Przeglądanie według Autor "Michalicha, Mateusz"

Aktualnie wyświetlane 1 - 6 z 6

Cechy kolonii i miejsc lęgowych a sukces reprodukcyjny brzegówki Riparia riparia
(Uniwersytet Rzeszowski, 2022-11-16) Michalicha, Mateusz
Brzegówka Riparia riparia jest jednym z niewielu kolonijnie gnieżdżących się ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes). Gnieździ się w koloniach liczących od kilku do kilku tysięcy par. Rzeczywiste korzyści i koszty rozrodu w koloniach nie są do końca poznane. W literaturze brakuje informacji na temat rozrodu brzegówki z Polski. Celem niniejszej pracy doktorskiej było poznanie elementów biologii i ekologii lęgowej brzegówki oraz określenie wpływu cech kolonii i miejsc lęgowych na sukces reprodukcyjny. Badania prowadzono w latach 2017–2018 w 32 koloniach lęgowych brzegówki liczących łącznie 2426 gniazd, położonych w dolinach rzek San i Wiar oraz w ścianie nieczynnej cegielni. Uzyskane wyniki wykazały, że sukces reprodukcyjny jest zależny m.in. od wielkości kolonii, umiejscowienia gniazda oraz głębokości nory gniazdowej. Ogólny sukces lęgowy wynosił 69,19% w 2017 r. i 72,72% w 2018 r. Najczęstszą przyczyną strat lęgów było drapieżnictwo, na etapie dużych piskląt w 2017 r. i jaj w 2018 r. Sukces klucia wynosił odpowiednio 77,26% w 2017 r. i 82,92% w 2018 r. Stwierdzono spadek wielkości zniesienia wraz z upływem sezonu lęgowego. Średnia wielkość zniesienia w 2017 r. wyniosła 4,70 i 4,78 w 2018 r. Średnia liczba piskląt po wykluciu wynosiła 3,63 w 2017 r. oraz 3,96 w 2018 r., a średnia liczba piskląt przed wylotem odpowiednio 3,06 i 3,47.
Projekty w aktywnej edukacji
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2018) Kostecka, Joanna; Podolak, Agnieszka; Michalicha, Mateusz; Marcela, Agnieszka
Edukacja dla zrównoważonego rozwoju dostarcza wiedzy i dotyka problemów oddziaływania naszego codziennego życia w skali globalnej. Aby chronić ekosystemy i podnosić jakość ludzkiego życia, musimy wdrażać nowe nawyki społeczne i osobiste w codziennym postępowaniu. Edukacja w tym zakresie jest trudna i wielopłaszczyznowa bo musi dotykać sfery społecznej, ekologicznej i ekonomicznej toczącego się życia. Między innymi musi obejmować działania na rzecz zmiany na lepszą, relacji człowieka i przyrody. Dobrą metodą edukacyjną okazują się być stosowane szeroko na świecie projekty edukacyjne. Angażują do udziału w zaplanowanych na długo seriach aktywności duże grono uczestników. Tworzą więzi społeczne, są okazją do wprowadzania wiedzy i licznych umiejętności. Św. Franciszek z Asyżu był postacią, która powinna stanowić wzór troski i poszanowania dla przyrody. Dziś uważany jest za patrona m. in. przyrodników i leśników. Stanowiąc część edukacji dla zrównoważonego rozwoju, edukacja przyrodnicza, nie powinna opierać się wyłącznie na sztywnych schematach oraz ogromie definicji. Powinna opierać się o konkretne umiejętności i kształtować kulturę codziennego postępowania. Na wzór św. Franciszka, należy uwrażliwiać na piękno i użyteczność otaczającej nas przyrody oraz łamać niekorzystne stereotypy. W pracy zaprezentowano atuty projektów edukacyjnych i opisano jeden - oparty na idei głoszonej przez św. Franciszka z Asyżu. Projekt ten ma na celu przybliżenie postaci świętego, zawiera propozycję aktywizacji do działania na rzecz zrównoważonego rozwoju osób związanych z kościołem oraz uświadamia o cennych gatunkach zwierząt i roślin w najbliższym otoczeniu człowieka.
Ptaki jako wskaźnik różnorodności biologicznej miast
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2018) Michalicha, Mateusz; Mitrus, Cezary
Tereny miejskie oddziaływają na zamieszkujące je zwierzęta głównie przez bardzo duże zagęszczenie ludności i zabudowy, pokarm pochodzenia antropogenicznego oraz wyższą średnią roczną temperaturę otoczenia. Jedne gatunki zaczęły kolonizować miasta, a inne przeciwnie - z powodu braku dogodnych siedlisk unikają miejskich aglomeracji. Zwierzęta są często używane jako wskaźnik bioróżnorodności. Ptaki jako zwierzęta wszechobecne, zwracające na siebie uwagę barwnym upierzeniem i śpiewem, czułe na zmiany środowiska, są bardzo dobrym wskaźnikiem bioróżnorodności. Zmiany ich liczebności i występowania informują nas o stanie całego środowiska przyrodniczego. Chroniąc różnorodność biologiczną zwierząt, musimy śledzić zmiany, jakie zachodzą w liczebności i rozmieszczeniu danych gatunków oraz zagrożenia na jakie są narażone wnikając do miast. Obecnie w Polsce opublikowano atlasy ornitologiczne dla dwunastu miast oraz dwie nie atlasowe monografie dotyczące awifauny miejskiej. Jak do tej pory żaden z atlasów polskich miast nie został powtórzony, a dane zawarte w niektórych sięgają lat 80. XX wieku. Zmiany, jakie nastąpiły w tym czasie, zdecydowanie zmieniły sytuację ptaków w środowisku miejskim. Przyczyną spadku liczebności niektórych gatunków jest ograniczenie liczby miejsc lęgowych, likwidowanie ich naturalnych ostoi przez wycinanie krzewów i drzew, ekrany dźwiękochłonne oraz prace przy modernizacji budynków. Problemem są również bezpańskie koty, które dziesiątkują znaczną populację ptaków. Niniejszy artykuł skupia się na aspektach regionalnych ochrony bioróżnorodności w miastach na przykładzie awifauny. Starania ochronne w skali regionu mogą przełożyć się na sukces bogactwa gatunkowego w szerszym aspekcie.
Renaturyzacja rzek szansą dla ochrony populacji brzegówki Riparia riparia w Polsce
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2021) Michalicha, Mateusz
Regulacja i przebudowa rzek oraz ich dolin, oprócz drastycznych zmian hydrologicznych, często prowadzą do zmiany lub zaniku siedlisk cennych gatunków roślin i zwierząt. Szczególnie narażone na utratę miejsc rozrodu są gatunki bezpośrednio związane z urwistymi brzegami oraz skarpami nadrzecznymi, które powstają w wyniku procesów erozyjnych oraz osuwiskowych. Stosowane intensywne zabiegi hydrotechniczne takie jak prostowanie koryt czy likwidacja nieregularności brzegów powodują zahamowanie naturalnych, procesów rzecznych, które są pożądane. Gatunki ptaków występujące w Polsce, potrzebujące do gniazdowania naturalnych wysokich brzegów, to m. in.: brzegówka Riparia riparia, zimorodek Alcedo atthis oraz żołna Merops apiaster. Coraz liczniej podejmowane są działania, prowadzące do przywrócenia rzekom stanu zbliżonego do naturalnego. Celem renaturyzacji jest nie tylko zwiększenie możliwości retencyjnych, ochrona przed powodziami, lecz także ogólna poprawa funkcjonowania ekosystemów rzecznych oraz zachowanie bioróżnorodności w obrębie ich dolin. Renaturyzacja obejmuje działania takie jak: tworzenie odsłoniętych skarp, naśladujących podcięcia erozyjne, likwidacja umocnień brzegów czy utrzymanie wyrw brzegowych. Oprócz drapieżnictwa, ze strony takich gatunków jak norka amerykańska Neovison vison, lis Vulpes vulpes oraz lokalnie jenot Nyctereutes procyonoides, największym zagrożeniem dla populacji brzegówki jest utrata odpowiednich miejsc rozrodu. Uregulowanie rzeki, gdzie wprowadzone zabiegi hydrotechniczne spowodowały zaburzenie funkcjonowania naturalnych procesów rzecznych, powoduje również straty w lęgach ptaków przez gwałtowne powodzie, które niszczą gniazda wraz z jajami lub pisklętami. Brzegówki w wielu miejscach zaprzestały użytkowania koryt rzecznych jako miejsc lęgowych, zajmując antropogeniczne siedliska, które mają jednak pewne ograniczenia i zagrożenia. Renaturyzacja jest więc ważnym działaniem, które należy podjąć w miejscach, gdzie regulacje w przeszłości przyniosły największe szkody w środowisku. Należy wspierać rozwój terenów antropogenicznych w zgodzie z zasadami zrównoważonego użytkowania zasobami środowiska naturalnego.
Wpływ odnawialnych źródeł energii na ptaki
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2018) Michalicha, Mateusz
Energetyka odnawialna jest ważnym tematem poruszanym w związku z rosnącym zapotrzebowaniem energetycznym wielu państw. Liczne badania potwierdzają, że antropopresja odbija się negatywnie na wielu gatunkach zwierząt i siedliskach. Zasada zrównoważonego rozwoju umożliwia rozwój nowych technologii przy jednoczesnych działaniach na rzecz ochrony przyrody. Wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii (OZE) nie pozostaje jednak bez wpływu np. na ptaki. Zwierzęta te są szczególnie narażone na oddziaływanie farm wiatrowych, instalacji energetyki słonecznej i monokultur pod produkcję biopaliwa. W publikacji opisane zostały faktyczne oraz potencjalne oddziaływania OZE na awifaunę, zarówno negatywne jak i korzystne. Chcąc połączyć OZE ze skuteczną ochroną ptaków należy zwrócić uwagę na lokalizację inwestycji oraz gatunki ptaków zamieszkujące dane tereny w pobliżu urządzeń.
Wpływ składowisk odpadów na ptaki
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2019) Michalicha, Mateusz; Pitucha, Grzegorz
Wzrost konsumpcji powoduje, że składowiska odpadów stają się istotnym elementem rzeczywistości. To co mieszkańcy miast i wsi postrzegają jako śmieci, ptaki traktują jako źródło pokarmu, a niekiedy budulec gniazd. Oprócz korzyści, w postaci bazy pokarmowej i miejsca odpoczynku podczas migracji, składowiska odpadów mogą jednak stwarzać zagrożenia dla ptaków. Niekorzystne konsekwencje bytowania ptaków na składowiskach to m.in. ich zatrucia pokarmowe, okaleczenia i urazy ciała, infekcje bakteryjne, przenoszenie patogenów i chorób, zmiany w diecie obniżające zdolności reprodukcyjne oraz zmiany wzorców migracyjnych – prowadzących do wyczerpania ptaków i narażenia na inne niebezpieczeństwa. Ptaki pełnią również inne role na składowiskach odpadów, np. wzbogacają bioróżnorodność poprzez przenoszenie propagul roślin, zarówno rodzimych, ale także obcych jak i inwazyjnych. Zarządcy składowisk oraz przedstawiciele organów administracji publicznej powinni podejmować działania na rzecz zmniejszenia negatywnego wpływu składowisk odpadów na ptaki, a tym samym na całe środowisko.