Metody taksonomiczne w badaniu podobieństwa województwa lubuskiego do innych regionów Unii Europejskiej

Abstract

W przekroju terytorialnym Unii Europejskiej zaobserwować można duże różnice między regionami lepiej i słabiej rozwiniętymi gospodarczo. Dlatego też w prowadzonej przez nią polityce dużą uwagę skupia się na regionach słabiej rozwiniętych. Do regionów takich należą regiony o niekorzystnym położeniu, oddalone, słabo zaludnione i przygraniczne. Zaliczyć do nich również należy poddane badaniom w artykule województwo lubuskie. W pracy postanowiono określić na podstawie typowych cech tego województwa: położenia geograficznego, wielkości terytorium, gęstości zaludnienia, użytkowania powierzchni i warunków klimatycznych, jego podobieństwo do innych regionów Unii Europejskiej. Badaniom poddano w tym celu 266 regionów UE, spośród których, przy wykorzystaniu taksonomicznej metody pełnego wiązania, wyodrębniono grupę 33 regionów podobnych do niego. Następnie regiony te poddano analizie aby wskazać, które z nich w zbliżonych warunkach geograficzno-przyrodniczych, stanowić mogą dla niego wzorzec osiągając korzystniejsze wyniki ekonomiczne mierzone poziomem PKB na mieszkańca. Podobieństwo między regionami zbadano przy użyciu miary odległości Gowera dla cech ilościowych i jakościowych. Wizualizacji wyników badań dokonano przy użyciu dendrogramu grupowania i taksonometrycznej mapy dla obiektu. Dane do badań zaczerpnięto z bazy danych Europejskiego Urzędu Statystycznego Eurostat oraz z bazy danych o klimacie Climate-Data.org. Zgromadzone dane opisują sytuację w regionach UE według stanu za 2017 lub ostatni dostępny rok. Na podstawie przeprowadzonych badań, jako wzorcowe dla województwa lubuskiego wytypować można 9 regionów UE. Są to regiony z następujących krajów: z Niemiec (5 regionów) oraz z Francji, Austrii, Belgii i Czech (po 1 regionie). Zasadne dla potrzeb polityki regionalnej województwa lubuskiego byłoby przyjrzenie się bliżej sposobom zarządzania regionów z wymienionych krajów, funkcjonowaniu przemysłu, transportu i rolnictwa na ich obszarze oraz promocji wytwarzanych produktów regionalnych.

In the territorial profile of the European Union, large differences may be observed between economically better and less developed regions. Therefore, in its policy, much attention is focussed on the less developed regions. Such regions include disadvantaged, remote, sparsely populated and border regions. The Lubuskie voivodeship examined in the article should be included among them. This paper attempts to define the similarities and differences of this province in comparison to other regions of the European Union on the basis of typical features such as its geographical location and area, population density, land use and climatic conditions. For this purpose, 266 EU regions were studied, of which a group of 33 similar regions was identified by means of the complete linkage method. Next, these regions were analysed to indicate which of them, with similar geographical and natural conditions, could constitute a model for it, achieving more favourable economic results measured by the level of GDP per capita. The similarity between regions was examined by applying the Gower distance measure for quantitative and qualitative characteristics. The test results were visualised using a dendrogram and a taxonomic chart of the object under study. The data for the research was taken from the databases of Eurostat, the European Statistical Office, and Climate-Data.org. The collected data define the situation in EU regions as of 2017 or the last year available. Based on the conducted research, 9 EU regions can be selected as model regions for the Lubuskie voivodeship. These are regions from the following countries: Germany (5 regions), as well as France, Austria, Belgium, and the Czech Republic (1 region each). More closely examining the management methods of the regions from the above-mentioned countries, the functioning of industry, agriculture and transport in their area, and the promotion of regionally produced products would be reasonable for the needs of the regional policy of the Lubuskie voivodeship.