Słowo. Studia językoznawcze nr 14/2023
URI dla tej Kolekcji
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 22
- PozycjaDoświadczenie pandemii koronawirusa w słowach i obrazach(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Kut, Diana; Mytych-Orlewska, Katarzyna; Owerko, Klaudia; Serwa, Klaudia; Surowiec, Marta; Świderska, DominikaAutorki analizują nowe słownictwo oficjalne i potoczne dotyczące pandemii, które wzbogaciło współczesną polszczyznę po roku 2020. Przedstawiają typologię grup semantycznych, podkreślają kreatywność słowotwórczą użytkowników języka, opisują rodzaje motywacji stojące za aktywnością językową nadawców. Pokazują, w jaki sposób nadawcy wykorzystują mechanizmy językowe i wizualne (na przykładzie memów), które pozwalają im nazwać nowe sytuacje, wyrazić emocje i uczucia, a także ocenić rzeczywiste wydarzenia. Prezentowany w artykule materiał, stanowiący zróżnicowane i reprezentatywne źródło informacji o badanym zjawisku, został wyekscerpowany z tekstów medialnych: prasowych, telewizyjnych oraz internetowych (m.in. e-prasa, fora, blogi, portale społecznościowe).
- PozycjaTradycyjne zabawy z małym dzieckiem na językowym pograniczu polsko-słowackim okolic Dukli w woj. podkarpackim(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Żebrowska-Mazur, BarbaraAutorka artykułu prezentuje teksty tradycyjnego słownego folkloru dziecięcego, zebrane podczas badań terenowych w okolicach Dukli w woj. podkarpackim. Omówione zostają zabawianki paluszkowe (zwłaszcza reprezentowana przez największą liczbę wariantów zabawianka Tu sroczka kaszkę warzyła...) oraz husianki – oba gatunki tekstów są prawdopodobnie pierwszą formą zabawy, z jaką styka się dziecko. W artykule poświęcono uwagę również pozytywnemu wpływowi tego typu tekstów na rozwój werbalny, fizyczny i emocjonalny dziecka. Na końcu omówiono rymowanki uczące, za pomocą których uczono dzieci wykonywanych dawniej na wsi prac, np. czynności związanych z sianokosami. W zakończeniu autorka podkreśla, że nie tylko folklor muzyczny i pieśni, ale również teksty sytuacyjne używane na co dzień podczas zabawy są pomocnym narzędziem w budowaniu i umacnianiu tożsamości regionalnej.
- PozycjaKilka lit(h)olinwistycznych uwag o cechach minerałów, skał i kamieni zwerbalizowanych w Małym słowniku wyrazów obcych Michała Arcta z 1911 roku(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Węgorowska, KatarzynaNiniejszy artykuł wpisuje się w cykl opracowań z zakresu lit(h)olingwistyki oraz cykl publikacji poświęconych specyfice Małego słownika wyrazów obcych M. Arcta. Jego przedmiotem są, tym razem, cechy minerałów, skał i kamieni zwerbalizowane w ponad stuletnim dziś leksykograficznym kompendium. Na ich podstawie autorka szkicu ustaliła pięć grup definicyjnych, dzięki którym wiadomo, że mineralogiczne, petrograficzne i gemmologiczne okazy, według wydawcy ekscerpowanego słownika, charakteryzują się: 1) jednym specyficznym wyróżnikiem, jak np.: brylant, chloryt; 2) dwoma wyróżnikami, jak np.: granit, malachit; 3) trzema wyróżnikami, jak np.: ametyst, bursztyn; 4) wieloma wyróżnikami, jak np.: agat, opal; 5) wieloma wyróżnikami oraz nazewniczą synonimicznością, jak np.: nefryt = nerkowiec, serpentyn = wężowiec. W rozważaniach zwrócono ponadto uwagę na etymologiczną proweniencję poszczególnych opisanych w nim denotatów oraz niektóre archaiczne formy językowe, jak karnijol, obacz. Wszystkie zinterpretowane w niniejszej lit(h)olingwistycznej propozycji „dane językowe” potwierdzają nie tylko różne sposoby ubogacania polszczyzny, ale też jej rozwój.
- PozycjaThe Semantic Frame of The Royal Funeral(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Uberman, AgnieszkaAny form of life ends in death. Human death is a difficult moment for an individual’s family. Various cultures observe diverse rituals and traditions connected with the end of life and perform different burial rites. Memorial services assume a range of forms depending on the culture and religious tradition an individual was brought up in and followed throughout their life. However, memorial ceremonies are also diversified within a given culture. The funeral of a monarch is much more complex as compared to this of any of his/her subject’s. The death of the British Monarch, Queen Elizabeth II, in September 2022 was followed by a period of mourning and state funeral. The analysis in the present paper focuses on the semantic frame of the royal funeral. The methodological framework adopted for the discussion is the cognitive linguistic one, focusing on cognitive-linguistic models such as frames and scripts, exemplified here by the frame of the ROYAL FUNERAL and the [ROYAL FUNERAL] script. Both of the presented models contain unique elements that are not to be found in other contexts. The components of frame and script which are specific to this event are highlighted. The data for the detailed description of the frame are gathered from the online news reports provided by the British Broadcasting Corporation. The study shows how different the discussed model is from the standard description of the frame of FUNERAL and the [FUNERAL] script respectively. Also, many of its elements are culture-specific.
- PozycjaPamiątkowe nazwy ulic Częstochowy(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Tsapuk, YanaCelem artykułu jest analiza pamiątkowych nazw ulic występujących we współczesnym nazewnictwie Częstochowy oraz motywacji ich nadania z uwzględnieniem tła historycznego i kulturowego miasta. Nazwy pamiątkowe częstochowskich ulic wynikają z chęci utrwalenia w świadomości społecznej najważniejszych wydarzeń lokalnych i państwowych, postaci historycznych, znanych osobistości życia publicznego Polski i świata oraz osób z kręgu religijnego. Nazwy te wyrażają m.in. uznawane wartości, postawy, poglądy i wskazują na dziedzictwo kulturowe regionu lub kraju. Nie zawsze jednak odzwierciedlają sposób postrzegania przez mieszkańców Częstochowy otaczającego ich świata w wymiarze społecznym i mentalnym, o czym świadczą uchwały podjęte przez Radę Miasta, dotyczące nadawania nazw ulic lub ich zmian, bardzo często narzucanych przez miejscowych pracowników instytucji samorządowych z powodu przemian politycznych w kraju.