Ze studiów nad kulturą regionalną. Regionalizm literacki

Abstract

„Region” i „regionalizm” to pojęcia mające dwojaki sens: szeroki lub wąski. Znaczenie szerokie występuje w zdaniach typu „region południowo-zachodniej Europy”, „regionalizm zagłębiowski”, „region podhalański” itp. Nas interesuje znaczenie wyrazu regionalizm w znaczeniu świadomej, zamierzonej tendencji kulturowej (np. literackiej, poetyckiej), związanej z określoną przestrzenią i historią, z kulturą określonej ziemi, architektury, folkloru, z krajobrazem, z „dziełami natury”. Termin „regionalizm” jest w tych przypadkach ściśle związany z kulturą, a w jej obrębie z poezją i prozą. Autorka podjęła próbę odpowiedzi na pytania, w jaki sposób ideały regionalizmu realizują się w utworach literackich znanych twórców polskich i jak często wynikały one z ducha regionu, z którego twórcy ci pochodzili.

The terms “Region and regionalism” may have two meanings: a broad or a narrow one. Their broad meaning is found in sentences such as “the South-Western Europe region,” “the Zagłębie regionalism,” “the Podhale region” etc. We are interested in the meaning of the term regionalism in the sense of a deliberate, intended cultural trend (e.g. literary, poetic) related to a certain space and history, the culture of specific land, architecture, folklore, landscape, “works of nature.” In such cases, the term regionalism is closely linked to culture, and thus, to poetry and prose. The author attempts to find an answer to the questions of how the ideals of regionalism are realised in the literary works of well-known Polish writers, and how often they stem from the spirit of the region of the writers’ origin.