Zastosowanie własnej skali oceny sprawności sensomotorycznej u pacjentów z gonartrozą i po endoprotezoplastyce stawu kolanowego

Abstract

Wstęp. Coraz większą uwagę w praktyce klinicznej zwraca się na ocenę sprawności sensomotorycznej jako istotnego czynnika determinującego powrót funkcji. Celami niniejszej pracy były: ocena wpływu uszkodzeń związanych z zaawansowaną gonartrozą na zmianę czucia głębokiego i kontroli sensomotorycznej stawu kolanowego, porównanie wyników uzyskanych we własnym teście kontroli sensomotorycznej z obiektywnymi metodami oceny czucia głębokiego, analiza zależności pomiędzy poziomem czucia głębokiego i sprawnością układu sensomotorycznego a pomiarami stosowanymi w praktyce klinicznej. Materiał i metody. Ocenie poddano grupę osób zdrowych (grupa kontrolna, n=74), grupę pacjentów z chorobą zwyrodnieniową IV st. (grupa 1, n=67) oraz pacjentów po endoprotezoplastyce stawu kolanowego (grupa 2, n=62). Badanych oceniano z wykorzystaniem autorskiego Testu Kontroli Sensomotorycznej (TKS) oraz testu czucia pozycji stawu (JPS). Analizowano również wyniki uzyskane w skalach HSS Knee Score i Staffelstein-Score. Wyniki. W ocenie za pomocą TKS i JPS grupa kontrolna uzyskała wyniki na poziomie odpowiednio 4,9 pkt i 3,9°, natomiast grupa 2 3,7 pkt i 6,7° (p<0,005). W grupie 1 uzyskano 3,2 pkt w TKS, natomiast w JPS 8,2° w kończynie zdrowej i 10,2° w kończynie chorej. Wyniki tej grupy były istotnie gorsze niż grupy kontrolnej oraz grupy 2 (p<0,005). Wnioski. 1. Prezentowany własny test oceniający sprawność sensomotoryczną stawu kolanowego wydaje się obiektywnym i kompleksowym sposobem oceny sprawności kontroli sensomotorycznej stawu kolanowego u pacjentów z gonartrozą i po endoprotezoplastyce stawu kolanowego. 2. Wskazane są dalsze badania z wykorzystaniem autorskiego testu kontroli sensomotorycznej obejmujące próbę jego obiektywizacji z wykorzystaniem specjalistycznych narzędzi pomiarowych.

Introduction. The importance of sensorimotor control assessment as a crucial factor determining functional recovery is being increasingly appreciated in clinical practice. The aim of this study was to assess the influence of damage associated with severe gonarthrosis on changes in proprioception and sensorimotor control of the knee, compare the results of a new sensorimotor control test developed by the authors with objective methods of proprioception assessment, and analyse the relation between the level of proprioception and sensorimotor system function and the measurements used in clinical practice. Material and methods. We studied a group of healthy persons (control group, n=74), patients with stage 4 knee osteoarthritis (group 1, n=67), and patients after total knee arthroplasty (group 2, n=62). The participants were assessed with a new sensorimotor control test (TKS) and a joint position sense test (JPS). Moreover, we analysed the patients’ HSS knee scores and Staffelstein scores. Results. In the Control Group, mean TKS and JPS test scores were 4.9 pts and 3.9°, respectively, while the respective results in group 2 were 3.7 pts and 6.7° (p<0.005). In group 1, the TKS score was 3.2 pts and the JPS test result was 8.2° in the unaffected limb and 10.2° in the affected limb. The results of this group were significantly worse than the scores achieved in the control group and group 2 (p<0.005). Conclusions. 1. The new knee sensorimotor control test developed by the present authors appears to provide an objective and comprehensive method to evaluate sensorimotor control of the knee in patients with gonarthrosis and after total knee replacement. 2. Further studies of the new test are advised, including an objective evaluation of the test utilising specialised measuring tools.