Przeglądanie według Temat "legal history"

Aktualnie wyświetlane 1 - 3 z 3

Historyczne znaczenie zasady in poenalibus causis benignius interpretandum est
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Zalewski, Bartosz
Poszukując historycznych korzeni zasady humanitaryzmu, która w pewien sposób determinuje instytucjonalne ukształtowanie norm prawa karnego i zasad ich wykładni, zwykło się wskazywać na okres oświecenia. Trzeba jednak zauważyć, że dyrektywy wykładni nakazujące stosować interpretację możliwie najkorzystniejszą dla sprawców czynu przestępnego znało już prawo rzymskie. Jedną z nich była niewątpliwie zasada in poenalibus causis benignius interpretandum est. Przedmiotem rozważań w niniejszym artykule są dzieje tytułowej paremii, począwszy od jej sformułowania przez rzymskiego jurystę Paulusa, aż po prawo kanoniczne XX w.
Trudne początki i bariery powojennej romanistyki polskiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Czech-Jezierska, Bożena
Odbudowa romanistyki prawniczej w Polsce powojennej narażona była na wiele trudności. Poza utrudnieniami, takimi jak problemy natury finansowej, lokalowej oraz utrudniony dostęp do literatury, pojawiły się bariery ideologiczne. Obowiązująca wówczas ideologia zasadniczo nie znajdowała miejsca dla prawa rzymskiego w systemie prawnym, który odrzucał własność prywatną na rzecz szerokiej ingerencji państwa w stosunki prywatno-prawne oraz nie dopuszczał nawet historycznych wpływów zasad prawnych państwa ustroju niewolniczego, sprzecznego z ideą socjalizmu. Opierał się on przede wszystkim na historycznym i dialektycznym materializmie oraz nauce o walce klas. Ideologia socjalistyczna miała wpływ również na system szkolnictwa, próbowano więc wyeliminować lub ograniczyć prawo rzymskie w edukacji prawników socjalistycznych „nowego typu”. Próbowano przeprowadzać w tym celu reformy studiów prawniczych. W państwach socjalistycznych wskazywano, że w romanistyce, tak jak w innych dziedzinach nauki, należy wyodrębnić dwa nurty – tradycyjną naukę „burżuazyjną” i przyszłościowy kierunek – marksistowski („romanistyka marksistowska”). Niektórzy uważali, że powinna rozwijać się tylko ta ostatnia, bowiem „romanistyka burżuazyjna” wyczerpuje swój potencjał i materiał, a przede wszystkim posługuje się błędnymi i przestarzałymi metodami. Te polemiki przybierały na sile zwłaszcza w momentach przełomowych, gdy prawo rzymskie na wydziałach prawa było marginalizowane lub nawet likwidowane w ramach nowych reform studiów prawniczych. Te przełomowe dla powojennej romanistyki wydarzenia wyznaczają punkty zwrotne w dziejach romanistyki polskiej w okresie Polski Ludowej, zapoczątkowanych w latach 40.
Urząd i tytuł hrabiego w świetle prac XVIII- i XIX-wiecznych prawników konstytucjonalistów i niemieckich pisarzy politycznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2025-03) Kuczer, Jarosław
Rozwój struktur arystokratycznych na obszarach Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego już w okresie ich kształtowania się budził potrzebę zrozumienia genezy tego procesu i jego etapów rozwojowych. Pierwsze konstatacje poczynione zostały przez znakomitych prawników konstytucjonalistów i pisarzy politycznych, takich jak J. Lünig, J. Moser, C Pauli, J. Pütter, Ch. Scheidt, F. Lobethan, J. Loen. Opierały się na analizie materiału archiwalnego (głównie kancelaryjnego), aktualnego stanu prawnego i obserwacjach natury protosocjologicznej. Kategoryzacje te uznawały mnogość tytulatury hrabiowskiej, przy jednoczesnym zawarowaniu miejsca jej beneficjentom na szczycie hierarchii społecznej pomiędzy książętami a baronami. Hrabia mógł mieć status książęcy Rzeszy (landgrabiowie, margrabiowie), status hrabiego Rzeszy rzeczywistego (reichsunmittelbare Graf) i hrabiego Rzeszy tytularnego (Titulargraf, mediate, reichsmittelbare Graf), jak również hrabiego zwykłego o prawach lennych jednakich szlachcie ziemi (Landsassen). Status hrabiowski związany był z szerokim uprzywilejowaniem w takich dziedzinach, jak sądownictwo, wojskowość czy prawa własności. Otwierał drogę do pozyskiwania praw politycznych, prestiżowych, dawał duży zakres sformalizowanego autorytetu w życiu publicznym.