Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 50(2)/2017

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/2748

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 31

Wzrost gospodarczy a stabilność makroekonomiczna krajów Europy Środkowo-Wschodniej na tle gospodarki Niemiec w latach 2000–2013
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Malina, Anna; Mierzwa, Dorota
Celem artykułu jest analiza stabilności gospodarek krajów Europy Centralnej i Wschodniej oraz badanie wpływu globalnego kryzysu na stabilność ekonomiczną badanych krajów europejskich. Analizą objęto trzynaście państw Europy Środkowej i Wschodniej, wśród których znajduje się dziesięć państw członkowskich Unii Europejskiej (Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Litwa, Łotwa, Estonia, Bułgaria, Rumunia i Grecja), oraz trzy kraje nienależące do UE (Białoruś, Ukraina, Mołdawia). Aby zrealizować cele badania i zweryfikować przyjęte hipotezy badawcze, przeprowadzono porównanie dynamiki wzrostu gospodarczego i stabilności gospodarczej krajów Europy Środkowej i Wschodniej z oceną stabilności gospodarki Niemiec w latach 2000–2013. Uwzględnienie w analizie gospodarki Niemiec ma istotne znaczenie, pozwala bowiem na porównanie sytuacji gospodarczej krajów słabiej rozwiniętych, w których dokonują się przemiany strukturalne, gospodarcze i polityczne, z sytuacją makroekonomiczną silnej gospodarki, jaką są Niemcy, w stosunkowo długim przedziale czasowym. Do oceny stabilności gospodarczej wykorzystano wskaźnik stabilizacji gospodarczej (MSP) wyznaczany na podstawie pięciu podstawowych wskaźników makroekonomicznych (stopa wzrostu PKB, stopa bezrobocia, stopa inflacji, deficyt budżetowy i zadłużenie sektora publicznego w relacji do PKB). Obok ogólnego wskaźnika stabilności obliczono także wskaźniki cząstkowe pozwalające na identyfikację obszarów mających największy wpływ na ogólną sytuację gospodarczą danego kraju oraz wskazanie, w jakim stopniu gospodarka danego kraju zależy od czynników wewnętrznych, a w jakim od uwarunkowań zewnętrznych.
Wpływ społecznej odpowiedzialności biznesu na funkcjonowanie firm
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Glinkowska, Beata
W opracowaniu przedstawiono pojęcie CSR (społecznej odpowiedzialności biznesu) z perspektywy współczesnego podejścia. Zawarto też związek idei firmy społecznie odpowiedzialnej z jej kulturą organizacyjną. Główna uwaga została skoncentrowana na zaletach i wadach społecznego zaangażowania firm dla ich funkcjonowania, także na stanie świadomości przedsiębiorców w zakresie rozumienia założeń koncepcji CSR. Uwagę skoncentrowano także na potrzebie budowania przez menedżerów właściwej kultury organizacji.
Przedsiębiorczość w rozwoju polskich regionów
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Miłek, Dorota
Rozwój regionalny odnosi się do pozytywnych zmian na płaszczyźnie społecznej, ekonomicznej, technologicznej i technicznej oraz ekologicznej, które przyczyniają się do wzrostu potencjału gospodarczego, pozycji konkurencyjnej oraz podniesienia poziomu jakości życia mieszkańców. Wskazują one na konieczność wprowadzania innowacji przy aktywnym działaniu instytucji władz publicznych, które zagwarantują ekonomiczny sukces. Pierwotne koncepcje rozwojowe zakładają konieczność oparcia głównych założeń na naturalnym i materialnym kapitale regionu, jednocześnie przypisując ogromne znaczenie wszelkim postaciom przedsiębiorczości. Biorąc pod uwagę wzajemną zależność występującą na płaszczyźnie przedsiębiorczość–region, otoczenie przedsiębiorczości jest jednym z kluczowych czynników aktywizowania regionu. Celem artykułu jest ocena procesów rozwojowych w obszarze przedsiębiorczości w latach 2010–2014 na przykładzie województwa świętokrzyskiego. W opracowaniu dokonano analizy i oceny poziomu przedsiębiorczości w województwie świętokrzyskim w badanym okresie, wykorzystując wskaźnik przedsiębiorczości, liczbę podmiotów zarejestrowanych i wyrejestrowanych oraz potencjał akademicki regionu.
Innowacje jako narzędzia rozwoju zrównoważonego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Kożuch, Małgorzata
Rozwój gospodarczy nawet w gospodarce opartej na wiedzy i innowacyjności odbywa się kosztem środowiska przyrodniczego i jego walorów. Stąd konieczne są działania zmierzające do ograniczania jego degradacji. Działania takie są podejmowane poprzez wdrażanie założeń rozwoju zrównoważonego do praktyki gospodarczej, ale również mogą być elementem strategii innowacyjnej państwa czy też przedsiębiorstwa. Innowacje pełnią więc ważne funkcje nie tylko o charakterze ekonomicznym i techniczno-produkcyjnym, ale także społecznym i ekologicznym. Pomiędzy polityką ochrony środowiska i rozwoju zrównoważonego (ekorozwoju) a polityką innowacyjną i rozwoju gospodarczego nie ma sprzeczności. Przeciwnie, przestrzeganie standardów ekologicznych oraz respektowanie zasad rozwoju zrównoważonego może być bodźcem do modernizacji gospodarki i przedsiębiorstw. Sprzyja to innowacyjności, zmuszając do poszukiwania nowych, efektywniejszych rozwiązań wytwórczych, co z kolei podnosi konkurencyjność między przedsiębiorstwami zarówno na rynkach krajowych, jak i zagranicznych. Oznacza to, że potrzeba ochrony środowiska i założenia rozwoju zrównoważonego są nośnikiem postępu technicznego i innowacyjności. Choć innowacje, a zwłaszcza ekoinnowacje, są ważną determinantą rozwoju gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów naturalnych, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej, to ich wprowadzanie do praktyki gospodarczej jest przedsięwzięciem trudnym, wymagającym rozwiązań systemowych, odpowiedniej polityki i właściwych bodźców. W naszym kraju subsydiowanie podmiotów wdrażających innowacje dotychczas miało charakter ograniczony i opierało się przede wszystkim na funduszach strukturalnych z UE. W przyszłości udział bezzwrotnej pomocy ze środków publicznych w finansowaniu innowacji będzie się zmniejszał na rzecz dofinansowania o charakterze zwrotnym z funduszy inwestycyjnych.
Podnoszenie kompetencji przedsiębiorczych przed wejściem na rynek pracy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Kusio, Tomasz
Aktualne trendy pojmowania roli uczelni w kreowaniu rzeczywistości gospodarczej, poza wątkiem badawczym, odnoszą się do procesu edukacyjnego. Coraz dynamiczniej rozwijający się i zmieniający rynek pracy oznacza, że przyszli pracownicy potrzebują wcześniejszego przygotowania do tego procesu i rozumienia jego dynamiki. Z tego względu coraz większego znaczenia nabiera kwestia obserwacji otoczenia i próba adaptacji procesu edukacyjnego do realiów potrzeb rynku pracy. Jednak poza nadążaniem z ofertą edukacyjną za ciągle zmieniającymi się wymogami rynku pracy znaczenia nabiera inny rodzaj dopasowania edukacyjnego. Skuteczniejszym rozwiązaniem jest wyposażenie studenta w umiejętności samoorganizacji i samodzielności w podejmowaniu edukacji, co ma na celu dostosowywanie się do aktualnych potrzeb rynku pracy przez studenta. Aby wyposażyć studenta w tego typu umiejętność, potrzeba zmiany podejścia do roli uniwersytetu i zwrócenia większej uwagi na zajęcia kształcące kompetencje przedsiębiorcze. Tego typu zajęcia mają charakter zarówno projektowy, jak i gier symulacyjnych oraz analiz studiów przypadku. Są to formy zajęć sprzyjające wykształceniu postaw przedsiębiorczych, angażujących studenta w realizację zajęć. W efekcie absolwenci łatwiej dostosowują się do potrzeb zmieniających się wymagań rynku pracy, kształcąc i doskonaląc umiejętności poprzez samodzielne podejmowanie szkoleń czy też dodatkowej edukacji. Poza samodzielnością w dostosowywaniu się do wymogów otoczenia i adaptacją własnych kompetencji do potrzeb stanowisk pracy oferowanych przez przedsiębiorstwa osoby takie są w stanie również samodzielnie wykorzystywać nabyte umiejętności i wiedzę, realizując się poprzez samozatrudnienie. Niejednokrotnie też samozatrudnienie jest obecnie łączone z zatrudnieniem, co stanowi niejako formę zaangażowania do pracy osób, które legitymują się już pewnym poziomem przedsiębiorczości, czego wyrazem była właśnie decyzja samozatrudnienia.
Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT): faktyczna czy pozorna innowacja?
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Kozak, Marek W.
Celem artykułu jest analiza przyczyn wdrożenia Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT) w kontekście reform UE oraz analiza procesu tworzenia ZIT i zagrożeń, jakie wynikać mogą dla tego eksperymentalnego podejścia. Podstawowa teza głosi, że koncepcja ZIT powoduje dodatkowe konflikty między zarządzającymi a beneficjentami przywykłymi z dawna, że działania faktycznie realizowane odbiegają od celów polityki. Hipoteza uzupełniająca zaś głosi, iż istnieją istotne czynniki potencjalnie sprzyjające ograniczeniu radykalnej reformy i przywróceniu status quo („oswojenia” wymagań). Główne metody (studia literaturowe oraz udział w pracach przygotowawczych w roli eksperta Ministerstwa) determinują strukturę źródeł (dokumenty i literatura przedmiotu). Artykuł kończy się wnioskami. Wskutek opóźnienia implementacji, podobnie jak w polityce spójności ogółem, ZIT po długim okresie przygotowawczym teraz dopiero wchodzą w okres realizacyjny, ale na razie nie ma sfinansowanych projektów i ich rezultatów pozwalających ocenić choćby wstępnie ich efekty. Dlatego wnioski są ograniczone do okresu przygotowawczego, głównie do okresu opracowania strategii i zawiązania odpowiedniego związku organizacyjnego odpowiedzialnego za zarządzanie. Główne słabości (wysoka skłonność do indywidualizmu, ograniczoność wiedzy i doświadczenia oraz skłonność do stosowania Mertonowskiego zastępstwa celów trudnych przez prostsze) mają w procesie przygotowawczym znaczenie malejące. Procedura ZIT okazała się zatem od początku efektywna. Potrzebne jest jednak dalsze edukowanie społeczeństwa i przestrzeganie zadań. Inaczej bowiem grozi powrót wyuczonych zachowań z poprzednich okresów, w tym wydawanie środków finansowych zamiast osiągania celów. To poważna groźba, ponieważ Polska mimo dynamicznego wzrostu nadal należy do grona pięciu–sześciu najmniej innowacyjnych i najmniej rozwiniętych państw UE. Tymczasem obserwuje się presję na wydawanie środków europejskich, czemu sprzyja też nacisk na budowę infrastruktury. Jak dotąd tylko to sugeruje, że ZIT są zagrożone pozorną innowacyjnością.
Funkcjonowanie polskiego rynku gazu na tle Europy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Niewiński, Grzegorz Maciej; Badyda, Krzysztof; Kopałka, Jakub
W artykule przedstawiono opis funkcjonowania polskiego rynku gazu na tle rozwiniętych rynków gazu w Niemczech i Zjednoczonym Królestwie. Problematyka rozwoju branży gazowniczej w Polsce uzależniona jest od warunków geopolitycznych, wdrażanych rozwiązań prawnych, a także rozbudowywanej infrastruktury. Polska jest krajem, który na tle państw zachodniej Europy stosunkowo niedawno rozpoczął wdrażać zmiany na rynku gazu. Pomimo zapoczątkowania prac nad rozwojem infrastruktury międzysystemowej oraz rozpoczęciem eksploatacji terminalu LNG infrastruktura przesyłowa jest wciąż słabo rozwinięta, ponadto występują ograniczenia prawne niepozwalające na rozwinięcie konkurencji, a także długoterminowy kontrakt PGNiG z Gazpromem stoją na przeszkodzie procesu liberalizacji. Tylko wdrożenie wszystkich rozwiązań mających na celu uwolnienie rynku pozwoli na osiągnięcie wszystkich oczekiwanych korzyści, tj. uzyskanie bezpieczeństwa dostaw przy niskich cenach rynkowych. Artykuł pokazuje sytuację w trzech krajach UE, opisuje obecny zarys powstającego rynku paneuropejskiego oraz przedstawia zagadnienia ograniczające rozwój polskiego rynku gazu.
Metodyka oceny skutków projektów podziału województw z użyciem analizy kosztów i korzyści
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Opolski, Krzysztof; Modzelewski, Piotr
Artykuł zawiera przykład zastosowania metodyki AKK do oceny projektów podziału województw samorządowych. Uwzględnione zostały elementy analizy finansowej i ekonomicznej oraz przedstawione nowe elementy analizy efektów zewnętrznych proponowanych zmian administracyjnych. Zaprezentowane rozważania teoretyczne mogą stanowić podstawę badań i analiz empirycznych uwzględniających zagadnienia polityki rozwoju regionalnego i spójności społeczno-ekonomicznej regionów. Przedstawione zastosowanie analizy kosztów i korzyści rozszerza możliwości stosowania tej metodyki do oceny skutków regulacji polegających na zmianach zasięgu jednostek terytorialnych w Polsce i na świecie. Do analizy została włączona teoria dotycząca absorpcji czynnej i biernej środków finansowych przez region. W artykule uwzględniono konieczność włączania do analiz takich zmiennych, jak rating województwa, skłonność inwestorów krajowych i zagranicznych do inwestycji bezpośrednich, zdolność rozwojowa przedsiębiorstw, sieć powiązań gospodarczych i funkcjonalnych, potencjał rozwojowy gmin i powiatów, koszty społeczne zmiany struktury administracji, koszty transakcyjne związane z zerwaniem sieci powiązań gospodarczych i funkcjonalnych, koszty społeczne związane z obniżeniem potencjału rozwojowego województwa. Uwzględniono również aspekty aktualne w polityce planowania i programowania rozwoju poprzez wykorzystanie funduszy strukturalnych UE. Przedstawiona metodyka bierze pod uwagę konieczność przyjmowania założeń wynikających z aktualnego stanu prawnego i ukazywania przesunięć w poziomie alokacji środków finansowych przy spełnieniu tych założeń. Może być ona punktem wyjścia do sporządzenia bilansu efektów dodatnich i ujemnych proponowanych zmian.
Ekonomiczne podstawy geopolitycznego projektu Międzymorza
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Dobija, Mieczysław
Myśl ekonomiczna jest obecnie daleka od teoretycznej spójności naukowego konsensusu. Nawet podstawowy układ kategorii ekonomicznych nie jest ostatecznie wypracowany. Unia monetarna euro utworzona według teorii optymalnego obszaru walutowego napotyka trudności w integracji kolejnych państw. Ponadto w myśli geopolitycznej narasta przekonanie o nadchodzącej zmianie w kierunku wielobiegunowej organizacji współczesnego świata. Polska aktywnie działa na rzecz projektu ABC, dostrzegając historyczną szansę na urzeczywistnienie idei Międzymorza. Utworzenie w strefie Europy Środkowej trwałej organizacji geopolitycznej wymaga spójnej, pozbawionej obecnych wad teorii ekonomicznej gospodarki towarowo-pieniężnej. To jest celem i przesłaniem opracowania. W wyniku zastosowania nowej teorii ekonomicznej państwa dostrzegą znaczące korzyści z integracji, która zapewni gospodarowanie bez deficytów budżetowych i mniejszymi niż dotychczas podatkami. Istotą nowego podejścia jest sformułowanie spójnego i naukowego układu pojęć ekonomicznych jako podstawy do formułowania teorii. W wyniku osiąga się spójność triady: kapitał–praca–pieniądze i efekt samofinansowania pracy, który uwalnia gospodarki od deficytów budżetowych oraz rosnącego zadłużenia ograniczającego rozwój ekonomiczny. Inicjatywa tworzenia organizacji krajów Międzymorza należy z natury do Polski jako największego państwa regionu z odpowiednim historycznym dorobkiem. Ta inicjatywa jest oczekiwana ze strony wielu państw Europy Środkowej, a przedstawiona teoria może stanowić fundamentalny krok w kierunku budowania unii walutowej Międzymorza, a następnie dalszej integracji.
Koszty bankructwa państwa
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Gajda-Kantorowska, Małgorzata
Celem opracowania jest przedstawienie najważniejszych teorii oraz wybranych wyników badań empirycznych dotyczących kosztów bankructwa państwa. Oszacowanie potencjalnych kosztów bankructwa państwa stanowi niezbędną wiedzę dla rządów w celu podjęcia decyzji, w jak dużym stopniu w warunkach kryzysu zadłużenia opłacalne jest unikanie niewypłacalności w porównaniu z kosztami i korzyściami wywiązywania się ze zobowiązań. Z przeprowadzonej w opracowaniu analizy wynika, że w zależności od przyjętej metody ekonometrycznej oraz badanej próby krajów nadal występują olbrzymie rozbieżności odnośnie do wpływu bankructwa państwa na tempo wzrostu gospodarczego. Przykładowo koszty w krótkim okresie mogą wynosić od 0 do 10,5%, z kolei w średnim okresie od 0 do 10%. Podobnie znaczne rozbieżności dotyczą wpływu bankructwa na dostęp do międzynarodowych rynków kapitałowych i rozmiary handlu międzynarodowego. Najważniejszym potencjalnym kosztem ekonomicznym bankructwa państwa skłaniającym rządy do spłacania swoich zobowiązań jest negatywny wpływ bankructwa na sytuację krajowych firm, w tym głównie banków, co pośrednio wpływa na stan całej gospodarki kraju. Pogorszenie warunków funkcjonowania przedsiębiorstw prowadzi do ograniczenia prywatnych inwestycji, w tym szczególnie ważnych dla rozwoju współczesnych gospodarek inwestycji w kapitał ludzki, co zwrotnie obniża efektywność gospodarki, tempo wzrostu PKB i poprzez działanie automatycznych stabilizatorów pogłębia problemy fiskalne (głębokość i czas trwania kryzysu zadłużenia). Kolejnym ważnym kosztem motywującym rządy do unikania niewypłacalności są koszty polityczne, które są zazwyczaj długotrwałe i znaczne. Reasumując, należy podkreślić, że wyniki badań empirycznych wykazują skrajne rozbieżności, co utrudnia wykorzystanie ich przez rządy do podejmowaniu decyzji w warunkach kryzysów zadłużenia.
Psychospołeczne kontrowersje w zarządzaniu kompetencjami pracowników dojrzałych 65+
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Adamska-Chudzińska, Małgorzata
W artykule podjęte zostało zagadnienie zatrzymywania lub ponownego zatrudniania w przedsiębiorstwach pracowników dojrzałych 65+ jako odpowiedzi na zjawisko zwiększania się populacji ludzi starszych i pojawiające się zagrożenie deficytu kapitału ludzkiego w wieku produkcyjnym. Możliwe do osiągnięcia rezultaty reaktywacji pracowników dojrzałych 65+ skonfrontowano z dynamicznie zmieniającym się profilem wymagań współczesnego rynku pracy oraz psychologicznymi mechanizmami rozwoju i absorbcji zmian w wieku późnej dorosłości. Ujawniające się kontrowersje w tych obszarach stanowiły główny punkt odniesienia prowadzonych rozważań. Zwrócono uwagę na takie cechy współczesnego rynku pracy, jak turbulentność, innowacyjność, umiędzynarodowienie, mobilność, koopetycja (kooperencja) i wikinomiczność jako nowa forma komunikacji i współpracy. Na tym tle przedstawiony został zestaw kompetencji przyszłości charakteryzujących sylwetkę pracownika na obecnym i przyszłym rynku pracy. Wykazano, że postępujące tempo globalizacji i zawrotna dynamika rozwoju nowoczesnych technologii potęgują złożoność, zmienność i nieprzewidywalność sytuacji zawodowych. Kontrowersje w zakresie aktywności zawodowej pracowników dojrzałych 65+ dotyczą głównie rozbieżności pomiędzy bogactwem posiadanych zasobów wiedzy i doświadczeń a zakresem otwartości na złożoność i zmienność rynku pracy i psychicznym potencjałem możliwości spełniania nowych wyzwań. Rozpoznanie tego typu kontrowersji jest szczególnie istotne dla przezwyciężania pułapek rozwojowych w obszarze reaktywacji pracowników dojrzałych 65+ we współczesnych przedsiębiorstwach. Liczenie się z nimi służyć może formułowaniu trafnych i skutecznych rozwiązań problemów demograficznych.
Znaczenie roli władz samorządowych w kształtowaniu partycypacji obywatelskiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Inglot-Brzęk, Elżbieta
Partycypacja obywatelska oznacza aktywne uczestnictwo obywateli w rządzeniu. Potrzeba jej rozwoju wynika przede wszystkim z konieczności wzbogacenia i uzupełnienia tradycyjnych mechanizmów demokracji przedstawicielskiej. Partycypacja obywatelska obejmuje cztery kategorie zaangażowania w życiu publicznym: aktywność publiczną, angażowanie obywateli, partycypację wyborczą i partycypację obowiązkową. Artykuł poświęcony został problematyce angażowania obywateli, czyli tym działaniom, które są inicjowane i kontrolowane przez władze publiczne. Założono, że partycypacja obywatelska ma najsilniejsze umocowanie w środowisku lokalnym i powinna być jednym ze stałych elementów polityki samorządu. Wśród czynników warunkujących aktywność publiczną szczególną uwagę zwrócono na zinstytucjonalizowane reguły praktykowania partycypacji. Mają one niejednokrotnie fakultatywny charakter, a więc ich użycie i funkcjonowanie jest uzależnione od władz samorządowych i wprowadzenia zasad zarzadzania lokalnego. Teoretyczne założenia dotyczące narzędzi i modeli partycypacji publicznej stały się podstawą badań przeprowadzonych w jednostkach samorządu terytorialnego. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że niespełna 2% samorządów pozostaje na poziomie informowania, kolejne 5% plasuje się na szczeblu pozyskiwania opinii, a blisko 3/4 gmin osiąga poziom konsultowania. Tylko w 8,5% gmin wystąpiły natomiast formy współdecydowania. W artykule przedstawiono dwa założenia badawcze: 1) poziom partycypacji jest uzależniony od typu gmin; 2) wyższym poziomom partycypacji obywatelskiej towarzyszy rozwój partycypacji społecznej oraz rozwój przedsiębiorczości. Wyniki analiz potwierdziły te założenia.
Współczesne niedostosowania instytucjonalne z perspektywy wyzwań rozwojowych Polski
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Woźniak, Michał Gabriel
Dyskurs artykułu jest oparty na założeniu, że dostosowania instytucjonalne powinny być badane w całej przestrzeni zintegrowanego rozwoju, w której wyodrębniono osiem sfer, a mianowicie: ekonomii, polityczną, społeczną, natury i biologii, duchową, kapitału ludzkiego, technologii i konsumpcji. Z tej perspektywy badawczej nie wystarcza podporządkowanie reform instytucjonalnych liberalnemu postulatowi rządów praw. Dla udowodnienia tej tezy dokonano krytycznej analizy debaty znanych przedstawicieli ekonomii neoinstytucjonalnej wokół koncepcji rządów praw F. von Hayeka. Dyskurs ten odniesiono do wyzwań i zagrożeń wynikających z globalizacji liberalizacji i upowszechniania się technologii informatyczno-telekomunikacyjnych, marginalizacji instytucji rodziny i relatywizmu moralnego. Procesy te utrudniają inkluzywną instytucjonalizację zorientowaną na zintegrowany rozwój. Ustalono również, że w przezwyciężaniu pogoni za rent seeking, ignorancji racjonalnego wyborcy i asymetrii informacji, które psują rządy praw, pomóc może zrozumienie ograniczeń logiki języka odwołującego się do redukcjonizmu, indywidualizmu i mechanistycznej percepcji reguł myślenia i działania ludzi, który ułatwia manipulowanie faktami i ludzkimi ograniczeniami emocjonalnymi. W przeciwdziałaniu tym problemom pomóc może rozwój kapitału ludzkiego o charakterze dobra publicznego.
Virtualisation of consumer behaviours of Polish seniors
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Zalega, Tomasz
Skilful use of the Internet allows contemporary consumers to take full advantage of the civilisational, cultural, social and economic achievements to date. The use of modern technology and the Internet is undoubtedly a great opportunity for modern households to raise their living standard and quality of life, increase professional mobility and develop intellectually. These trends are also followed by seniors. However, due to the rapid development of ICT, some seniors who use computers are lagging behind the technological development, using mainly obsolete applications. This, in turn, means that seniors use the Internet to search for information about products, shop online or use online banking services in the virtual world less often than other age groups. The aim of this article is to provide an insight into how consumption virtualisation affects consumer behaviours of Polish seniors. The structure of the article is as follows. After a brief introduction, the first section explains consumer behaviours and, consumption virtualisation as an alternative consumer trend and discusses the availability of the Internet among Polish consumers, including the elderly. In the second part hereof, the research methodology and the research sample selection are outlined, and then the concentration is on the use of the Internet by Polish seniors and the implementation of virtualisation processes in consumer behaviours of this age group.
Rola innowacji społecznych w rozwoju regionu województwa lubelskiego – przykłady dobrych praktyk
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Wacławski, Zbigniew
Pojęcie innowacji w literaturze ekonomicznej pojawiło się za sprawą J.A. Schumpetera. Innowacja jest powszechnie rozpoznawana pod postacią produktu, usługi czy ulepszeń organizacyjno-produkcyjnych. Może ona być przysłowiową dźwignią postępu społeczno-gospodarczego wszystkich gospodarek świata, jeśli spełni odpowiednie kryteria i będzie należycie wdrożona do sfery realnej. Jako dyscyplina naukowa datuje swoje narodziny od 1911 r., jednak szybko znalazła uznanie i poczytne miejsce na liście nauk wspierających postęp i wzrost gospodarczy, a także rozwój, którego te kategorie są składowymi. Trudno sobie wyobrazić postęp czy wzrost bez przymiotnika innowacyjny. W praktyce uważa się, że wszystkie nowe produkty są innowacyjne, a więc lepsze technologicznie, użyteczniejsze, trwalsze, co nie zawsze jest prawdziwe. Warunkiem zaistnienia szeroko rozumianej innowacji jest popyt, konsumpcja. Szczególną formą innowacji są innowacje społeczne, które zaspakajają potrzeby społeczne związane z realizacją priorytetów oraz potrzeby biznesowe. Owocują one rozwojem nowych obszarów współpracy oraz lepszym wykorzystaniem zasobów i mogą stanowić przesłanki do tworzenia związków integracyjnych. Elementy społeczne takich innowacji przejawiają się zarówno w celach (priorytetach), jak i w wykorzystaniu środków. Celem artykułu jest przedstawienie roli innowacji społecznych w rozwoju regionu lubelskiego na przykładzie dobrych praktyk. W artykule sformułowano hipotezę: innowacje społeczne mogą i powinny mieć kluczowe znaczenie dla poprawy jakości życia i wzrostu gospodarczego w gminach turystyczno-przyrodniczo-historycznych. Działania takie, aby były skuteczne, muszą spełniać odpowiednie kryteria jakościowe definiowane wyraźnymi korzyściami społecznymi i adekwatnym rachunkiem ekonomicznym [Caulier-Grice, Kahn, Mulgan, Pulford, Vasconcelos, 2010, s. 16–18]. Na obecnym etapie liczba realizowanych projektów innowacji społecznych w województwie lubelskim jest w stanie rozwoju. Jednak wzrost zainteresowania w tym obszarze może owocować oczekiwanymi przemianami w kulturze i zwiększaniu aktywności społeczno-gospodarczej regionu.
Rozwój przedsiębiorczości w dzielnicy społecznie różnorodnej w świetle opinii właścicieli firm
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Korcelli-Olejniczak, Ewa; Dworzański, Piotr; Piotrowski, Filip
Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób zróżnicowanie społeczne warszawskiej dzielnicy Praga Północ ma znaczenie dla rozwoju przedsiębiorczości. Podlegający intensywnym procesom gentryfikacji obszar zmienia się niezwykle szybko, a jego tradycyjna tkanka społeczna poddawana jest licznym bodźcom. Lokalna społeczność, do tej pory zdominowana przez przedstawicieli klasy niższej charakteryzujących się poza relatywnie niskim poziomem dochodu wykształceniem często sięgającym najwyżej poziomu szkoły średniej, ale także relatywnie niskimi oczekiwaniami względem rynku usług czy oferty oraz jakości dostępnych w otoczeniu produktów, jest obecnie rozsadzana od środka przez wyspowe ośrodki gentryfikacji. Jej przejawem są przede wszystkim nowe inwestycje mieszkaniowe i biznesowe, także z zakresu gospodarki kreatywnej. Opisywane zjawiska dają unikatową możliwość badania znaczenia gwałtownej zmiany społecznej dla funkcjonowania przedsiębiorczości na „starej Pradze”. Pozwalają obserwować strategie podejmowane przez istniejące tam już przedsiębiorstwa, jak i nowo powstające firmy w sytuacji zwiększającego się zróżnicowania społecznego potencjalnych klientów. W niniejszym artykule opisano szerokie spektrum działań podejmowanych przez przedstawicieli biznesu, jednocześnie wskazując dominujące trendy, jak i wyróżniające się nietypowe strategie biznesowe. Badane zjawiska stają się także swoistym eksperymentem pozwalającym na weryfikację do¬tychczasowych założeń teoretycznych w tym obszarze wiedzy, ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia różnorodności społecznej w bezpośrednim otoczeniu biznesu dla efektywności ekonomicznej przedsiębiorstw.
Przygotowanie do emerytury w kontekście rozwoju kapitału ludzkiego osób starszych – prezentacja wyników badania BALL – Be Active through Lifelong Learning
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Adamczyk, Monika Dorota
W kontekście zasobów kapitału ludzkiego osób starszych równolegle z rozwojem aktywności społecznej tej grupy wiekowej postępować powinien proces zwiększania aktywności edukacyjnej, tego typu aktywność umożliwia bowiem nie tylko poszerzenie wiedzy i nabywanie nowych umiejętności czy kompetencji, ale pozwala również na aktualizację umiejętności czy wiedzy już posiadanej, co w sposób szczególny wiąże się ze zdolnością i chęcią do aktywnego i umiejętnego przygotowywania do emerytury. Osiągnięcia edukacyjne osób dorosłych traktowane są jako wskaźnik wiedzy i umiejętności dostępnych w gospodarce. Szeroko rozumiana aktywność wzmacnia potencjał osób starszych w zakresie aktywnego udziału w życiu społeczeństwa poprzez płatne zatrudnienie, wolontariat, aktywny udział w życiu obywatelskim i zaradność w samodzielnym życiu. Artykuł prezentuje wybrane wyniki badania zrealizowanego w ramach projektu BALL (Be Active through Lifelong Learning) Erasmus + w trzech zasadniczych obszarach: postrzeganie emerytury i stosunek do niej, stopień przygotowania do emerytury w czterech zasadniczych obszarach: finansów, uczenia się, rozwoju osobistego i aktywnej emerytury i preferowanych formy działań przygotowujących do emerytury.
Innovative integration relations opportunityfor development of Polish agribusiness and increase competitiveness of the economy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Chorób, Roman
The main objective of this paper is to present the concepts, principles of operation and the benefits of effective functioning of innovative integration links, which are the structure of the cluster. The study attempts to evaluate the impact of these forms of links to regional and local development, indicate the conditions for the development of these compounds in the context of the processes of globalization, as well as their impact on the growth of innovation and competitiveness of the economy. Due to the multifaceted problems taken, as well as the limited volume of the article, the focus is mainly on some issues related to clustering. Considerations supported by the results of own research, conducted in the province of Podkarpackie. The surveyed farmers indicated the main factors encouraging them to enter into the structure of the cluster, ie.: a reduction of unit costs of production, the possibility of contracting the purchase of products, the ability to increase the scale of production and joint sales and shared business risks. While the representatives of processing companies among the assets to encourage the accession exchanged the following: greater competitiveness cluster entities, a significant reduction in transport costs, the possibility of co-financing of innovative activity, faster flow of information and knowledge and geographical proximity to suppliers/customers. Operation and expansion of these relations should be a key element of competitiveness and intensifying the development of not only individual entities or regions, but also the entire economy.
Zaawansowanie technologiczne przedsiębiorstw sektora MŚP w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Siuta-Tokarska, Barbara
W publikacji „Zaawansowanie technologiczne przedsiębiorstw sektora MŚP w Polsce” przedstawiono zarys problemu dotyczący potencjału i konkurencyjności technologicznej w organizacji oraz dokonano zestawienia danych statystycznych przedsiębiorstw sektora MŚP w Polsce na tle wybranych krajów Unii Europejskiej (UE), odnoszących się do ich poziomu nowoczesności technologicznej. Artykuł ma charakter poznawczo-syntetyzujący, którego ideą jest wskazanie na sytuację przedsiębiorstw sektora MŚP wysokich technologii w Polsce w odniesieniu do takich przedsiębiorstw w wybranych krajach UE.
Innowacje w przemysłowym potencjale obronnym na świecie i w Polsce 1990–2016
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Jędrych, Elżbieta; Klimek, Dariusz
Przedsiębiorstwa produkujące sprzęt i uzbrojenie wojskowe z reguły zaliczane są do najnowocześniejszych i najbardziej innowacyjnych firm na świecie. Dość często zastosowane w tych przedsiębiorstwach innowacyjne rozwiązania organizacyjne i techniczne, w szczególności nowe technologie, są później adaptowane dla potrzeb produkcji niezwiązanej z obronnością. Artykuł jest próbą oceny stanu innowacyjności polskiego przemysłu obronnego. W pierwszym rozdziale omówiono poziom innowacyjności przemysłów obronnych innych krajów na tle światowego przemysłu zbrojeniowego, w szczególności USA. W drugim dokonano porównania poziomu innowacyjności krajowego przemysłu obronnego z innymi krajami. Scharakteryzowano także bariery rozwoju innowacji w tej branży oraz wskazano przesłanki, jakie powinny zostać spełnione dla poprawy sytuacji w tym w zakresie w Polsce. Podstawowy wniosek – mimo dużych trudności w ostatnich 25 latach wiele polskich przedsiębiorstw nie utraciło zdolności w zakresie rozwoju produktów. Podstawowe przesłanki, jakie jednak powinny zaistnieć dla poprawy sytuacji w zakresie innowacyjności, to: większa specjalizacja przemysłu, ciągłość zamówień na sprzęt i uzbrojenie polskiego MON, promocja na szczeblu rządowym polskiej produkcji na rynkach zagranicznych wsparta instrumentami finansowania odbiorców, finansowanie programów badawczych mających realne szanse wdrożenia do produkcji, zakupu przez MON oraz eksportu. Artykuł napisany został na podstawie wywiadów z szefami firm przemysłu obronnego w Polsce oraz ekspertami tej tematyki prowadzonych w latach 2013–2015 oraz innych publikowanych i niepublikowanych materiałów.

Przeglądaj

Przeglądanie Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 50(2)/2017 według Data wydania