Jak poznawać przeszłość? Kilka uwag na temat nauczania historii i prawa w antycznym Rzymie

Każde pokolenie nosi na ustach łacińską paremię historia magistra vitae est. Takie też jest nasze życzenie – aby historia uczyła nas i chroniła od błędów. Aby jednak było to możliwe, należy skwapliwie ją poznawać, opierając się na najlepszych materiałach. Artykuł został poświęcony fragmentowi dziejów świata, tj. republice rzymskiej i temu, w jaki sposób problematyka została przedstawiona uczniom szkół ponadpodstawowych w oddanym w ich ręce podręczniku autorstwa Marcina Pawlaka i Adama Szwedy, Poznać przeszłość 1. Choć zasadniczo materiał dotyczący czasów antycznego Rzymu obejmuje politykę i prawo publiczne, nieco wiadomości jest także z zakresu prawa prywatnego. Niestety niezależnie od omawianej tematyki autorom nie udało się uniknąć błędów. Celem rozważań było ich wskazanie i wyjaśnienie, jak w rzeczywistości poszczególne kwestie były przez Rzymian regulowane. W artykule dużo uwagi poświęcono również istniejącej literaturze przedmiotu. Zwrócono uwagę na obszerny dorobek polskiej nauki, zwłaszcza w dziedzinie romanistyki.

Every generation carries on its lips the Latin paremma historia magistra vitae est. This is also our wish – that history teaches us and protects us from mistakes. However, in order for this to be possible, it should be eagerly studied, relying on the best materials. The article was devoted to a fragment of world history, that is, the Roman republic, and how problematics was presented to high school students in a handbook placed in their hands written by Marcin Pawlak and Adam Szweda, Poznać przeszłość 1. Although, in general, the material on ancient Rome covers politics and public law, there is also a bit of news on private law. Unfortunately, regardless of the subject matter discussed, the authors have not managed to avoid errors. The aim of the following discussion was to point them out and to clarify how particular issues were actually regulated by the Romans. The article also pays much attention to the existing literature on the subject. Attention was drawn to the extensive output of Polish scholarship, especially in the field of Roman studies.