Polityka, wzrost i nierówności w Chinach od 1949 roku. Próba oceny

Abstract

Celem artykułu jest zbadanie i przedstawienie polityki, procesów i efektów wzrostu gospodarczego w Chinach od 1949 roku, tj. powstania Chińskiej Republiki Ludowej. Na tej podstawie sformułowano dwa pytania badawcze: jak przebiegały procesy wzrostu i rozwoju gospodarczego w czasach Mao Zadonga oraz jak reformy w okresie Deng Xiaopinga wpłynęły na gospodarkę współczesnych Chin. W pracy wykorzystywana jest przede wszystkim analiza historyczna bazująca na literaturze krajowej i zagranicznej oraz analiza danych zastanych. Na podstawie przeprowadzonych badań, można stwierdzić, że polityka gospodarcza w czasach maoistowskich, mimo wszystkich swoich wad i ułomności miała ogromny wkład w rozwój Chin, prowadząc między innymi do redukcji analfabetyzmu czy skrajnego ubóstwa. Dopiero polityka uzupełniona przez efektywniejsze mechanizmy rynkowe doprowadziła do prawdziwego rozkwitu tego państwa. Nie można jednak nie zauważać problemów, które narastają i w kolejnych latach mogą się stać barierą dalszego wzrostu: wysokich nierówności, starzenia się społeczeństwa czy kwestii ochrony środowiska. Wyzwania, przed którymi stoją Chiny są poważne, niemniej biorąc pod uwagę drogę, którą pokonały można mieć nadzieję, że również one zostaną rozwiązane.

The aim of the article is to examine and present the policies, processes and effects of economic growth in China since 1949, i.e. the establishment of the People’s Republic of China. Two research questions were formulated on this basis: how the processes of economic growth and development progressed in Mao Zadong’s times, and how the reforms during the Deng Xiaoping period influenced the economy of modern China. A historical analysis based on domestic and foreign literature is mainly used in the paper, as well as an analysis of existing data. Based on the conducted research, it can be concluded that the economic policy in the Maoist era, despite all its flaws and defects, made a huge contribution to the development of China, leading, inter alia, to reducing illiteracy and extreme poverty. Finally, the policy supplemented by more efficient market mechanisms led to the true prosperity of this country. Nevertheless, it is impossible not to notice the problems that are growing and in the next few years may become a barrier to further growth: high inequalities, an ageing population, and environmental issues. Given China’s ability to adapt and solve problems, we may hope that they will also resolve these problems. The challenges China is facing are serious, nevertheless, taking into account the way they have overcome, it can be hoped that the current problems will also be resolved.