Acta Iuridica Resoviensia nr 4 (47) 2024
URI dla tej Kolekcjihttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/11475
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Pozycja Sprawozdanie z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Prawa podstawowe – perspektywa prawa konstytucyjnego i cywilnego”(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Czop, KatarzynaPozycja Brak wystarczającej zaradności i umiejętności do samodzielnego sporządzenia zarzutów do opinii biegłego jako przyczyna nieważności postępowania. Glosa krytyczna do Postanowienia Sądu Najwyższego III USK 321/21(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Błaszkiewicz, MarcinNiniejsza glosa prezentuje argumentację negującą stanowisko Sądu Najwyższego dotyczące nieprzyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej Skarżącego na etapie przedsądu. Autor nie podziela argumentacji Sądu Najwyższego, który twierdzi, że w sprawie nie występowały okoliczności uzasadniające uwzględnienie skargi kasacyjnej do rozpoznania, ze względu na brak istotnego zagadnienia prawnego, oraz że nie doszło do nieważności postępowania z powodu nieustanowienia profesjonalnego pełnomocnika dla strony, zgodnie z art. 117 § 5 zd. 1 k.p.c. W ocenie Autora brak umiejętności samodzielnego formułowania zarzutów do opinii biegłego oraz konieczność korzystania przez stronę z nieodpłatnej pomocy prawnej na etapie przedsądowym uzasadniają tezę o konieczności ustanowienia pełnomocnika dla strony i stanowią podstawę dla istnienia istotnego zagadnienia prawnego, o którym mowa w art. 3989 § 1 pkt 1 k.p.c.Pozycja Centralny rejestr wyborców jako możliwość wprowadzenia i-votingu w Polsce na podstawie nowelizacji Kodeksu wyborczego z 2023 r.?(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Truszkowski, MikołajW wyniku nowelizacji Kodeksu wyborczego ze stycznia 2023 r. uruchomiono Centralny Rejestr Wyborców, zawierający dane wszystkich uprawnionych osób do głosowania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Narzędzie to służy między innymi do sporządzania spisów wyborców, ustalania liczby wyborców oraz weryfikacji posiadania czynnego prawa wyborczego. W rozwiązaniu tym niektórzy przedstawiciele doktryny prawniczej doszukiwali się możliwości wprowadzenia i-votingu jako alternatywnej metody głosowania. Przy czym z perspektywy umożliwienia głosowania elektronicznego istotne jest również wyrażenie expressis verbis przez ustawodawcę, iż CRW potwierdza prawo wybierania. Mając to na uwadze, w niniejszej publikacji dokonano rozważań, czy istniała taka możliwość. W tym celu autor posłużył się metodą formalno-dogmatyczną oraz socjologiczną, posiłkując się również metodą komparatystyczną.Pozycja Postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko profesjonalnemu pełnomocnikowi będącym adwokatem a deontologia zawodu(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Przybyszewski, HubertAutor podejmuje się próby oceny naruszenia zasad deontologii zawodu adwokata w świetle wszczęcia i prowadzenia egzekucji przeciwko adwokatowi. Jednocześnie koncentruje się na identyfikacji i zachodzących relacji pomiędzy normami prawnymi, a normami deontologicznymi odnoszący się do wskazanego obszaru. Autor wykazuje również rolę samorządu w zakresie stanowienia norm deontologicznych oraz konsekwencji ich naruszenia.Pozycja Wątpliwości interpretacyjne definicji dobra kultury, zabytku oraz dzieła sztuki w kontekście stosowania przepisów karnych ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Łagocka-Zielenkiewicz, Karolina IngaOpracowanie koncentruje się na analizie wątpliwości interpretacyjnych związanych z definicjami dobra kultury, zabytku oraz dzieła sztuki w kontekście stosowania przepisów karnych ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Celem artykułu jest uwypuklenie niejasności terminologicznych wykorzystywanych w regulacjach prawnych mających za przedmiot ochronę szeroko rozumianych wytworów sztuki przed ich fałszowaniem i niszczeniem. Niejasności takie stanowić mogą istotną przeszkodę dla procesu stosowania takich regulacji, a co za tym idzie, ich skuteczności. W tym sensie wpływają na praktykę prawną, szczególnie w obszarze ochrony dziedzictwa kulturowego przed takimi przestępstwami, jak niszczenie, kradzież i nielegalny handel. W związku z tym warto przyjrzeć się rozumieniu wykorzystywanych w ustawodawstwie pojęć dobro kultury, zabytek oraz dzieło sztuki i ich wzajemnych relacji – wpływających zwłaszcza na kwalifikację prawną czynów stypizowanych w przepisach karnych ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.Pozycja Instytucja zasadniczych powodów rozstrzygnięcia. Dopuszczalność ich sprostowania i wykładni(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Karpik, AlicjaNowelizacja z 2019 r. wprowadziła do Kodeksu postępowania cywilnego art. 357 § 5 dotyczący zasadniczych powodów rozstrzygnięcia. Celem unormowania tej instytucji było uelastycznienie postępowania cywilnego, jednak od momentu wejścia w życie nowych przepisów pojawiły się liczne wątpliwości dotyczące interpretacji tej regulacji. Odnosiły się one m.in. do formy zasadniczych powodów, ich relacji do wnoszenia środków zaskarżenia oraz dopuszczalności ich rektyfikacji. W artykule autorka opowiada się za dopuszczalnością stosowania środków rektyfikacyjnych, takich jak sprostowanie czy wykładnia, do pisemnych zasadniczych powodów rozstrzygnięcia. Takie rozwiązanie zapewnia możliwość poprawy ewentualnych błędów oraz wyjaśnienie wątpliwości interpretacyjnych, co jest zgodne z celem nowelizacji – efektywnym i przejrzystym prowadzeniem postępowania cywilnego.Pozycja Prawne aspekty informatyzacji rejestracji stanu cywilnego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Jurzyński, MaciejW artykule przedstawiono prawne aspekty procesu informatyzacji rejestracji stanu cywilnego rozpoczętego dziesięć lat temu na mocy przepisów nowego Prawa o aktach stanu cywilnego. Punktem wyjścia rozważań jest wyjaśnienie pojęcia informatyzacji administracji publicznej oraz wskazanie jej głównych determinant i celów. Następnie omówiono wdrożone rozwiązania prawne mające na celu informatyzację rejestracji stanu cywilnego oraz ich skutki praktyczne w trzech aspektach: elektronizacji procesów rejestracji, wykorzystywania dokumentów elektronicznych oraz rozwoju e-usług. W konkluzjach wskazano na konieczność zmiany sposobu uwierzytelniania użytkowników systemu teleinformatycznego służącego do obsługi rejestru stanu cywilnego, rozszerzenia zakresu e-usług oraz wdrożenia rozwiązań pozwalających na zastąpienie dokumentów w wersji papierowej dokumentami elektronicznymi.Pozycja Z działalności Sądu Specjalnego w Rzeszowie (Sondergericht Reichshof) podczas II wojny światowej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Graczyk, KonradArtykuł poświęcono Sądowi Specjalnemu w Rzeszowie (Sondergericht Reichshof). Był to jeden z niemieckich sądów karnych działających w Generalnym Gubernatorstwie podczas II wojny światowej. W tekście omówiono podstawy prawne funkcjonowania sądów specjalnych GG, okoliczności utworzenia Sądu Specjalnego w Rzeszowie, jego ustrój i kadry, a także orzecznictwo sądowe. Poruszono także problem informowania o działalności sądu specjalnego na łamach okupacyjnej prasy. Na podstawie zachowanych źródeł obliczono liczbę osób skazanych na karę śmierci. Artykuł opracowano w głównej mierze na podstawie źródeł pierwotnych (archiwaliów sądowych).Pozycja Mechanisms for appointing and dismissing court presidents in Poland - the ministerial model of judicial administration(Mechanizmy powoływania i odwoływania prezesów sądów w Polsce – ministerialny model zarządzania wymiarem sprawiedliwości, 2024-12) Chmielarz, KrzysztofThe article analyzes the role of court presidents in the Polish legal system, highlighting their dual function as both judges and administrative authorities responsible for court management. It raises concerns about the impact of the ministerial model, where the Minister of Justice has significant discretion in appointing and dismissing court presidents, potentially compromising judicial independence. The analysis suggests that the limited role of judicial self-government in these processes weakens the position of judges and calls for legislative changes to enhance judicial independence. Strengthening the role of the National Council of the Judiciary and introducing stricter criteria for dismissals are recommended to safeguard the rule of law.Pozycja Pominięcie uchwałodawcze w działalności prawotwórczej organów samorządowych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Chlipała, MonikaArtykuł dotyczy zagadnień związanych z działalnością prawotwórczą samorządu terytorialnego. W opracowaniu zwrócono uwagę, że ten zakres aktywności organów samorządowych podlega zasadom przyzwoitej legislacji, w tym zwłaszcza wymogom wynikającym z zasady określoności przepisów prawa. Organy samorządowe, zgodnie z zasadą legalności, są zobowiązane do prawidłowej realizacji upoważnienia ustawowego do wydania aktu prawnego. W tym obszarze występują w praktyce nieprawidłowości polegające na niepełnym (niewystarczającym) wykonaniu takiego upoważnienia, które określa się jako pominięcie uchwałodawcze. Problematyka pominięcia uchwałodawczego jest obecna w działalności sądów administracyjnych, co wskazuje na jej aktualność. Artykuł omawia wybrane orzeczenia dotyczące pominięcia uchwałodawczego, na podstawie których można zauważyć, że sądy administracyjne traktują pominięcie uchwałodawcze jako naruszenie prawa, jednak nie zawsze jako naruszenie istotne.