Przeglądanie według Temat "ochrona przyrody"

Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 5

Galician scholars: Marian Raciborski and Jan Gwalbert Pawlikowski as the precursors of Polish ecological thought
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Gawor, Leszek
This article presents two ideas related to nature conservation formulated by Galician (Polish) naturalists, namely M. Raciborski’s programme for the protection of nature, the first in the Polish lands, dating from the beginning of the 20th century, and J.G. Pawlikowski’s original ecological manifesto, developed slightly later, based on axiological foundations. These concepts, at the time of their creation, were extremely innovative, not only in the context of Polish thought. They have not lost their significance to this day. They constitute a solid foundation for contemporary reflection on the significance of the natural environment for human existence.
Park krajobrazowy - możliwości ochrony przestrzeni
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Raszka, Beata; Kasprzak, Krzysztof
Podstawowe znaczenie dla istnienia i ochrony parków krajobrazowych ma specyfika ich przestrzeni. Wynika ona nie tylko z fizjonomii krajobrazu i zasobów przyrody ożywionej i nieożywionej, ale także z wartości zasobów kulturowych, istniejącego stanu zagospodarowania oraz świadomości społeczeństwa lokalnego. To całość tworząca nasze dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe. W celu prowadzenia działań ochronnych dla parków krajobrazowych sporządzane są plany ochrony z uwzględnieniem: charakterystyki i oceny stanu przyrody, identyfikacji i oceny istniejących oraz potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych, charakterystyki i oceny uwarunkowań społecznych i gospodarczych, analizy skuteczności dotychczasowych sposobów ochrony, charakterystyki i oceny stanu zagospodarowania przestrzennego, wyników audytu krajobrazowego. Do najważniejszych wskazań zawartych planach ochrony należą: przyjęcie podziału funkcjonalno-przestrzennego, wyodrębnienie stref funkcjonalnoprzestrzennych będących obszarami realizacji działań ochronnych oraz określenie sposobu ochrony, zagospodarowania i użytkowania w ramach każdej strefy funkcjonalno-przestrzennej. Podstawą wyodrębniania stref funkcjonalno-przestrzennych, dla których określa się zakres prac związanych z ochroną przyrody, jest ich spójność przestrzenno-przyrodnicza. Parki krajobrazowe, ze względu na zajmowaną powierzchnię (8,08% powierzchni kraju) oraz pełnioną rolę i funkcje, powinny stanowić ważny element systemu ochrony przyrody w Polsce. Są one wyodrębnioną organizacyjnie strukturą wykonującą zadania w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu w warunkach prowadzenia działalności gospodarczej na ich terenie. W ocenie Najwyższej Izby Kontroli regulacje prawne dotyczące funkcjonowania parków krajobrazowych są niespójne i nieprecyzyjne. Nie dają one podstaw do właściwej organizacji działalności parków krajobrazowych, utrudniają lub całkowicie uniemożliwiają realizację podstawowego celu ich utworzenia, jakim jest zachowanie występujących na ich terenie wartości, zarówno przyrodniczych, jak i historycznych, kulturowych oraz krajobrazowych.
Rozwój zrównoważony a ochrona przyrody
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Falencka-Jabłońska, Małgorzata; Sobczyk, Wiktoria
W artykule opisano historię pojęcia zrównoważonego rozwoju oraz rangę konstytucyjną tej idei. Na przykładzie kopalnych nośników oraz alternatywnych źródeł energii elektrycznej przedstawiono światowy problem środowiskowy XXI w. Podkreślono rolę odtwarzania i wzbogacania zasobów przyrody oraz zachowania spuścizny przyrodniczej i kulturowej w realizacji zasad zrównoważonego rozwoju.
Turystyka kulturowa w wymiarze przyrodniczym
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2019) Kasprzak, Krzysztof
Turystyka stała się obecnie nie tylko masowym rytuałem o znacznym potencjale ekonomicznym, ale także ważnym przekazem kulturowym. Dotyczy różnych obszarów działalności człowieka i twórczości związanej z szeroko rozumianą kulturą, obejmując także aspekty dziedzictwa przyrodniczego. Na wzajemne zależności dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego oraz konieczność traktowania ich jako integralnej całości zwraca uwagę szereg międzynarodowych aktów prawnych. Powszechna Deklaracja o Różnorodności Kulturowej określa, że różnorodność kulturowa wyraża się w oryginalności i mnogości tożsamości, cechujących grupy i społeczeństwa tworzące ludzkość. Zgodnie z Konwencją o Różnorodności Biologicznej ochrony wymagają także różnorodność kulturowa i tradycyjne gospodarowanie, z którymi są nierozerwalnie związane zagrożone wartości przyrodnicze. Człowiek jest ukształtowany biologicznie i kulturowo w konkretnych warunkach środowiska przyrodniczego. Swoje antropocentryczne wartości przenosi jednak na przyrodę, ogląda ją głównie poprzez mity ukształtowane w kulturze, która je rozpowszechnia i utrwala. Wiele celów turystyki kulturowej łączy się ściśle ze stanem zasobów przyrody i środowiska przyrodniczego. Istnieje głęboko humanistyczny sens badań przyrodniczych i ochrony przyrody. Ma to bowiem istotne znaczenie dla trwałości i jakości ludzkiej egzystencji.
Turystyka w planie ochrony Wielkopolskiego Parku Narodowego - studium przypadku
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2016) Raszka, Beata; Kasprzak, Krzysztof
Działalność ochronna w Wielkopolskim Parku Narodowym następuje poprzez realizację ustaleń planu ochrony. Dokument ten przedstawia m.in. sposób udostępnienia terenów parku narodowego dla turystyki, rekreacji i sportu a jego projekt przedstawia dyrektor Parku. Plan ochrony sporządza się na 20 lat z uwzględnieniem charakterystyki i oceny stanu przyrody, identyfikacji i oceny istniejących oraz potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych, charakterystyki i oceny uwarunkowań społecznych i gospodarczych, analizy skuteczności dotychczasowych sposobów ochrony, charakterystyki i oceny stanu zagospodarowania. Prace przy sporządzaniu planu ochrony, polegają m. in. na: ocenie stanu zasobów, tworów i składników przyrody, walorów krajobrazowych, wartości kulturowych oraz istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych, opracowaniu koncepcji ochrony zasobów, tworów i składników przyrody oraz wartości kulturowych, a także eliminacji lub ograniczeniu istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych. Dokument ten zawiera m.in.: wskazanie obszarów i miejsc udostępnianych dla celów edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych, sportowych, amatorskiego połowu ryb oraz określenie sposobów ich udostępniania. Dla parku narodowego do czasu ustanowienia planu ochrony, sprawujący nadzór (tj. minister właściwy do spraw środowiska) sporządza projekt zadań ochronnych. Uprawianie turystyki w każdym parku narodowym wymaga minimum kultury, niezależnie od obowiązujących przepisów prawnych i dokumentów planistycznych związanych z jego ochroną. Ochrona parku to także problem kwestii etyczno-estetycznych, związanych z poznawaniem przejawów życia w całym jego bogactwie oraz z chęcią poznania i lepszego zrozumienia świata.