Is the development of the eastern part of Poland at risk? The role of universities in the absorption of human capital

The aim of the article was to determine the role of universities in “attracting” human capital to selected geographical areas, as well as to indicate recommendations in the area of university marketing. Assuming that the most important factor in the sustainability of socio-economic development is human capital, it was concluded that the development of Polish regions will depend on the ability of universities to acquire human capital both from within a given voivodeship, and the ability to compete with other academic units for secondary school graduates in the country. The need for competition results directly from demographic changes, which lead to a reduction in the rate of population growth in regions. Spatially, on a theoretical basis, the studied entities will be the capitals of the voivodeships of eastern Poland, i.e. Olsztyn, Białystok, Lublin, Rzeszów. Due to their location, peripherality compared to the EU and Poland, and the level of socio-economic development, they are model examples of areas subject to the loss of human capital. During the work, a review of Polish and foreign-language literature was used to verify the assumption about the essence of higher education among the endogenous factors of regional development. Then, based on statistical studies, including: The Central Statistical Office and the relevant Ministries, the author compared research entities and the local government units in which they are located. Surveys and interviews allowed for the assessment of young people's mobility. It was found that universities play a key role in the absorption of human capital with a relatively high tendency to migrate. Additionally, recommendations were prepared regarding the scope of university promotion to meet the expectations of high school graduates as much as possible.

Celem artykułu było określenie roli, jaką pełni uniwersytet w ogóle czynników „przyciągania” kapitału ludzkiego do wybranych obszarów geograficznych, jak również wskazanie rekomendacji z zakresu marketingu uczelni. Zakładając, że najważniejszym czynnikiem trwałości rozwoju społeczno-gospodarczego jest kapitał ludzki założono, iż rozwój polskich regionów będzie zależał od zdolności uniwersytetów do pozyskiwania kapitału ludzkiego zarówno z obszaru danego województwa, jak i zdolności do rywalizacji z innymi jednostkami akademickimi o absolwentów szkół średnich w kraju. Potrzeba rywalizacji wynika bezpośrednio ze zmian demograficznych, które prowadzą do ograniczania tempa przyrostu liczby ludności w regionach. Przestrzennie, na kanwie teoretycznej, badanymi podmiotami są stolice województw wschodniej Polski, tj. Olsztyn, Białystok, Lublin, Rzeszów. Ze względu na swoje położenie, peryferyjność na tle UE i Polski, poziom rozwoju społeczno-gospodarczego, stanowią modelowe przykłady obszarów poddawanych utracie kapitału ludzkiego. W trakcie prac wykorzystano przegląd literatury polskiej i obcojęzycznej celem weryfikacji założenia o istocie edukacji wyższej wśród czynników endogenicznych rozwoju regionalnego. Następnie, na bazie opracowań statystycznych, m.in. Głównego Urzędu Statystycznego i właściwych ministerstw dokonano porównania podmiotów badawczych i JST, w których są zlokalizowane. Badania ankietowe i wywiady pozwoliły na ocenę mobilności młodych osób. Stwierdzono, iż uniwersytety odgrywają kluczową rolę w zakresie absorpcji kapitału ludzkiego o relatywnie wysokiej skłonności do migracji. Ponadto przygotowano rekomendacje dotyczące zakresu promocji uczelni, tak by w jak najwyższym stopniu odpowiadały oczekiwaniom maturzystów.