Profilaktyka kontrwywiadowcza w działalności Wojskowej Służby Wewnętrznej w latach 1957–1990

Abstract

Wojskowa Służba Wewnętrzna zastąpiła w strukturach Sił Zbrojnych budzącą lęk i nienawiść Informację Wojskową. Miała odgrywać jedynie rolę prewencyjną i informacyjną. Założenia te nosiły jednak piętno systemu totalitarnego. Formacji tej wyznaczono zadania kontrolne na wielu płaszczyznach. Wojskowa Służba Wewnętrzna zobowiązana została do realizowania czynności w zakresie kontrwywiadowczej ochrony Sił Zbrojnych celem zapobiegania rozpoznawaniu wojska przez wywiady państw obcych. Ochrona wojska realizowana były w formie zapobiegawczej właśnie poprzez profilaktykę kontrwywiadowczą. Z dokumentów źródłowych pozostawionych przez WSW wynika, że profilaktyka kontrwywiadowcza dotyczyła zwalczania przestępczości w SZ PRL oraz zapobiegania penetracji obiektów wojskowych przez służby wywiadowcze państw kapitalistycznych. Jednym z aspektów pracy WSW było też zabezpieczenie obiektów wojskowych przed penetracją ze strony dyplomatów, cudzoziemców, osób postronnych oraz przeciwdziałanie naruszeniom zasad ochrony tajemnicy państwowej i służbowej. W Wojskowej Służbie Wewnętrznej istotą pracy profilaktycznej było niedopuszczenie do zjawisk negatywnych z punktu widzenia kontrwywiadowczej ochrony wojsk. Działalność profilaktyczna miała być ukierunkowana na sferę działań z pogranicza zagadnień wychowawczych, tak aby zmierzała do neutralizowania przyczyn i źródeł negatywnych.

WSW replaced the Main Directorate of Information in the structures of the Armed Forces that were feared and hated. WSW was to play only a preventive and informative role. These assumptions, however, bear the mark of a totalitarian system. The WSW was assigned supervisory tasks in other areas. WSW was obliged to carry out activities in the field of counterintelligence protection of the Armed Forces in order to prevent recognition of the army by the intelligence services of foreign states. The objectives and fields of activity of military protection were implemented in a preventive form through counterintelligence prevention. The source documents left by the WSW show that counterintelligence prevention was carried out to combat crime in the People's Republic of Poland, and to prevent the penetration of military facilities by the intelligence services of capitalist countries. Moreover, they prevented violations of the principles of protection of state and official secrets by diplomats, foreigners and bystanders. In WSW, the essence of preventive work was to prevent the emergence of negative phenomena from the point of view of counterintelligence protection of troops. Preventive activity should be directed at the sphere of activities from the borderline of educational issues, so that it aims at neutralizing negative causes and sources.