Celem niniejszego artykułu jest omówienie problemu strat i marnotrawstwa żywności, który w obecnych czasach osiągnął tak wysoki poziom, iż mówić można o jego globalnym charakterze. Zjawisko to występuje na całej długości łańcucha rolno-spożywczego, tj. „od pola do stołu konsumenta”. Według raportu FAO, rocznie na świecie stratom ulega 1,3 mld ton żywności, która zgodnie z jej naturalnym przeznaczeniem, mogłaby zostać spożyta. Problem ten dotyczy również Polski, gdzie co roku marnuje się ok. 9 mln ton jedzenia. Paradoksem jest to, że równocześnie duża część populacji na Ziemi żyje poniżej granicy ubóstwa, przez co nie ma ona dostępu do wystarczającej ilości zdrowej, odpowiednio zbilansowanej żywności. Marnowanie jedzenia implikuje wyłącznie negatywne skutki, które ująć można w trzech następujących kategoriach: środowiskowe, ekonomiczne, jak i społeczne. W związku z tak ogromną skalą marnotrawstwa żywności zarówno na poziomie światowym, europejskim, jak i krajowym podejmowane są liczne inicjatywy oraz przygotowywane projekty celem walki z tym problemem. Z pewnością nie da się go całkowicie przezwyciężyć, jednak znając przyczyny tego zjawiska, możliwe jest ich ograniczenie. Jednym ze sposobów zapobiegania stratom i marnotrawstwu jedzenia jest przekazywanie żywności na cele społeczne. Instytucją charytatywną, która pełni ważną rolę w procesie pozyskiwania niehandlowych produktów spożywczych na rzecz ubogich są wyspecjalizowane organizacje, zwane Bankami Żywności. Ponadto istotne są działania mające na celu zwiększenie świadomości społeczeństw oraz dążenia w kierunku ograniczenia konsumpcjonizmu. Redukcja strat żywności w całym łańcuchu rolno-spożywczym oraz zrównoważone wybory konsumentów, zgodnie z zaleceniami FAO i WHO przyczynią się do poprawy bezpieczeństwa żywnościowego i ekologicznego.

The purpose of this article is to discuss the problem of food loss, which has now reached such a high level that we can speak of its global character. Food loss and waste occur at most stages of the food supply chain. According to the FAO report, every year ca. 1.3 billion tons of food are lost or wasted worldwide. This problem also affects Poland, where about 9 million tons of food are wasted every year. It is a peculiar paradox that, at the same time, a large part of the global population either lives below the poverty line and has limited access to food or suffers from climate-related food shortages. Wasting food implies only negative effects, which can be analyzed in three main categories: environmental, economic and social. Due to the large scale of food loss and waste at both global, European and national levels, numerous initiatives and projects are undertaken to tackle this problem. In-depth understanding of why food loss occurs might make it possible to limit it in the future. One way to prevent food spoilage is to donate any unused and leftover food for social purposes. Food Banks play an important role in the process of acquiring non-commercial food products for the poor. Moreover, initiatives aimed at raising public awareness and striving to reduce consumerism are important. Reducing food loss throughout the food supply chain as well as ensuring sustainable consumer choices, as recommended by FAO and WHO, will contribute to improving food and ecological security.