Włodzimierz Konieczny na Pierwszej Wystawie Współczesnej Polskiej Sztuki Kościelnej im. Piotra Skargi w Krakowie w 1911 roku

Abstract

Pierwsza Wystawa Współczesnej Polskiej Sztuki Kościelnej została zorganizowana w Krakowie w 1911 roku z inicjatywy środowisk skupionych wokół redakcji „Krakowskiego Miesięcznika Artystycznego” oraz episkopatu. Nie stanowiła ona klasycznego przeglądu aktualnych nurtów i tendencji w sztuce sakralnej. Jej autorom przyświecała potrzeba reformy. W komentarzach pojawiają się refleksje na temat nieprzystawalności charakteru prezentowanych dzieł do tematyki religijnej, ale jeszcze silniejszy ton nagany pobrzmiewa w od niesieniu do wcześniejszych dekoracji XIX-wiecznych obiektów kultu. Konieczność zmian była podyktowana pragnieniem stworzenia sztuki o oryginalnym wyrazie, przenikniętej autentycznym duchem religijnym. Istotnym wskazaniem było także nawiązanie do osiągnięć polskiego rzemiosła rozwijanego pod patronatem stowarzyszenia Polska Sztuka Stosowana oraz związku Architektura, Rzeźba, Malarstwo i Rzemiosło, który na wystawie miał do dyspozycji osobną salę. Na ogłoszonych wtedy konkursach Włodzimierz Konieczny otrzymał I nagrodę za rzeźbę „Immaculata” oraz II nagrodę za plakietę z Matką Boską i Dzieciątkiem. Bogata biografia tego mało znanego twórcy warta jest przytoczenia, podobnie jak krótka charakterystyka jego twórczości. W zakresie grafiki lokuje się ona na pograniczu symbolizmu i ekspresjonizmu, w rzeźbie łączy wpływy nowego klasycyzmu i neorenesansu. Młody artysta, absolwent krakowskiej ASP, podejmował także działalność krytyczną. Twierdził, iż niemożliwe jest uzyskanie dokonań w zakresie sztuki wysokiej bez równoległego rozwoju sztuki użytkowej. Przemyślenia Koniecznego wpisują się w refleksje jemu współczesnych na temat perspektyw rozwoju twórczości sakralnej, konieczności określenia jej istoty, opracowania obowiązujących dla niej wzorców.

The First Exhibition of Contemporary Polish Church Art was organised in Kraków in 1911 at the initiative of circles associated with the editors of the “Krakowski Miesięcznik Artystyczny” [Kraków Art Monthly] and the episcopate. It was not a classic review of current trends and tendencies in sacred art. Its authors were aware of the need of reform. Comments contained reflections on how incompatible with religious themes was the character of the exhibits; but an even stronger critical tone referred to earlier decorations of nineteenth-century objects of worship. The need for change was dictated by the desire to create art with unique expression, permeated with an authentic religious spirit. A reference to Polish craft achievements, created under the patronage of the Association of Polish Applied Arts as well as the Association “Architecture, Sculpture, Painting and Craft”, and housed in a separate room at the exhibition, was also an important suggestion. In competitions announced at that time, Włodzimierz Konieczny received first prize for his sculpture “Immaculata” and second prize for the plaque depicting the Mother of God and the Child. The rich biography of this little-known artist is worth quoting, as is the concise description of his work. In terms of graphics, his art is located at the boundary between symbolism and expressionism while in sculpture it combines the influences of Neoclassicism and the Neo-Renaissance. The young artist, a graduate of the Kraków Academy of Fine Arts, also undertook the writing of critical works. He claimed that achievements in the field of high art were impossible without parallel development of applied art. Konieczny’s reflections mirror the reflections of his contemporaries on the perspectives of development of religious art as well as the need to determine its essence and to develop its valid patterns.