(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Grądziel, Marta
Doświadczenia krajów rozwiniętych wskazują na umocnienie roli wiedzy, informacji i innowacji w rozwoju gospodarczym. Obserwowane zjawisko przejścia od gospodarki materiało- i kapitałochłonnej do gospodarki, której podstawą jest informacja, zasoby niematerialne, w szczególności kapitał ludzki, wiedza oraz nowe technologie jest jednym z ciekawszych zjawisk zachodzących we współczesnym świecie. Prowadzi ono do powstania nowego typu gospodarki – gospodarki opartej na wiedzy.
Koncepcja gospodarki opartej na wiedzy sięga lat 90. XX w.: w 1996 r. w raporcie Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) pojawiło się pierwsze kompleksowe przedstawienie tego zagadnienia. Zgodnie z definicją OECD pod pojęciem „gospodarki opartej na wiedzy” należy dopatrywać się gospodarki, która bezpośrednio bazuje na produkcji, dystrybucji oraz stosowaniu wiedzy i informacji. Według A. Koźmińskiego „gospodarka oparta na wiedzy to taka gospodarka, w której działa wiele przedsiębiorstw, które na wiedzy opierają swoją przewagę konkurencyjną” [Koźmiński, 2001, s. 87]. Z kolei M.E. Porter [Porter, 2001, s. 192] stwierdza, że przewagi konkurencyjnej należy szukać w zdolności do bycia innowacyjnym, ciągłym podnoszeniu poziomu innowacyjności i uzyskiwaniu dzięki temu oczekiwanej efektywności.
Konkurencyjność przedsiębiorstwa warunkowana jest wieloma czynnikami zarówno o charakterze zewnętrznym (polityka państwa, stan infrastruktury materialnej i intelektualnej), jak i wewnętrznym (kapitał, nowoczesne technologie, sposób zarządzania). Zarówno w literaturze przedmiotu, jak i prowadzonych badaniach, wiedzę i innowację wskazuje się jako jedne z najważniejszych czynników wpływających na rozwój gospodarczy. Celem artykułu jest przedstawienie wiedzy i innowacji jako źródeł przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw.
