Przeglądanie według Autor "Uljasz, Adrian"

Aktualnie wyświetlane 1 - 7 z 7

Inscenizacje oraz adaptacje twórczości Janusza Korczaka w polskim teatrze w latach 1931–2021
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Uljasz, Adrian
Tematem artykułu jest historia teatralnej recepcji twórczości literackiej Janusza Korczaka (Henryka Goldszmita) (1878 lub 1879–1942) w polskim teatrze w latach 1931–2021, od prapremiery dramatu „Senat szaleńców” w 1931 r. w Teatrze Ateneum w Warszawie po najnowsze inscenizacje. W analizie uwzględniono też adaptacje trzech powieści Korczaka dla dzieci: „Król Maciuś Pierwszy”, „Król Maciuś na wyspie bezludnej” (pierwodruk – 1923 r.) i „Kajtuś czarodziej” (najstarsza edycja – 1935 r.). Autor pisze o realizacjach z teatrów dramatycznych i lalkowych z różnych polskich miast, a także o jednej baletowej, przywołuje inscenizacje oraz adaptacje radiowe i telewizyjne powieści Korczaka. Zwraca też uwagę na zalety i słabości inscenizacji, jak również na metody ich promocji. Omawia przyczyny małego zainteresowania twórców teatralnych sztuką „Senat szaleńców” i zastanawia się, dlaczego chętniej adaptują oni książki pisarza dla dzieci. Materiał badawczy wykorzystany w artykule to głównie źródła – publikacje prasowe, plakaty i fotografie teatralne, w mniejszym stopniu wspomnienia, w jednym wypadku – nagranie radiowe. Opracowania naukowe i popularyzatorskie przydatne w kwerendzie oraz przywołane w bibliografii i przypisach to publikacje na temat biografii Janusza Korczaka i historii polskiego teatru. Zagadnienie badawcze ma podwójnie rocznicowy charakter. W 1931 r., czyli ponad 90 lat temu, odbyła się prapremiera sztuki „Senat szaleńców”, a w 2022 r. mija 80. rocznica tragicznej śmierci Korczaka oraz dzieci i części pracowników z jego warszawskiego sierocińca.
Motyw podróży w czasie w polskiej tradycji literackiej i filmowej. Powieść Marii Krüger "Godzina pąsowej róży"
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Uljasz, Adrian
Tematem artykułu jest powieść Marii Krüger (1904-1999) Godzina pąsowej róży (1960 r.) jako przyklad utworu epickiego z fabułą opartą na motywie podróży w czasie oraz jej adaptacja – film Haliny Bielińskiej Godzina pąsowej róży (1963 r.). Omówiono walory rozrywkowe książki i filmu. Zwrócono uwagę na ich wartości edukacyjne - kształcące i wychowawcze. Skupiono się też stronie estetycznej dzieła Bielińskiej. Uwzględniono zagadnienie recepcji medialnej i literaturoznawczej pierwowzoru literackiego, a także recepcji medialnej filmu. Podjęto kwestię odbioru powieści i jej adaptacji wśród czytelników oraz widzów.
Odbiór medialny i społeczny filmu Joanny Kos-Krauze i Krzysztofa Krauzego „Papusza” z 2013 roku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Uljasz, Adrian
The film by Joanna Kos-Krauze and Krzysztof Krauze “Papusza” from 2013 is one of the main achievements in the recent history of Polish cinema. The creators took up a difficult topic for Poles and Roma. They referred to the negative image of the Roma community. They took up the popularization of the artist, not accepted by most compatriots. The work aroused great interest among viewers. “Papusza” has quite rich literature. However, the scientific issues that constitute the media reception of the work of J. Kos-Krauze and K. Krauze and its public reception were not undertaken. The article will discuss the press and metamedial internet reception of “Papusza”, including the issue of how this film will be received by viewers.
Poeta i pedagog Józef Czechowicz o edukacji czytelniczej młodzieży
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Uljasz, Adrian
The presented publication is a critical edition of the article by the poet and pedagogue Józef Czechowicz (1903 – 1939) entitled „Liryka i młodzi” (Poetry and the young) published in the third issue of the „Ogniwo” (“Link”) journal from 1933. This article was not included in the volumes with journalistic writings by Czechowicz. However, it deserves interest partially due to its always current contents. The author’s view on the necessity to adjust the programme of literary education and the book collections of public and school libraries to the reading interests of the youth should be shared by teachers and librarians at contemporary times similarly to the times when Czechowicz published his statement.
Popularyzacja czytelnictwa oraz historii ojczystej w twórczości literackiej krakowskiej bajarki i animatorki kultury Marii Niklewiczowej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Uljasz, Adrian
Maria Niklewiczowa, an author of children’s literature, , contributed to the popularization of reading practice through telling her fairy tales during public shows and having her stories published later on, based on the idea that listening to fairy tales belongs to children’s first contacts with literature. As an author of novels, she promotedg the knowledge of history. She was an organizer of cultural activities as well, as evidenced in her fairy tale reading sessions. Until today, her most popular book is a volume of fairy-tales titled „Bajarka opowiada” (first edition – 1959).
Syberia i Daleki Wschód w twórczości Igora Newerlego. Pisarska wizja, oceny, dyskusje
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012) Uljasz, Adrian
Igor Newerly (1903-1987) originating from a Czech-Russian-Polish family was characterized by Polish national identity, which he expressed in his works on, among others, Far-eastern and Siberian topics. In Manchuria occupied by the Japanese the story in “Leśne morze” (“Forest sea”) is placed. Siberia is the scenery for the plot of “Wzgórze Błękitnego Snu” (“Hill of the Blue Dream”). The characters in both these novels are Polish people staying in a multinational and multireligious environment. The two historical novels by Igor Newerly are examples of reference to the output of both Polish and foreign literature. At the same time they are original works. The writer was inspired to a greater degree by his own life and ideological experience than by the output of other authors.
„Zaklęte rewiry” Janusza Majewskiego z 1975 r. według powieści Henryka Worcella jako przykład stale aktualnej adaptacji filmowej dzieła literackiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Uljasz, Adrian
Powieść Henryka Worcella „Zaklęte rewiry” z 1936 r. to jeden z najgłośniejszych utworów epickich z okresu międzywojennego w literaturze polskiej. Po ogłoszeniu pierwszej edycji wzbudziła ogromne zainteresowanie oraz kontrowersje jako przykład literatury środowiskowej. W utworze ukazano środowisko zawodowe pracowników zakładów gastronomicznych, głównie kelnerów. Przedstawiono krytycznie pracodawców. Autor odwołał się do osobistego doświadczenia, pracował bowiem w Krakowie w zawodzie kelnerskim. W 1975 r. powstała adaptacja filmowa – „Zaklęte rewiry” Janusza Majewskiego. Autor artykułu porównuje film i powieść. Stara się odpowiedzieć na pytanie o znaczenie filmu Majewskiego dla popularyzacji książki Worcella. Omawia recepcję tego obrazu, stale mającego odbiorców. Przywołuje opinie i pytania współczesnych widzów. Odnosi się do kwestii aktualności społecznej obu dzieł. Podkreśla uniwersalność przekazu powieściowego i filmowego – ponadczasowość i fakt, że problemy przedstawione przez twórcę pierwowzoru literackiego oraz reżysera filmowego można uogólnić, odnosząc je do wszystkich środowisk zawodowych. Porusza zagadnienie zastosowanych przez reżysera środków artystycznego wyrazu. Zwraca uwagę na problem obecności topografii Krakowa oraz innych akcentów krakowskich w książce i w adaptacji. Jako bazę źródłową, oprócz tekstu powieści i edycji filmu na DVD, wykorzystuje źródła drukowane, szczególnie materiały wspomnieniowe i dzienniki, a także recenzje prasowe. Odwołuje się również do innych źródeł audiowizualnych. Przedstawia efekty kwerendy internetowej, którą przeprowadził, badając aktualną recepcję adaptacji filmowej powieści Worcella.