(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Spychała, Joanna; Spychała, Marcin
Stabilizacyjna funkcja polityki fiskalnej – zgodnie z którą wpływając na strukturę oraz poziom popytu globalnego, można oddziaływać na kształtowanie się realnych procesów gospodarczych – pozwala antycykliczną politykę fiskalną podzielić na politykę aktywną, związaną z działaniami dyskrecjonalnymi państwa, oraz politykę pasywną, związaną z działaniem automatycznych stabilizatorów koniunktury. Celem głównym artykułu jest próba empirycznego zbadania charakteru oddziaływania automatycznych i dyskrecjonalnych instrumentów antycyklicznej polityki fiskalnej oraz określenia ich znaczenia w kształtowaniu aktywności gospodarczej w Polsce w latach 2000–2014. W opracowaniu przyjęto hipotezę, iż zasadnicze znaczenie dla kształtowania wahań koniunkturalnych w Polsce mają: wśród automatycznych stabilizatorów koniunktury – podatki bezpośrednie, natomiast wśród instrumentów o charakterze dyskrecjonalnym – wydatki na działalność inwestycyjną państwa. Podstawą analizy empirycznej jest oszacowany model regresji liniowej, w którym jako zmienne objaśniane wykorzystano wskaźniki wahań cyklicznych (wyrażone w PKB), natomiast jako zmienne objaśniające – strumienie dochodów i wydatków budżetowych. W badaniu przyjęto kwartalne indeksy dynamiki zmiennych objaśnianych i objaśniających pochodzące z bazy danych GUS. Oczekiwane oddziaływanie antycykliczne wykazał zaledwie jeden instrument – dochody z tytułu podatku CIT, przeciwdziałając nadmiernym wahaniom tempa wzrostu PKB w okresie bieżącym, jak również z opóźnieniem dwóch kwartałów. Pozostałe instrumenty fiskalne, które okazały się istotne w wyjaśnianiu zmian koniunkturalnych, nasilały nadmierne wahania tempa wzrostu PKB, oddziałując na polską gospodarkę w sposób procykliczny.
