Przeglądanie według Temat "utopia"

Aktualnie wyświetlane 1 - 7 z 7

„Dla innej przyszłości świata”. Dojrzała myśl utopianistyczna na łamach „Problemów”
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Wyskiel, Kinga
Artykuł stanowi próbę interpretacji w duchu badań utopian studies artykułów i utworów literackich publikowanych w czasopiśmie „Problemy” w latach 1980–1985. Był to okres silnej obecności życzeniowych wizji rzeczywistości na łamach polskiej prasy, co wynikało z sytuacji kraju w dobie PRL-u. Zgodnie z badaniami takich zachodnich badaczy, jak Ruth Levitas wskazano na obecność utopianistycznego myślenia w artykułach pojawiających się w prasie popularnonaukowej. Skupiono się przede wszystkim na kilku wymiarach utopijnego myślenia: cybernetycznym, transhumanistycznym, ekologicznym, wychowawczym.
Między utopią a melancholią – w poszukiwaniu światów niemożliwych
(Uniwersytet Rzeszowski, 2022-09-15) Stec, Łukasz
Rozprawa doktorska została poświęcona związkom melancholii i utopii, ze zwróceniem uwagi na ich wzajemne przenikanie w tekstach literackich, wyróżniających się cechami utopijności. Przedmiotem szczegółowej analizy są utwory dystopijne, które określane są jako „trylogia dystopijna”: „My” E. Zamiatina, „Nowy wspaniały świat” A. Huxley'a oraz „Rok 1984” G. Orwella. Przedstawiają one „idealny” świat, zwracając uwagę na mroczną stronę myślenia utopijnego; z tego też powodu określane są jako utopie negatywne w odróżnieniu od pozytywnych, które ukazują idealnie urządzony świat. Ten ostatni jawił się przybyszowi jako emanacja raju, będąc jednocześnie zupełnym zaprzeczeniem tego, co odwiedzający znał ze swojego własnego otoczenia. W przypadku dystopii, poznajemy świat oczami głównego bohatera, który pod wpływem niejasnych dla niego okoliczności zaczyna podawać w wątpliwość otaczającą rzeczywistość. Odczuwa jednocześnie swoją obcość względem innych. To doświadczenie można odczytywać jako odczuwanie melancholii, która „wprasza” się do utopii i podkopuje fundament jej istnienia. Aby ukazać zależność między utopią a melancholią wybrano powieści, W przedstawieniu wyżej wspomnianych wątków i motywów posłużono się literaturą pomocniczą. Jednym z ważniejszych dzieł była praca niemieckiego socjologa Wolfa Lepeniesa „Melancholie und Gesellschaft” („Melancholia i społeczeństwo”).
Obcość, wyobcowanie i inność prototypowych aktorów społecznych w literaturze stanisławowskiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Magryś, Roman
Celem niniejszego artykułu jest prześledzenie w różnych kontekstach życia narodowego problematyki obcości, wyobcowania i inności szeregu aktorów społecznych pojawiających się w literaturze stanisławowskiej. Punkt ciężkości rozważań położony został na prototypowe postacie i utwory, które obrazują główne dylematy ideowe epoki polskiego oświecenia, związane z konfrontacją sarmatyzmu z cywilizacją zachodnioeuropejską. W artykule ujęto zarówno konserwatywne, jak i nowe tendencje kulturowe, wyznaczane przez postawy obyczajowe i polityczne mniej lub bardziej znaczących typów i indywidualności społecznych charakterystycznych dla literatury stanisławowskiej.
Recepcja filozofii utopii i nadziei Ernsta Blocha wśród filozofów z krajów słowiańskich
(Autor, 2016) Leskovic, Andrej
В статье представлено восприятие философии надежды и утопии Эрнста Блоха в славянских странах. В большинстве этих стран Блох мало известен, но оказал значительное влияние на некоторых выдающихся философов, социологов и теологов этих стран. Автор статьи задает вопрос: по каким причинам данная философия не достигла большого резонанса даже после демократических перемен в славянских странах, когда политика потеряла свою монополию на философию. Скорее всего, мышление Блоха не получило большой популярности потому, что оно пропагандирует идею человеческой солидарности, что чуждо современному неолиберализму и направлено против всех отчужденных отношений. Второй вопрос: чему сегодня можно научится у Блоха? По мнению автора – по крайней мере тому, что будущее нельзя получить из прошлого, всегда нужно делать наоборот.
Shangri-La jako utopia, święte miejsce oraz więzienie w powieści "Zaginiony horyzont" Jamesa Hiltona
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Warchał-Leśniakowska, Małgorzata
The purpose of this paper is to explore James Hilton’s Lost Horizon in the context of its utopian character and historical and mythical parallels that make up its setting, Shangri-La, as a refuge, but also a paradoxical prison. This study delves into the historical and cultural context of the Western imagination's portrayal of Tibet as a sacred and mystical place and places it within the context of British imperialism, emphasising the misconceptions and romanticised notions associated with the country. The paper also explores the sources and inspirations behind Hilton's setting and characters, highlighting the connection between Hilton's Shangri-La and the mythical Tibetan kingdom of Shambhala.
System aksjologiczny Unii Europejskiej. To nie utopia. Analiza europeistyczna
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Czachór, Zbigniew
W niniejszym artykule na podstawie przeanalizowanego materiału badawczego podjęta została próba naukowego odniesienia się do problematyki systemu i struktury aksjologicznej Unii Europejskiej. W konsekwencji tak przyjętego założenia badawczego przeprowadzono dowód na to, że przemiany aksjologiczne w UE odbywały się pod wpływem ideowym, płynącym nie z przestrzeni dyskursu (także naukowego) odnoszącego się do paradygmatu realizmu i neorealizmu, a idealizmu i demokracji liberalnej. Ujęcie to, z jednej strony, było źródłem rozbudowanych rozwiązań normatywnych i wzorców zachowań (na płaszczyźnie gospodarczej, politycznej, prawnej i społecznej) wpisanych w traktaty założycielskie, często trudnych do zrealizowania we wspólnotowej praktyce politycznej. Z drugiej strony, obecność katalogu wartości europejskich stała się elementem tożsamości tak rozumianego ponadnarodowego systemu politycznego UE, opartej na regule ciągłości i zmiany o charakterze funkcjonalnym i dysfunkcjonalnym.
Utopie i dystopie w kinematografii science fiction po roku 1989. Studium historyczno-kulturoznawcze
(Uniwersytet Rzeszowski, 2019-10-10) Kutyła, Damian
Zakres tematyczny niniejszej pracy obejmuje recepcję utopizmu w kinematografii science fiction na przełomie XX i XXI wieku. W swojej rozprawie za cezurę przyjąłem rok 1989, gdyż to właśnie od tego czasu zauważalna staje się ewolucja filmowych obrazów science-fiction, biorących na swój warsztat artystyczny zjawisko utopizmu. Rozprawa dzieli się na trzy części. Część pierwsza – Geneza i klasyfikacja toposu utopii ma charakter stricte filozoficzny. Jest ona przekrojowym, opisowo-analitycznym opracowaniem, opisującym zagadnienie utopizmu, i jego zastosowanie w odniesieniu do ponadczasowego marzenia o „nowym wspaniałym świecie”. Część druga – Utopizm a kino science-fiction - charakterystyka po roku 1989 ma charakter historyczny, a ściślej mówiąc historiograficzny. Tym samym w sposób opisowoanalityczny nakreśla metodologię przeprowadzanych badań. Część trzecia – Audiowizualne formy przedstawiania utopii w filmach science fiction po roku 1989 ma charakter kulturoznawczy, a ściślej mówiąc, filmoznawczy. Ta część pracy skoncentrowana jest na opisowym ujęciu przejawiania utopizmu w kinematografii fantastyczno-naukowej w badanym okresie przełomu XX i XXI stulecia. Do rozprawy dołączony jest aneks zawierający wybrane kadry z filmów analizowanych w rozprawie.