Przeglądanie według Temat "cognition"

Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 5

„Epoche” Edmunda Husserla – „hortus conclusus”
(Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich, 2015) Mordka, Cezary
Автор описывает „epoche” Э. Гуссерля как фундаментальное, но неудачное условие для достижения абсолютной теории познания, и что за этим следует – окончательного преодоления скептицизма или релятивизма. Гуссерль свою „epoche” считал вратами в феноменологию и неким видом личностного преображения, может быть, самого важного в истории человечества. К сожалению, это преображение сталкивается с множеством проблем, которые автор анализирует в статье. Это затруднения в связи с правильным проведением „epoche”, неясностью результатов такой процедуры, неясностью понятия чистого сознания и трансцендентного.
Poznawcze walory metafor aktualnych w oparciu o zdania metaforyczne typu X jest Y
(2015-10-01) Kwiatkowski, Grzegorz
Przedmiotem rozprawy jest analiza zdań metaforycznych o strukturze podmiotowo-predykatowej: ‘X jest Y’, w której jako materiał badawczy posłużyły wypowiedzi metaforyczne z tekstów najnowszej poezji polskiej. Celem badań jest wydobycie walorów poznawczych metafor, a podstawową tezą jest ta, iż dynamiczny charakter poznania językowego w sposób najbardziej jaskrawy da się zauważyć w procesie kreatywności językowej. Praca skupia się na analizie uprzednio zdefiniowanego i wyodrębnionego zdania metaforycznego, które może być opisane jako podstawa myśli metaforycznej, stanowiącej w aspekcie poznawczym rozpoznanie elementu rzeczywistości poprzez jego redefinicję. Ta redefinicja pozostaje jednocześnie w niezgodzie z konceptualnym opisem tego elementu w ramach dostępnych metafor pojęciowych. Pierwsza część pracy stanowi krytyczny przegląd historycznych stanowisk filozoficznych na temat metafory. Rozdział drugi przybliża strukturę ‘X jest Y’ oraz omawia filozoficzne aspekty czasownika ‘być’ wraz z możliwością ujęcia tych aspektów w analizie zdań metaforycznych. Ponadto wprowadzone zostają podstawowe pojęcia służące do analizy porównawczej badanych metafor. W rozdziale trzecim, po omówieniu zasad selekcji materiału badawczego, oraz sposobu analizy wybranych metafor, następuje szczegółowe przedstawienie walorów poznawczych zdań metaforycznych podzielonych tematycznie. Zakończenie pracy podsumowuje wyniki badań oraz uzasadnia ich ważność.
Prawdziwe oblicza prawdy – znaczenia słowa prawda w wybranych utworach lirycznych C.K. Norwida
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Kozioł, Bartłomiej
Celem niniejszego artykułu było wykazanie zróżnicowanej płaszczyzny semantycznych znaczeń słowa prawda zastosowanych w kontekście różnych utworów poetyckich Cypriana Kamila Norwida (literatura podmiotowa). Określenie funkcji wspomnianego wyrazu pozostaje w bezpośrednim związku z sytuacją liryczną w twórczości polskiego poety romantycznego. Zestawienie symbolicznych konotacji prawdy odniesiono więc do wybranych założeń filozoficznych (m.in. aksjologicznych, estetycznych), historycznych, religijnych i społecznych. W tym celu poszczególne tezy i wnioski oparto na materiale teoretycznoliterackim, będącym kluczową pomocą w sformułowaniu wywodu (literatura przedmiotowa). Autor wskazuje ponadto na bogactwo znaczeń kulturowych zawierających się w pojęciu "prawdy" oraz ich wpływie na myśl społeczną.
Synchroniczna analiza plateonimów – propozycja metody
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Duda, Julia
Niniejszy artykuł podejmuje temat nowej metody badań onomastycznych, która swoje założenia opiera na trychotomii: język – kultura – poznanie. Propozycja ta wpisuje się w nurt badań językoznawstwa synchronicznego i dzieli plateonimy na nazwy synchronicznie martwe oraz synchronicznie żywe. Analiza dokonywana jest z punktu widzenia interpretatora, nie kreatora, a jej wynikiem ma być ilościowe przedstawienie przynależności onimów do czasów minionych lub współczesnych. Głównym celem pracy jest przedstawienie założeń metody, natomiast pośrednim – prezentacja przykładowych wyników badań przeprowadzonych na materiale składającym się z nazw krakowskich ulic. Artykuł ma charakter teoretyczno-materiałowy.
Wstręt jako rękojmia afektywnego poznania. Przypadek „Copyright” Michała Witkowskiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Wróblewski, Łukasz
“Copyright” (2001) was interpreted as a story about childhood and adolescence, presenting both experiences of a maturing protagonist as well as the Polish reality of the last two decades of the 20th century. Coming to terms with his own childhood and a search for the language to express his own „self” determines the narration of the book. However, this rhythm of narration is disturbed by objects of disgust that the stories teem with. As a result, the author would like to suggest interpreting the collection of stories by Witkowski from an affective perspective. By analysing the diffrent texts, the author explains what role disgust and its objects play in the collection. It is argued that despite its negative properties disgust may be a necessary condition of self-fulfilment and a source of affective cognition. This happens among others thanks to becoming aware of childhood feelings the main character experienced when confronted with the disgusting people and objects.