Przeglądanie według Temat "lingwistyka kulturowa"

Aktualnie wyświetlane 1 - 2 z 2

Ethnosemantics of the Concept of Happiness in American English and Polish
(Uniwersytet Rzeszowski, 2017-06-21) Paduch, Marek
Niniejsza rozprawa doktorska poświęcona jest etnosemantyce pojęcia „szczęście” w amerykańskiej odmianie języka angielskiego i w języku polskim. Autor dowodzi, że pomimo, iż centrum pojęcia „szczęście” stanowi jego uniwersalne znaczenie wyrażane przez doktryny filozoficzne, to dopiero peryferia analizowanego pojęcia w obu językach tworzą jego etnosemantykę w oparciu odpowiednio o kulturę amerykańską i polską. Metodologia badań rozprawy koncentruje się na naukowym synkretyzmie i akademickim redukcjonizmie. Dane badawcze opierają się na amerykańskich i polskich aforyzmach oraz innych tekstach literatury, odnoszących się do „szczęścia”, jak również na 241 amerykańskich i 273 polskich ankietach dotyczących tego abstrakcyjnego pojęcia. W pracy wykorzystano kognitywne narzędzia opisu semantycznego, kategoryzację, metaforę i aksjologię oraz model różnorodności kulturowej Geerta Hofstede’a. Analiza semantyczna pojęcia „szczęście” w obu językach odkrywa pragmatyczny kod szczęścia w amerykańskiej odmianie języka angielskiego (wartości materialne, zawodowe i hedonistyczne) oraz romantyczny kod szczęścia w języku polskim (wartości interpersonalne i duchowe). Jednocześnie, widoczny jest wpływ amerykanizacji na kulturę polską w postrzeganiu „szczęścia” głównie przez młodych Polaków dla których amerykański pragmatyzm staje się coraz bardziej atrakcyjny. Rezultaty badań dysertacji pozytywnie weryfikują hipotezę Sapira-Whorfa dotyczącą determinizmu i relatywizmu językowego.
Urbanonimia Jastrzębia-Zdroju. Studium językowo-kulturowe
(Uniwersytet Rzeszowski, 2024-04-15) Żołądź, Artur
Celem rozprawy jest zebranie, analiza i prezentacja jastrzębskiego nazewnictwa z perspektywy diachronicznej przy wykorzystani klasyfikacji semantyczno-motywacyjnej, osadzonej w językoznawstwie kulturowym, jak również stworzenie słownika urbanonimów Jastrzębia-Zdroju – młodego, bo liczącego zaledwie 60 lat, śląskiego miasta górniczego. Istotnym założeniem pracy jest przedstawienie specyfiki lokalnej i regionalnej tego śląskiego miasta z naciskiem na dychotomię, występującą między dwoma rodzajami działalności, determinującymi historię Jastrzębia-Zdroju – uzdrowiskiem i przemysłem wydobywczym. Ważne są także odpowiedzi na pytania: czy w przypadku tak młodego miasta, jak Jastrzębie-Zdrój, można mówić o wykształceniu się swoistej, zupełnie nowej warstwy nazewniczej, czy jednak korzystano z utrwalonych wzorców nominacyjnych, znanych z onimicznej przestrzeni innych miast? W jaki sposób najpierw sanatoryjna, a następnie górnicza rzeczywistość wpłynęła na urbanonimię jastrzębia-Zdroju? Jaką rolę pełniła ideologia w trakcie formowania się tego modelowego miasta socjalistycznego? Jak nazewnictwo Jastrzębia-Zdroju odzwierciedla charakter regionu i jak wpłynęło na nie pojawienie się przybyszów z różnych części Polski? W pierwszym rozdziale pracy dokonano wprowadzenia metodologicznego do omawianej tematyki. Druga część pracy dotyczy podstawowych informacji na temat miasta. W kolejnym rozdziale zaprezentowano wyniki analizy semantyczno-motywacyjnej zebranych urbanonimów. Czwarta część obejmuje wnioski z badań lingwistyczno-kulturowych. W ostatnim rozdziale zaprezentowano słownik nazw miejskich Jastrzębia-Zdroju.