Opodatkowanie dochodu w społeczeństwie „męskim” i „żeńskim” – czy istnieje związek między systemem opodatkowania dochodu, dobrobytem kobiet a wzorcem kultury w państwach OECD?

Abstract

W artykule zaproponowano uwzględnienie uwarunkowań kulturowych w objaśnianiu różnic w strukturze i progresywności opodatkowania dochodu oraz dobrobycie społeczno-ekonomicznym kobiet w państwach OECD. Stwierdzono występowanie związku między strukturą opodatkowania dochodu i jego progresywnością a dobrobytem społeczno-ekonomicznym kobiet oraz nierównościami płci, determinowanym uwarunkowaniami kulturowymi. W oparciu o klasyfikację wymiarów kultury Hofstede dokonano podziału państw OECD na siedem klastrów. Najwyższy poziom dobrobytu kobiet oraz najniższe dysproporcje względem płci wykazał model cechujący się niskim poziomem wskaźnika dystansu do władzy, umiarkowanym poziomem wskaźnika indywidualizmu, najwyższym poziomem kobiecości, niskim poziomem unikania niepewności, relatywnie niskim poziomem wskaźnika długoterminowej orientacji oraz silną pobłażliwością. Ujawniono, że wyższemu poziomowi dystansu do władzy, męskości, powściągliwości i unikaniu niepewności, towarzyszy niższy poziom dobrobytu i wyższy poziom nierówności społeczno-ekonomicznych względem płci, a w przypadku zmiennych charakteryzujących opodatkowanie dochodu – niższe znaczenie fiskalne PIT, a wyższe składek na ubezpieczenia społeczne. Wykazano, że państwa o wyższym dobrobycie kobiet i niższych nierównościach ekonomiczno-społecznych względem płci cechuje wyższe znaczenie fiskalne PIT w przeciwieństwie do składek na ubezpieczenia społeczne, ze względu na wyższe stawki PIT w obu grupach dochodowych, niższy stopień progresji w PIT i klina podatkowego. Wyniki stanowią oryginalny wkład, dostarczając dowodu, że społeczeństwa egalitarne, o wyższym poziomie dobrobytu kobiet i niższych dysproporcjach w dobrobycie względem płci, wykazują preferencje wyższego opodatkowania dochodu podatkiem od dochodów osobistych, o niższej progresywności w porównaniu do obciążenia dochodu składkami na ubezpieczenia społeczne.

The article proposes the inclusion of cultural conditions in explaining differences in the structure and progressivity of income taxation and the socio-economic welfare of women in OECD countries. A connection was identified between the structure of income taxation and its progressivity, the socioeconomic well-being of women, and gender inequalities, determined by cultural conditions. Based on Hofstede’s cultural dimension classification, OECD countries were divided into seven clusters. The model characterized by a low power distance index, moderate individualism, the highest level of femininity, low uncertainty avoidance, relatively low long-term orientation, and strong indulgence showed the highest level of women’s welfare and the lowest gender disparities. It was revealed that a higher level of power distance, masculinity, restraint, and uncertainty avoidance is associated with lower welfare and a higher gender inequality, and in the case of variables characterizing income taxation, a lower fiscal importance of PIT, and higher social security contributions. It has been shown that countries with higher women’s welfare and lower economic and social gender inequalities are characterized by the higher fiscal importance of PIT as opposed to social security contributions due to higher PIT rates in both income groups, a lower degree of progression in PIT, and a lower tax wedge. The results provide evidence that egalitarian societies with higher levels of women’s welfare and lower gender disparities preferred higher personal income taxation, with lower progressivity compared to the burden of social security contributions to income.