Zastosowanie indeksów demokracji i wolności w ocenie miejsca państwa w „wąskim korytarzu” Acemoglu i Robinsona. Studium przypadku Polski

Celem artykułu jest przybliżenie teorii Darona Acemoglu i Jamesa Robinsona dotyczącej wąskiego korytarza – przestrzeni, w której znajdują się kraje z rządami gwarantującymi bezpieczeństwo i swobody obywatelskie oraz społeczeństwem potrafiącym kontrolować zbyt dużą siłę rządu. Odnoszę się też do pozostałych pojęć teoretycznych, którymi posługują się wspomniani autorzy: despotyczny, papierowy i poskromiony (spętany, okiełznany) Lewiatan oraz efekt Czerwonej Królowej. W artykule sprawdzam, czy osiem wybranych indeksów demokracji i wolności uwzględnia miary niezbędne do oceny jakości rządzenia, stanu instytucji i kapitału społecznego w poszczególnych krajach. W związku z tym, że Acemoglu i Robinson nie określili szczegółowych kryteriów, kiedy państwo wchodzi, a kiedy wypada z wąskiego korytarza, wykorzystano indeksy demokracji i wolności do zweryfikowania tego procesu oraz oceny jego filarów. Można tego dokonać na podstawie obserwacji tendencji w rankingach tworzonych przez wskazane instytucje. W artykule sprawdzę ponadto, jak zmieniała się pozycja Polski w rankingach demokracji i wolności po to, by ocenić, czy jej funkcjonowanie w wąskim korytarzu nie było zagrożone.

The aim of the article is to introduce Daron Acemoglu and James Robinson’s theory of the Narrow Corridor – the space in which countries with governments that guarantee security and civil liberties and a society that can control too much government power are located. The paper also refers to the other theoretical concepts used by the aforementioned authors: the despotic, paper and shackled Leviathans and the Red Queen effect. In this paper, I examine whether the eight selected indices of democracy and freedom capture the measures needed to assess the quality of governance, the state of institutions and social capital in each country. As Acemoglu and Robinson did not define specific criteria for when a state enters and when it falls out of the Narrow Corridor, the indices of democracy and freedom were used to verify this process and assess its pillars,. This can be done by observing trends in the rankings produced by the indicated institutions. The article will also examine how Poland’s position in the rankings of democracy and freedom has changed in order to assess whether its functioning in the Narrow Corridor has been threatened.