Powrót kobiet na rynek pracy po przerwie związanej z obowiązkami rodzinnymi w krajach Grupy Wyszehradzkiej w latach 2015–2020

Abstract

Celem opracowania jest przedstawienie oraz ocena wybranych aspektów związanych z biernością zawodową kobiet spowodowaną obowiązkami opiekuńczymi i powrotem matek na rynek pracy w krajach Grupy Wyszehradzkiej. Na potrzeby realizacji postawionego celu sformułowano następujące pytania badawcze: 1.Czy obowiązki opiekuńcze stanowią główną przyczynę bierności zawodowej kobiet w krajachGrupy V4? 2.Jaką szansę na powrót z bierności zawodowej do zatrudnienia mają kobiety w krajach Grupy Wyszehradzkiej? 3.Czy fakt posiadania dziecka istotnie wpływa na status kobiet na rynku pracy? Jak ta zależność zmieniała się w czasie i jak duże różnice w tym zakresie występowały pomiędzy badanymi krajami? 4.Czy i w jaki sposób posiadanie dzieci wpływa na podejmowanie przez kobiety pracy w niepełnym wymiarze godzin? Podstawę analiz stanowiły dane pochodzące z baz Eurostat z lat 2015–2020. Zakres opracowania obejmuje analizę statystyczną i próbę oceny zmian wybranych wskaźników rynku pracy, wśród których można wymienić przepływy kobiet z bierności zawodowej do zatrudnienia, wskaźniki zatrudnienia wśród kobiet z dzieckiem i bez, przyczyny bierności zawodowej kobiet, przyczyny podejmowania przez kobiety pracy na część etatu oraz wpływ posiadania dziecka na status kobiet na rynku pracy oraz odsetek kobiet pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy. Z przeprowadzonych analiz wynikają następujące wnioski. Opieka nad dziećmi i inne obowiązki rodzinne stanowiły jedną z najczęstszych przyczyn bierności zawodowej kobiet w krajach Grupy V4. Zwykle posiadanie dziecka wiązało się z niższym odsetkiem zatrudnionych kobiet. W ba danych krajach stopy odpływów kobiet z bierności zawodowej do zatrudnienia były zdecydowanie niższe niż w przypadku średniej dla krajów UE. Najmniejszą szansę na powrót z bierności zawodowej do zatrudnienia miały Polki. Zazwyczaj wśród kobiet bezdzietnych wskaźniki zatrudnienia kształtowały się na wyższym poziomie niż w przypadku matek. Obowiązki rodzinne i opiekuńcze stanowiły jeden z najczęstszych powodów podejmowania przez kobiety pracy na część etatu. W badanym okresie odsetek kobiet, które jako przyczynę pracy w niepełnym wymiarze wskazywały opiekę nad dziećmi, wzrósł w każdym z badanych krajów. Kobiety w krajach Grupy V4 korzystały z elastycznego czasu pracy zdecydowanie rzadziej niż kobiety w krajach UE.

The aim of the study is to present and evaluate selected aspects related to women’s professional inactivity caused by caring responsibilities and mothers’ return to the labour market in the Visegrad countries. To achieve the stated goal, the following research questions were formulated: 1.Are caring responsibilities the main cause of women’s economic inactivity in the V4 countries? 2.What chance do women in the Visegrad Group countries have of returning from professional inactivity to employment? 3.Does having a child significantly affect the status of women in the labour market? How did this relationship change over time and how big were the differences between the countries studied? 4.Does having children influence women to work part-time and how? The basis for the analyses was data from Eurostat databases from the years 2015–2020. The scope of the study includes a statistical analysis and an attempt to assess changes in selected labour market indicators, including the flow of women from professional inactivity to employment, employment rates among women with and without children, causes of women’s professional inactivity, reasons for women taking up part-time work and the impact of having a child on the status of women in the labour market and the percentage of women working part-time. The analysis leads to the following conclusions. Childcare and other family responsibilities were one of the most common reasons for women’s economic inactivity in the V4 countries. Typically, having a child was associated with a lower percentage of women being employed. In the surveyed countries, the flows of women from economic inactivity to employment were significantly lower than the average for EU countries. Polish women had the least chance of returning from professional inactivity to employment. Typically, employment rates among women without children were higher than among mothers. Family and care responsibilities were one of the most common reasons for women to work part-time. During the period under study, the percentage of women who indicated childcare as the reason for part-time work increased in each of the countries surveyed. Women in the V4 countries used flexible working time much less frequently than women in the EU countries.