Tendencje rozwoju kapitału ludzkiego w Polsce przez pryzmat międzynarodowych porównań

Abstract

Celem opracowania jest analiza procesów rozwoju kapitału ludzkiego w Polsce na tle tendencji obserwowanych w latach 1995–2011 w krajach Europy Środkowo-Wschodniej oraz Azji Południowo-Wschodniej pod kątem, czy w tych gospodarkach zaznacza się spójność działań w rozwoju kapitału ludzkiego, poprzez równoczesną stymulację popytowej oraz podażowej strony gospodarki. Postawiono hipotezę, że w Polsce to przede wszystkim czynniki o charakterze popytowym ograniczają czerpanie korzyści płynących z procesów akumulacji kapitału ludzkiego, a które to korzyści ujawniają się m.in. poprzez zwiększanie konkurencyjności polskiej gospodarki na arenie międzynarodowej. Analizy pozwalają stwierdzić, że w krajach azjatyckich zaznacza się większa spójność działań w rozwoju kapitału ludzkiego – niż w gospodarkach wschodnioeuropejskich, w tym w Polsce – która wyraża się równoczesną stymulacją tych procesów za pomocą czynników popytowych oraz podażowych. Po drugie, przedstawione dane sugerują, że w Polsce (podobnie jak w innych krajach wschodnioeuropejskich) procesy akumulacji kapitału ludzkiego przebiegają niejako w oderwaniu od procesów modernizacji w sferze realnej i regulacji gospodarki, co skutkuje niewykorzystaniem wykwalifikowanych zasobów pracy. Przedstawione wnioski mogą stanowić argument przemawiający za prawdziwością postawionej hipotezy badawczej, ale nie stanowią wystarczającej podstawy do jej pełnej weryfikacji. W tym celu wiele zasygnalizowanych kwestii – zwłaszcza dotyczących aktywizacji popytowej strony gospodarki w rozwoju kapitału ludzkiego – powinno stanowić przedmiot dalszych, pogłębionych analiz.

The aim of the study is the comparative analysis of the human capital development processes in Poland, other Central and Eastern European countries and South-East Asia in the years 1995-2011 in terms of whether these economies emphasize the coherence of human capital development through simultaneous stimulation of the demand and supply factors. It is hypothesized that the primarily factors that limit the benefits from the process of accumulation of human capital in Poland (manifested in the rise of competitiveness) lay on the demand side of the economy. The analysis allows to conclude that greater coherence of action in the development of human capital can be observed in South-East Asia than in the Eastern Europe, including Poland. The coherence is expressed by the simultaneous stimulation of these processes on the demand and supply side of the economy. Secondly, the presented data suggest that in Poland (as in other Eastern European countries, processes of human capital accumulation run somewhat independently with the processes of modernization of the real and regulation sphere of economy which results in underutilisation of qualified labour force. The proposals may be an argument for the veracity of the research hypothesis, but are not sufficient to its full verification. Thus, future in-depth research is required, especially on the stimulation of the development of human capital through the demand side of the economy.