Przeglądanie według Temat "Rzeczpospolita"

Aktualnie wyświetlane 1 - 2 z 2

Reytan. Lekcja ciemności, która wraca echem żywym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Ostasz, Gustaw
The plot of Rymkiewicz’s "Reytan. Upadek Polski" (Warsaw 2012) about the close of the 18th century in Poland is full of digressions on our times. This tale-essay written by a learned philologist and poet is about history which is being revived here and now. Tadeusz Reytan’s mosaic biography is presented by a detective narration which is not free from doubts deliberately raised by the author, who revives various documents and iconographic materials, above all Matejko’s painting-allegory "Upadek Polski". Their significances have an effect on our history; they are the source of our anxieties which we fail to dispose of. The author-polymath has acquired in the internal world of this plot the status of the major element. He is prone to putting forward hypotheses and spins a fragmentary, unformed and open tale. He reveals his own thinking about the past and its echoes in the present. Our today and the 18th century yesterday create a marriage that is impossible to separate. They worry us and evoke the shape of tomorrow. ‘From St. Petersburg to Smolensk an icy wind is still blowing’.
Spław wiślany w 1662 roku (w świetle rejestru celnego komory nowodworskiej)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Kazusek, Szymon
W artykule omówiony został spław wiślany w 1662 r. na podstawie jedynego zachowanego rejestru komory celnej na Wiśle z drugiej połowy XVII w. Przedstawiona analiza sezonowości żeglugi wiślanej dowiodła, że znany z literatury spław z tzw. pierwszą wodą nie odgrywał kluczowej roli w handlu. Zależał on istotnie od pory letnich i jesiennych deszczów w żegludze z nurtem rzeki, a także od rytmu potrzeb konsumenckich. Dowiedziono zależności pomiędzy wielkością transportu wodnego a kategorią społeczną uczestnika spławu oraz porą sezonu żeglugowego. Wykazano dominujący udział szlachty w spławie z nurtem Wisły oraz mieszczan w spławie w górę rzeki. Opisano strukturę taboru wodnego, a także preferencje w zakresie jego wykorzystania, w tym także w zależności od pory roku kalendarzowego. Przedstawiono strukturę własności jednostek pływających, zwracając uwagę na dominację szlachty. Podkreślono rolę Warszawy i innych, w tym nadwiślańskich, miast w handlu spławnym. Scharakteryzowano pełną strukturę spławianych towarów, a także środowisko uczestników spławu, dostrzeżono rolę dopływów Wisły w handlu spławnym. Porównując badane zjawisko ze spławem w latach 1605–1651 oraz w 1766 r., dowiedziono wyjątkowego znaczenia handlu wiślanego tuż po potopie szwedzkim.