Otyłość i jej znaczenie w chorobach układu krążenia Cz. 1. Otyłość jako czynnik ryzyka

Abstract

Otyłość jest stanem wynikającym z nadmiernego nagromadzenia tłuszczu w tkance tłuszczowej (tt) na podłożu genetycznym i środowiskowym. Według WHO jest definiowana jako BMI powyżej 30 kg/m2. Jest to choroba przewlekła, o zasięgu globalnym, stanowi epidemię XXI wieku. Jest czynnikiem ryzyka wielu chorób sercowo-naczyniowych (S-N), choroby wieńcowej (ChW), zawału serca (ZS), niewydolności serca (NS), udaru mózgu, zaburzeń metabolicznych, cukrzycy (DM), zespołu metabolicznego (ZM), dyslipidemii oraz powodem niepełnosprawności czy przedwczesnej śmierci. Wyróżnia się 3 fenotypy otyłości: otyłość metaboliczna z prawidłową masą ciała (MONW), otyłość androidalna (jabłko) i gynoidalna (gruszka). Mają różny przebieg, chociaż każdy z nich jest konsekwencją nierównowagi między dostarczaniem energii a jej spalaniem oraz zwykle genetycznego podłoża. Do zaburzeń S-N i metabolicznych może prowadzić MONW (jeśli się nie powstrzyma dalszego rozwoju przez właściwą dietę i aktywność fizyczną). Typ gruszki predysponuje do zwyrodnienia stawów, podczas gdy typ jabłko wiąże się z chorobami sercowymi jak ZS, udar mózgu, NT. Tkanka tłuszczowa jest narządem endokrynnym, produkującym wiele substancji aktywnych biologicznie. „Chory tłuszcz“ lub adiposopatia jest patologicznym stanem wynikającym z przewlekłego procesu zapalnego toczącego się w tt, prowadzącym do otyłości i jej patologicznych konsekwencji. Otyli pacjenci częściej i wcześniej chorują na NT, ChW, ZS, NS, zaburzenia rytmu, w tym nagły zgon sercowy (SCD). Otyłość prowadzi także do insulinooporności, dyslipidemii, ZM i ostatecznie DM t. 2. Praca jest krótkim przeglądem danych o znaczeniu otyłości jako czynnika ryzyka w chorobach krążenia.

Obesity is an excessive accumulation of fat in adipose tissue due to genetic background and environmental conditions. According to WHO it can be identified with BMI > 30 kg/m2. It is a chronic disease, with global range, an epidemic of XXI age. It is a well-known risk factor of many cardiovascular (CV) diseases, coronary artery disease (CAD), myocardial infarction (MI), heart failure (HF), stroke, metabolic disorders (diabetes, metabolic syndrome, dyslipidemia) and a cause of permanent disability or premature death. There are 3 types of obesity: metabolic obese with normal weight (MONW), androgenic (an apple) and gynoic (a pear) obesity. Each one is a consequence of imbalance between energy supply and its combustion and usually has a genetical background, but has a different course. MONW can lead (if not stopped by a proper diet and physical activity) to CV and metabolic disorders, the pear type predisposes to joint degeneration, while an apple type is related to cardiac diseases such as MI, stroke, hypertension (HT). Adipose tissue is an endocrine organ producing many hormones and mediators. „Sick fat“ or adiposopathia is a pathologic state due to chronic odżyinflammatory process taking place in adipose tissue, leading to obesity and its pathologic consequences. The obese patients more often and earlier suffer from HT, CAD, MI, HF, rhythm disorders and even sudden cardiac death (SCD). Obesity leads to insulin resistance, dyslipidemia, metabolic syndrome, and finally to diabetes mellitus t. 2 (DM t.2). This article is a short review of obesity and its role in cardiovascular diseases.