Sprawozdania, raporty (KNH) / Reports (CoH)

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/63

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 2 z 2

Wielkość popielnic z cmentarzysk tarnobrzeskiej kultury łużyckiej a wiek i płeć osób w nich pochowanych
(2015) Rajpold, Wojciech
Tematem wystąpienia była próba zastanowienia się czy istniała relacja pomiędzy wielkością popielnicy a wiekiem oraz płcią osoby w niej pochowanej. Bez wątpienia popielnica jest jednym z najważniejszych elementów wyposarzenia. Nie tylko w przypadku tarnobrzeskiej kultury łużyckiej, ale w każdej kulturze z kręgu kultur pół popielnicowych. Jest, więc rzeczą oczywistą, że naczynie, w którym znajdowały się szczątki zmarłego musiało mieć duże znaczenie dla osób przygotowujących obrządek pogrzebowy. Trudno przyjąć by jakikolwiek element tego naczynia był przypadkowy. Jasnym jest, że liczyło się zdobienie i forma jednak człowiek miał także wpływ na wielkość popielnicy wydaje się, że i to nie mogło być przypadkowe. W przypadku tarnobrzeskiej kultury łużyckiej kwestia popielnicy jeszcze bardziej zyskuje na znaczeniu, ponieważ pochówki w tej kulturze były bardzo ubogie. Najczęściej ograniczały się tylko do popielnicy ewentualnie dodawano jeden dwa przedmioty. To tym bardziej każe zająć się popielnicą, jako tym najważniejszym elementem pochówku. Jak już wspomniano zajęto się tutaj tylko jednym elementem to jest wielkością popielnicy. Ornamentykę czy formę pominięto niemniej należy zdawać sobie sprawę, że te elementy się ze sobą łączyły i w dalszej perspektywie należałoby postarać się połączyć te cechy, aby wskazać czy rzeczywiście istniały pomiędzy nimi jakieś relacje. Co do samego wystąpienia przede wszystkim zostaną zaprezentowane wyniki pomiarów objętości naczyń z cmentarzysk w Kłyżowie, Pysznicy i Bachorzu Chodorówce. Wyniki te wyraźnie wskazują, że wraz z wiekiem ludzi wielkość ich popielnic stopniowo rośnie, aż do okresu adultus. Od tego okresu naczynia zaczynają utrzymywać stałą wielkość. Zważywszy, że to właśnie do tego okresu człowiek rośnie trudno nie łączyć tych faktów. Jeżeli rzeczywiście istnieje taka korelacja należałoby się zastanowić czy niezwiązane to było z wyglądem danej osoby. Jeżeli była duża otrzymywała by dużą popielnicę, jeżeli niewielka niewielką. To tłumaczyłoby, dlaczego dzieci otrzymywały niewielkie popielnice a więksi od nich dorośli większe. Dodatkowo pomiary objętości wskazują nam także, że to mężczyźni częściej trafiali do bardzo dużych popielnic kobiety o wiele rzadziej. I ponownie mężczyźni są z natury więksi stąd to oni częściej trafiali do dużych popielnic, kobiety, jako mniejsze otrzymywałyby mniejsze. Ciekawie prezentuje się także korelacja pomiędzy sąsiadującymi ze sobą grobami gdzie często nawet, jeżeli mamy do czynienia z większą dziecięcą popielnicą otaczają ją większe popielnice dorosłych. Jeszcze jednym elementem, na który należy zwrócić uwagę. Jest to relacja pomiędzy wielkością popielnicy, a ilością szczątków. Można było dostrzec, że najczęściej niewielkie popielnice zawierały małą ilość szczątków, a większe dużą. Można by, więc przyjąć, że to za tym stała ta korelacja i to z tym wiązała się wielkość popielnicy. Co jednak dosyć oczywiste dzieci, jako mniejsze pozostawiają mniej szczątków stąd nie dziwne, że to z niewielkimi popielnicami, w których chowano dzieci wiąże się także niewielka ilość szczątków. Zwłaszcza, że niekiedy nawet przy niewielkiej ilości szczątków występowała duża popielnica. Stąd ten prosty wzór o ilości szczątków a wielkości popielnicy nie powinien mieć większego znaczenia. Zresztą nawet, jeżeli rzeczywiście istniałoby tu powiązanie to i w takim przypadku w pewnym sensie wielkość popielnicy rzeczywiście była uzależniona od wieku i wyglądu. Ponieważ starsza i większa osoba pozostawi więcej szczątków niż młodsza i mniejsza a to da mu większą popielnicę. Jednak najważniejszym wnioskiem wypływającym z powyższych założeń jest kwestia grobów symbolicznych. Najczęściej w grobach tych znajdują się niewielkie naczynia, co każe je wiązać z dziećmi. Jeżeli do tego dołożymy, że dzieci, zostawiają dużo mniej szczątków niż dorośli rola grobów symbolicznych, jako grobów dziecięcych staje się jasna. Jest to tym ważniejsze, że w przypadku tarnobrzeskiej kultury łużyckiej liczba dzieci pochowanych na cmentarzyskach jest znacznie niższa (niekiedy nawet o 50%) niż wskazywałyby na to ustalenia antropologiczne. Doszacowanie do tej liczby grobów symbolicznych pozwalałoby na rozwiązanie tego problemu.
Wyznaczniki pochówków dziecięcych w tarnobrzeskiej kulturze łużyckiej w świetle analiz statystycznych
(2017-11-17) Rajpold, Wojciech;
Referat wygłoszony podczas konferencji pt. Epoka brązu i wczesna epoka żelaza w Karpatach która odbyła się w 16 i 17 listopada 2017 r w krośnie. W każdej społeczności człowiek manifestował swój wiek na rozmaite sposoby. Nie można wykluczyć, że i w obrządku pogrzebowym starano się to zamanifestować. Liczność znalezisk funeralnych w połączeniu z dobrym stanem rozpoznania antropologicznego daje nam możliwość wykorzystania przy poszukiwaniu tych wyznaczników szeregu analiz statystycznych. Analizy te mogą nam pomóc przy stworzeniu modelowego typu pochówku dziecięcego. Wykrycie wyznaczników grobów dorosłych i dzieci da nam także podstawy pod szersze analizy dotyczące kwestii inicjacji. Gdyż jedną z przyczyn odnajdywania przedmiotów charakterystycznych dla dorosłych w pochówkach dziecięcych byłoby przejście procesu inicjacji i traktowanie tej osoby, jako dorosłej. To może stanowić dobry przyczynek do dalszych rozważań na temat wieku biologicznego i kulturowego w społecznościach pradziejowych.

Przeglądaj

Przeglądanie Sprawozdania, raporty (KNH) / Reports (CoH) według Temat "archeologia funeralna"