzonej działalności (odpowiednio skorygowany dla celów podatkowych), co najlepiej oddawałoby istotę koncepcji ekonomicznego źródła opodatkowania w ramach zasady zdolności podatkowej.
- PozycjaPrognozowanie zużycia energii elektrycznej w województwach Polski w kontekście zrównoważonego rozwoju(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Surówka, AgataCele polityki energetycznej UE wynikają bezpośrednio z teorii zrównoważonego rozwoju. Pojawiają się również stanowiska, że występuje zależność pomiędzy zużyciem energii elektrycznej a wzrostem gospodarczym. Należy również mieć na uwadze, że znajomość długoterminowych prognoz, między innymi zapotrzebowania na energię elektryczną jest istotnym czynnikiem w planowaniu przyszłych źródeł wytwarzania. Celem artykułu jest prezentacja wyników dynamiczno-prognostycznej analizy zużycia energii elektrycznej w województwach Polski. Badana kategoria określona została za pomocą jedenastu zmiennych. Jako narzędzia badawcze wykorzystano metody wyrównywania wykładniczego Holta oraz średniookresowego tempa zmian. Okresem badawczym były lata 2000–2023. Źródłem pochodzenia danych był Bank Danych Lokalnych. Skonstruowanie rankingów kształtowania się tych cech w przyszłości pozwoliło na wskazanie nierówności. W toku badań postawiono dwuczłonową hipotezę, w świetle której większość badanych obiektów charakteryzuje się tendencją rozwojową. Cechuje je stałość pozycji zajmowanych w rankingach sporządzonych dla prognozowanych wartości zużycia energii w podstawowych sektorach ekonomicznych. Otrzymane wyniki pozwoliły ocenić zróżnicowanie badanych obiektów. Zdecydowanymi liderami pod względem zużycia energii elektrycznej są województwa mazowieckie i śląskie. W przyszłości zużycie to będzie nadal zróżnicowane w podstawowych sektorach ekonomicznych. W toku badań pierwszy człon hipotezy został zweryfikowany pozytywnie, a drugi negatywnie. W odniesieniu do sektorów: przemysłowego, energetycznego oraz gospodarstw domowych spodziewać się można stałości pozycji zajmowanych przez badane obiekty w skonstruowanych rankingach.
- PozycjaRola klastrów w innowacyjności regionów na przykładzie województwa małopolskiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Czyżowska, JoannaCelem publikacji jest przedstawienie roli klastrów w innowacyjności regionów na przykładzie województwa małopolskiego. Podstawę źródłową stanowi analiza aktów prawnych oraz literatury przedmiotu związanej z powyższą tematyką, z kolei potrzebne dane statystyczne zaczerpnięto z zasobów Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej oraz Banku Danych Lokalnych GUS. Odwołując się do literatury przedmiotu w artykule omówiono następujące aspekty dotyczące problematyki struktur klastrowych w procesach innowacyjnych regionu. W części pierwszej dokonano charakterystyki pojęcia innowacyjności jako kategorii ekonomicznej, która nie odnosi się wyłącznie do poziomu przedsiębiorstwa, ale obejmuje również swoim zakresem poszczególne regiony. Powyższe zagadnienie powiązano z koncepcją struktur klastrowych dokonując identyfikacji korzyści oraz szans wynikających ze współpracy podmiotów w ramach klastrów, które przekładają się jednocześnie na rozwój środowiska innowacyjnego. W części drugiej artykułu dokonano omówienia poszczególnych aspektów związanych z funkcjonowaniem klastrów w województwie małopolskim oraz przedstawiono ich wybrane oddziaływania na innowacyjność regionu. Dla zobrazowania potencjału innowacyjnego województwa małopolskiego wyodrębniono cztery wskaźniki statystyczne dotyczące wprowadzonych innowacji na tle innych regionów oraz powiązano je z danymi dotyczącymi współpracy klastrowej w regionie. Odwołując się do klasycznego ujęcia problematyki innowacyjności w podsumowaniu artykułu przedstawiono stosowne wnioski dotyczące roli struktur klastrowych w procesach innowacyjnych regionu.
- PozycjaStruktura klastrowa jako przykład modelu biznesu międzynarodowego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Chorób, RomanW globalnych uwarunkowaniach klastry, w większym stopniu niż kiedykolwiek, zobligowane są do funkcjonowania na rynku międzynarodowym. Ewolucja otoczenia gospodarczego sprawia, że struktury te, a w szczególności ich podmioty-członkowie, chcąc podnosić swoją konkurencyjność i rozwijać się podejmują działania na rynkach globalnych, angażując się w międzynarodową współpracę. Stąd też istotnego znaczenia nabiera ich wsparcie w kierunku umiędzynarodowienia, które warunkuje ich funkcjonowanie i odniesienie sukcesu na rynku. Dlatego tak duże znaczenie pełni oferta działań wspierających ten proces zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym. Wsparcie to powinno dotyczyć szczególnie Krajowych Klastrów Kluczowych, o wyjątkowym znaczeniu dla kraju i regionów, w których funkcjonują. Celem artykułu jest próba ukazania istoty i funkcji struktury klastrowej będącej przykładem modelu biznesowego. W kolejnych częściach opracowania starano się przybliżyć pojęcie i klasyfikacje modeli biznesu oraz koncepcję modelu klastra międzynarodowego. Przedstawiono atuty internacjonalizacji struktur klastrowych, ponadto źródła finansowania i formy wsparcia tego procesu. Zaprezentowano przykłady kluczowych struktur klastrowych w Polsce, jak też Klaster „Dolina Lotnicza” w charakterze studium przypadku. W celu ukazania roli klastrów dla wzrostu efektywności, innowacyjności i konkurencyjności posłużono się wynikami badań własnych. Przeprowadzono je w 2015 roku wśród 80 przedsiębiorców-uczestników czterech klastrów rolno-spożywczych, jak też wśród 4 przedstawicieli instytucji zarządzających tymi klastrami na obszarze województwa podkarpackiego. W opracowaniu postawiono tezę, iż prawidłowo funkcjonujące struktury klastrowe przyczyniają się do wzrostu poziomu innowacyjności gospodarki oraz konkurencyjności podmiotów, niwelując nierówności ich rozwoju, zarówno na szczeblu lokalnym, regionalnym czy międzynarodowym.