Systemy emerytalne w Dominikanie i Haiti: bogactwo i bieda na jednej wyspie

Na wyspie Haiti w Wielkich Antylach położone są dwa zupełnie różne państwa – we wschodniej jej części bogata Republika Dominikany, a w zachodniej ubogie Haiti. Olbrzymie zróżnicowanie gospodarcze tych dwóch sąsiadujących ze sobą krajów było inspiracją do porównania systemów emerytalnych funkcjonujących w tych państwach. Celem badawczym pracy jest analiza porównawcza historycznych i aktualnych rozwiązań w systemach emerytalnych Dominikany i Haiti. Autor stawia hipotezę o przenoszeniu stanu jakości gospodarki w badanych krajach na jakość ich systemów emerytalnych. Artykuł prezentowany jest w układzie: 1. Rozwój historyczny systemów emerytalnych, 2. Stan obecny systemów emerytalnych, 3. Podobieństwa i różnice oraz 4. Wyzwania i przewidywane zmiany w systemach emerytalnych. W podsumowaniu autor stwierdza, że system emerytalny w Dominikanie wydaje się wykorzystywać doświadczenia innych krajów Ameryki Łacińskiej, a jednocześnie pojawiły się w niej oryginalne rozwiązania, jak Fundusz Solidarności, Dyrekcja Informacji i Ochrony Uczestników oraz Zasób Zabezpieczenia Społecznego, świadczące o twórczym rozwoju wykorzystywanych doświadczeń innych krajów. System emerytalny w Haiti stanowi kuriozalny w skali światowej przykład bałaganu w bałaganiarskim kraju, gdzie permanentny niedobór charakteryzuje całe życie gospodarcze, a stan ten w skumulowany sposób przenoszony jest na funkcjonowanie sytemu emerytalnego. Postawiona na wstępie hipoteza o przenoszeniu stanu jakości gospodarki w badanych krajach na jakość ich systemów emerytalnych uzyskała potwierdzenie.

On the island of Haiti in the Great Antilles two very different countries are located: in the eastern part of it, the rich Dominican Republic, and in the western part, poor Haiti. Huge economic diversification of the two neighboring countries was the inspiration for the comparison of pension systems operating in those countries. The purpose of the research study is a comparative analysis of past and present solutions of the pension systems of the Dominican Republic and Haiti. The author poses the hypothesis of transmission of the quality status of the economy in the countries on the quality of their pension systems. The article presents: The historical development of pension systems, The present state of pension systems, Similarities and differences, as well as challenges and changes planned in the pension systems. In conclusion, the author states that the pension system in the Dominican Republic seems to use the experience of other countries in Latin America, but the original solutions, such as the Solidarity Fund, Directorate of Information and Protection of Participants and Social Security Resource have also appeared, demonstrating the creative development based on the experience of other countries. The pension system of Haiti is a curious example of a mess in a disordered country where the permanent shortage has got a long economic life, and the state is directly transfers to the functioning of the pension system. The hypothesis of transmission of the quality status of the economy in the examined countries to the quality of their pension systems stated at the beginning has been confirmed.