Przeglądanie według Temat "mesjanizm"

Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 5

Filozofia polityczna Augusta Cieszkowskiego. Mesjanizm jako droga do odpolitycznionego uniwersalizmu
(Uniwersytet Rzeszowski, 2024-06-13) Binek, Mateusz
Rozprawa stanowi krytyczną analizę oraz komentarz do filozoficzno-politycznych aspektów myśli jednego z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego mesjanizmu – Augusta Cieszkowskiego. W dysertacji zastosowano metodę rekonstrukcji poglądów filozofa wraz z opisem ich filozoficznych źródeł. Badania obejmują swym zasięgiem związki myśli Cieszkowskiego z filozofią G.W.F. Hegla, koncepcjami społecznymi C. H. de Saint-Simona i Ch. Fouriera oraz różnymi nurtami teologii i filozofii chrześcijańskiej. Analizując i badając znaczenie filozofii politycznej Cieszkowskiego zdecydowano się na wykorzystanie siatki pojęciowej oraz metod wypracowanych przez C. Schmitta. Ich zastosowanie pomogło lepiej zrozumieć specyfikę badanych teorii poprzez ich interpretację w świetle takich ujęć teoretycznych jak: uwzględnienie opozycji przyjaciel-wróg, pytanie o warunki możliwości ustanowienia globalnej wspólnoty politycznej oraz podkreślanie antropologicznego zakorzenienia koncepcji filozoficzno-politycznych. Zabieg ten pozwolił na ujawnienie, znajdujących się na marginesach omawianej twórczości, fundamentalnych twierdzeń i milcząco przyjętych przez Cieszkowskiego założeń, mających jednakże doniosłe konsekwencje teoretyczne. Rozprawę można odczytywać jako studium historyczno-filozoficzne oraz jako przykład próby przeprowadzenia testu hermeneutycznej mocy kategorii zawartych w dziełach Schmitta.
Galician neomessianism
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Gawor, Leszek
The article presents the idea of neomessianism, created in the circles of Polish intelligentsia at the end of the 19th century in Galicia – a part of the Polish territory that was subsequently annexed by the Austro-Hungarian Empire. Galician neomessianism referred to the messianic philosophy of Polish Romantics: A. Mickiewicz, J. Słowacki, J.M. Hoene-Wroński and A. Cieszkowski, simultaneously transforming the themes of Romantic messianism, adapting them to the sociopolitical realities of Poland enslaved until 1918 and rebuilt in the interwar period. The article discusses the views of S. Buszczyński, S. Szczepanowski, W. Dzieduszycki, K. Odrzywolski, A. Boleski, A. Gorski, A. Chołoniewski, W. Lutosławski and J. Braun. It also includes reflections on the specificity of Galician neomessianism and its difference in comparison with Romantic messianism.
Modernizacyjny charakter filozofii politycznej Augusta Cieszkowskiego
(Autor, 2017) Binek, Mateusz
В статье предпринята попытка показать, что политическая философия Августа Цешковского носит характер существенно современный. Цешковский двигается в пределах современной умственной парадигмы на уровне глубокой структуры современности, и в более подробных пространствах своей теории. Как пример можно здесь указать сравнение стиля мышления польского мессианиста и создателя теории модернизации из двадцатого века. В более широком контексте, цель статьи – обратить внимания на то, что отношение к польскому мессианизму, как реликту времён до модерна, является необоснованным.
Wątki mesjanistyczne i martyrologiczne w Bożych Grobach kościołów poznańskich w latach 1982–1985 jako przyczynek do dyskusji nad zjawiskiem aranżacji wielkotygodniowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015-12) Makówka, Leszek
Kształtujący się od czasów rozbiorów mesjanizm polski przybierał na sile w okresach zagrożenia polskiej państwowości i egzystencji narodu. W 1. połowie lat 80. ubiegłego wieku artystycznym przejawem tej tradycji, zintensyfikowanej po wprowadzeniu stanu wojennego, były aranżacje Bożych Grobów, stanowiące odrębne, typowo polskie zjawisko łączące tradycje liturgiczne z martyrologią narodową. W tradycyjne motywy dekoracji wielkotygodniowej, tworzonej w większych miastach także przez artystów z kręgu Kultury Niezależnej, wplatano rekwizyty i symbole odnoszące się do aktualnej sytuacji społecznej i politycznej. Jako egzemplifikacja zjawiska zostały przywołane Boże Groby z poznańskich kościołów lat 1982–1985. Poddając te realizacje krytyce artystycznej, autor artykułu stawia tezę, że rozpatrywane zjawisko wymyka się jednak narzędziom stosowanym przez tradycyjną historię sztuki i jest swoistym fenomenem, który należy analizować także z innych pespektyw badawczych. Zwyczaj budowania Bożych Grobów omówiony został także w kontekście europejskiej sztuki religijnej inspirowanej wątkami pasyjnymi w 2. połowie XX wieku.
Wątki narodowe i mesjanistyczne w ikonografii św. Jana z Dukli na przykładzie cyklu hagiograficznego Tadeusza Sulimy Popiela w Dukli
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015-12) Moryc, Janusz
Święty Jan z Dukli jako reprezentant kultury sarmackiej postrzegany był w utworach hagiograficznych, liturgicznych i ikonografii według modelu antycznego bohatera jaśniejącego blaskiem cnót chrześcijańskich. Średniowieczny święty, który nigdy nie stracił na popularności, ucieleśniał wysokie ideały pobożności, miłosierdzia i gorliwości w służbie Kościoła i narodu. Hagiografowie dla nakreślenia jego duchowej sylwetki sięgali po obrazy i terminy starotestamentalne i nazywali skromnego franciszkanina „prawdziwym Mojżeszem i wodzem ludu”, „nadzieją bram miasta” czy „niezawodnym ocaleniem”. Rys mesjanistyczny i narodowy, łączący biografię skromnego franciszkanina i dzieje jego ziemskiej ojczyzny z historią narodu wybranego, wyraźnie naznaczył dzieła dawnej ikonografii Duklanina, z najbardziej emblematycznym wizerunkiem Defensor Leopolis, jednak z jeszcze większym nasileniem objawił się w realizacjach z wieku XIX i XX. Analiza ikonografii świętego w aspekcie mesjanizmu pozwala odkryć na nowo Jego niedoceniany malarski żywot na ścianach kościoła w Dukli, będący swoistym podsumowaniem i streszczeniem tradycyjnej ikonografii. To wybitne dzieło Tadeusza Popiela z roku 1903 eksponuje pierwiastki patriotyczne i mesjanistyczne, sakralizujące przeszłość narodu. Na program ideowy dukielskiego cyklu decydujący wpływ wywarł o. Czesław Bogdalski, pasjonat przeszłości zakonu i czciciel narodowych świętych, a zarazem autor popularnego opracowania o życiu i czci pośmiertnej błogosławionego współbrata. Jak się wydaje, publikacja ta legła u podstaw ikonografii poszczególnych przedstawień.