Przeglądanie według Temat "okupacja"

Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 5

Human rights in uncontrolled territories: Ukrainian realities
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Gurzhii, Anna
Artykuł omawia zagadnienia praworządności i ochrony praw człowieka na tymczasowo okupowanych terytoriach Ukrainy. Na podstawie analizy sytuacji prawnej na Krymie i terytoriach niekontrolowanych przez Ukrainę na Wschodzie określono aktualne problemy ochrony praw człowieka. Zaproponowano zestaw konkretnych środków mających na celu ich rozwiązanie w kontekście współczesnego stanowienia i wykonania prawa. Przyjmuje się, że istnieje potrzeba uznania ochrony praw i wolności człowieka na tymczasowo okupowanych terytoriach jako kierunku strategicznego polityki państwa w ustawodawstwie krajowym, dokumentach strategicznych, a także w programach rozwoju państwa.
Konspiracyjna działalność Ireny Wirszyłło (1903–1944) – strażniczki więziennej z Pawiaka i Aresztu Centralnego w Warszawie
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Kułan, Bartosz
Losy pracowników przedwojennej Straży Więziennej niezbyt często stają się tematem szerszych opracowań. Można to zaobserwować zarówno w odniesieniu do lat 1918–1939, jak i 1939–1945. Lepiej opracowany jest okres okupacyjny, gorzej natomiast czasy przedwojenne. Prezentowany artykuł opisuje losy Ireny Wirszyłło, strażniczki więziennej pracującej na Pawiaku i w areszcie przy ul. Daniłowiczowskiej w Warszawie. Swoją karierę w więziennictwie Irena Wirszyłło rozpoczęła w 1925 r., jednak z tego okresu jej życia nie zachowało się zbyt wiele interesujących materiałów. Więcej informacji posiadamy z czasów okupacji. Z pewnością był to okres szczególnie trudny w życiu Ireny Wirszyłło, ale też najlepiej ukazujący bohaterskość jej postawy. Od początku okupacji Irena Wirszyłło zaangażowała się w działalność konspiracyjną, początkowo w Związku Walki Zbrojnej, a później w Armii Krajowej. W ramach swoich obowiązków niosła pomoc uwięzionym oraz ułatwiała wywiadowi Armii Krajowej pozyskanie informacji na temat funkcjonowania więzienia na Pawiaku w czasie okupacji. Dodatkowo Irena Wirszyłło werbowała funkcjonariuszki Straży Więziennej do pracy konspiracyjnej. Jednym z istotniejszych działań podjętych przez Irenę Wirszyłło i pracowników więziennych z Pawiaka była próba uwolnienia Stefana Starzyńskiego. Ostatecznie akcja ta nie powiodła się w wyniku odmowy ucieczki przez prezydenta Warszawy. Działalność konspiracyjna Ireny Wirszyłło zakończyła się dla niej tragicznie. Najpierw trafiła na Pawiak, a później do obozu w Auschwitz, gdzie zmarła. Nie mniej tragiczne są losy najbliższych Ireny Wirszyłło, jej mąż został zamordowany w Katyniu, jej dwóch braci również nie przeżyło sowieckiej niewoli.
Obwód SZP-ZWZ-AK Łańcut w latach 1939-1945
(Uniwersytet Rzeszowski, 2017-10-16) Borcz, Andrzej
Opracowanie powstało w wyniku badań unikalnych relacji i wspomnień uczestników podziemia wojskowego w regionie łańcuckim i leżajskim podczas II wojny światowej. W badaniach uwzględniono również zachowane dokumenty konspiracyjne. Praca zawiera opis terytorium, środowiska naturalnego, przedstawiono przedwojenne uwarunkowania społeczne, polityczne, gospodarcze i narodowościowe. Rozprawa przedstawia: charakterystykę niemieckiego aparatu okupacyjnego, strukturę organizacyjną wojskowej konspiracji wraz z łącznością, działalnością propagandową i szkoleniową, zaopatrzeniem, wywiadem i kontrwywiadem, podziemnym wymiarem sprawiedliwości, uzbrojeniem i wyposażeniem, akcją scaleniową, służbą medyczną i duszpasterską. Praca opisuje przygotowania podziemia wojskowego do powstania powszechnego oraz omawia kluczowe akcje zaopatrzeniowe, sabotażowe, dywersyjne oraz działania partyzanckie. Wyeksponowano aspekty przyjmowania alianckich zrzutów lotniczych oraz udział w akcji „Burza”, omówiono taktykę stosowaną przez podziemie. Rozprawa przedstawia straty poniesione przez konspirację wojskową podczas okupacji niemieckiej, represje powojenne oraz udział żołnierzy AK początkowej fazie tzw. drugiego podziemia niepodległościowego. Do rozprawy dołączone zostały zestawienia, materiały kartograficzne, unikalne fotografie i zdjęcia z czasów okupacji oraz fragmenty relacji uczestników podziemia wojskowego.
Z działalności Sądu Specjalnego w Rzeszowie (Sondergericht Reichshof) podczas II wojny światowej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Graczyk, Konrad
Artykuł poświęcono Sądowi Specjalnemu w Rzeszowie (Sondergericht Reichshof). Był to jeden z niemieckich sądów karnych działających w Generalnym Gubernatorstwie podczas II wojny światowej. W tekście omówiono podstawy prawne funkcjonowania sądów specjalnych GG, okoliczności utworzenia Sądu Specjalnego w Rzeszowie, jego ustrój i kadry, a także orzecznictwo sądowe. Poruszono także problem informowania o działalności sądu specjalnego na łamach okupacyjnej prasy. Na podstawie zachowanych źródeł obliczono liczbę osób skazanych na karę śmierci. Artykuł opracowano w głównej mierze na podstawie źródeł pierwotnych (archiwaliów sądowych).
Літературна інтелігенція в часі російської інвазії Галичини 1914–1915 рр.
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Швець, Алла
Artykuł analizuje działalność galicyjskiej inteligencji podczas rosyjskiej okupacji Galicji w latach 1914–1915. Zwrócono uwagę na postacie Iwana Franki, Mychajłа Pawłyka, Wasylya Stefanyka, Tymofija Borduliaka, Katrі Hrynewyczowej, Marijki Pidhiryanki, Natalii Kobryńskiej i Kostiantyny Malyckiej. Wydarzenia wojenne, z jednej strony, odcisnęły piętno na losach ukraińskich osób publicznych, pisarzy i duchownych, którzy od początku wojny byli poddawani represjom politycznym. Z drugiej strony, warunki reżimu okupacyjnego doprowadziły do zrywu narodowego wśród inteligencji, procesów konsolidacyjnych, promowania efektywnej współpracy, wzajemnego wsparcia i tworzenia ukraińskich ośrodków na wygnaniu lub w obozach internowania.