Obowiązkowe szczepienia ochronne a formalna przesłanka klauzuli limitacyjnej konstytucyjnych praw i wolności

Obowiązek poddania siebie lub dziecka szczepieniom ochronnym może być niewątpliwie postrzegany jako ograniczenie w sferze konstytucyjnego prawa do decydowania o swoim życiu osobistym (art. 47 Konstytucji RP). Ingerencja ta staje się jednak dopuszczalna przy uwzględnieniu ogólnej klauzuli limitacyjnej wynikającej z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Obok kryteriów o charakterze materialnym generalna klauzula formułująca przesłanki ograniczania praw i wolności konstytucyjnych wymaga ustawowej formy ograniczenia. W perspektywie ulokowania niektórych rozwiązań dotyczących obowiązku szczepiennego w rozporządzeniu wykonawczym oraz Programie Szczepień Ochronnych powstały wątpliwości co do zgodności regulacji obowiązku szczepiennego z formalnym warunkiem ulokowania go w ustawie. Celem niniejszego artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o sprostanie przez prawodawcę tej przesłance. Na podstawie przeprowadzonej analizy materiału normatywnego, orzecznictwa oraz poglądów doktryny uprawnione jest stwierdzenie, że aktualnie obowiązujące rozwiązania prawne odpowiadają zasadzie wyłączności ustawowej formy ograniczania praw i wolności konstytucyjnych.

The obligation to subject oneself or a child to preventive vaccinations may undoubtedly be perceived as a restriction in the sphere of the constitutional right to decide about one’s personal life (Art. 47 of the Constitution of the Republic of Poland). However, this interference becomes permissible taking into account the general limitation clause resulting from Art. 31 sec. 3 of the Constitution. Apart from the criteria of a material nature, the general clause specifying the premises for limiting constitutional rights and freedoms requires a statutory form of restriction. In view of placing some solutions regarding the vaccination obligation in the executive regulation and the Protective Vaccination Program, doubts arose as to the compliance of the provisions of the vaccination obligation with the formal condition for placing it in the act. The aim of this article is an attempt to answer the question whether the legislator meets this premise. On the basis of the analysis of the normative material, jurisprudence and views of the doctrine, it is legitimate to state that the currently binding legal solutions correspond to the principle of exclusive statutory form of limiting constitutional rights and freedoms.