Percepcja nierówności społecznych a rzeczywistość

W tekście przedstawiona została analiza, której zasadniczą konkluzją jest stwierdzenie istnienia rozbieżności pomiędzy percepcją nierówności społecznych a ich obiektywnym poziomem. Wyprowadzenie takiej konkluzji staje się możliwe na gruncie porównania obiektywnych zmian w poziomie nierówności, których odzwierciedleniem są zmiany wartości współczynnika Giniego, z ich subiektywną oceną uzyskaną na podstawie ankietowych badań Eurobarometru. Przyczyn takiego rozdźwięku należy upatrywać w licznych czynnikach, ze szczególnym wskazaniem na utożsamienie nierówności z poziomem ubóstwa (dla osób ankietowanych subiektywny poziom ubóstwa jest najlepszym przybliżeniem poziomu nierówności), wpływ mitów oraz różnych ideologii (pewne wartości obecne w kulturze przekładają się na percepcję określonych zjawisk) oraz konkretne uwarunkowania historyczne (dany fakt staje się obserwowalny dopiero w określonych uwarunkowaniach społeczno-polityczno-ekonomicznych). Zostaje także wysunięta teza, że niedoskonała percepcja nierówności społecznych może mieć istotne znaczenie w dyskursie toczonym wokół zagadnienia wpływu nierówności społecznych na wzrost gospodarczy. Popularny bowiem model środkowego wyborcy, który wyjaśnia jeden z możliwych negatywnych kanałów wpływu nierówności na dynamikę wzrostu zakłada, że opinia publiczna poprawnie odczytuje zmiany zachodzące w rzeczywistości społeczno-gospodarczej i na gruncie tych obserwacji wybiera określone opcje polityczne w demokratycznych wyborach. Z kolei stwierdzenie istnienia niespójności pomiędzy percepcją nierówności społecznych a ich faktycznym stanem niejako przekreśla zasadność jednego z głównych założeń modelu.

In the article an analysis was presented according to which there is a discrepancy between the public perception of income inequality and its objective level. This sort of attempt is based on comparison between Gini coefficient value – common measure of inequality, and subjective opinions expressed in Eurobarometer’s social survey. There is a number of reasons for this state but the most fundamental are: identification of inequality level with the level of poverty (level of poverty is treated by the public as an approximation of inequality), the impact of myths, various ideologies and specific historical circumstances (for culture and political circumstances do matter for perception of social issues). The author also puts forward a thesis, that an imperfect perception of inequality may be of vital importance in the discourse around the issue of the influence of income inequality on economic growth. It is because of the fact, that a popular Median Voter model, which explains how inequality may be harmful for economic performance assumes that public opinion correctly perceive the changes in socioeconomic reality. This very discrepancy between public perception of inequality and its objective level makes median voter model – hard to accept.