Polish criticism of Hans Kelsen’s normativism

Abstract

The article introduces the reader to the main theses voiced by opponents of Hans Kelsen’s theory. Notably, the review focuses on the most original achievements which can be found in the related Polish literature; these include the critical comments by Jerzy Lande drawing on the premises of juridical psychologism, the Thomistic critique of the Vienna School’s assumptions authored by Czesław Martyniak, as well as Marxism-based criticism by Jerzy Wróblewski. All of the critical reviews address the basic norm and the separation of being and obligation. Each concept uses its own argumentation when critically evaluating specific assumptions of Hans Kelsen’s legal normativism. Notably, the critical comments formulated by Jerzy Lande and Czesław Martyniak, by no means aimed to discredit the doctrine, contrary to the approach adopted by Jerzy Wróblewski.

Artykuł przybliża czytelnikowi główne tezy głoszone przez oponentów teorii Hansa Kelsena. Należy podkreślić, że wybrano najbardziej oryginalne dokonania, na jakie zdobyła się polska literatura przedmiotu: wychodzącą z założeń psychologizmu prawniczego krytykę autorstwa Jerzego Landego, tomistyczną negację założeń szkoły wiedeńskiej w ujęciu Czesława Martyniaka oraz marksistowską krytykę Jerzego Wróblewskiego. Elementami wspólnymi każdego krytycznego stanowiska staje się norma podstawowa oraz rozdział bytu i powinności. Każda z koncepcji przy krytycznej ocenie poszczególnych założeń normatywizmu prawniczego Hansa Kelsena posługuje się właściwą sobie argumentacją. Podkreślić należy, że krytyka normatywizmu sformułowana przez Jerzego Landego oraz Czesława Martyniaka w żaden sposób nie zmierzała do naukowej dyskredytacji tej doktryny, w przeciwieństwie do koncepcji Jerzego Wróblewskiego.