Repozytorium Uniwersytetu Rzeszowskiego

Witamy w Repozytorium UR - cyfrowym archiwum rejestrującym dorobek naukowy i dydaktyczny środowiska akademickiego UR.

W repozytorium przechowywane są oraz udostępniane różnego rodzaju materiały naukowe i dydaktyczne (artykuły, monografie, czasopisma, materiały konferencyjne, raporty, rozprawy doktorskie). Dostęp do wszystkich materiałów zgromadzonych w repozytorium jest otwarty, a archiwizowanie publikacji odbywa się samodzielnie przez pracowników i doktorantów Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Jeśli jesteś pracownikiem lub doktorantem UR i chcesz dodać własne publikacje ZAREJESTRUJ się w serwisie i postępuj zgodnie z instrukcją. Jeżeli zamierzasz jedynie przeglądać materiały skorzystaj z wyszukiwarki lub indeksu u góry strony, albo przejrzyj zbiory wyszczególnione poniżej.

 

Ostatnio nadesłane materiały

Pozycja
(Nie)adekwatność polityki pieniężnej EBC w gospodarce spoza strefy euro na przykładzie Polski
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Urbanowicz, Zuzanna
Celem artykułu jest próba oceny stopnia nieadekwatności jednolitej polityki pieniężnej Europejskiego Banku Centralnego (EBC) do stabilizacyjnych potrzeb unijnej gospodarki, która nie jest członkiem strefy euro, na przykładzie gospodarki Polski. Artykuł jest kontynuacją wcześniej prowadzonych badań (Urbanowicz 2015; Klus, Paluszak, Urbanowicz 2019). Podjęty w pracy problem badawczy jest ważny dla kraju z tzw. derogacją Unii Gospodarczej i Walutowej. Status z derogacją oznacza bowiem formalne zobowiązanie kraju członkowskiego do przyjęcia wspólnej waluty. Każda z gospodarek krajów objętych derogacją będzie musiała wcześniej czy później stawić czoła konsekwencjom związanym z wystąpieniem zjawiska nieadekwatności jednolitej polityki pieniężnej w kontekście stabilizacji makroekonomicznej. Analiza została przeprowadzona dla przedziału czasu od 1 stycznia 1999 r. do 31 marca 2023 r. ze szczególnym uwzględnieniem współczesnego kryzysu finansowo-gospodarczego z 2007 r. oraz okresu pandemii i wojny w Ukrainie. Zaprezentowane wnioski mogą być podstawą do dyskusji nad przystąpieniem Polski do strefy euro.
Pozycja
Regionalne inteligentne specjalizacje a transformacja cyfrowa przedsiębiorstw w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Owczarczuk, Magdalena; Trzaska, Karolina
Podstawą rozwoju gospodarki cyfrowej jest szerokie wykorzystywanie przez podmioty technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT). Dokonująca się transformacja cyfrowa przedsiębiorstw obejmuje m.in. integrację technologii i rozwiązań cyfrowych w każdym obszarze działalności. Problemem polskiej gospodarki jest występowanie dużego zróżnicowania wykorzystania technologii informacyjnych w przedsiębiorstwach. Według wskaźnika intensywności cyfrowej w 2022 r. ponad połowa przedsiębiorstw została zaliczona do grupy o bardzo niskiej lub niskiej intensywności cyfrowej. Wysoki lub bardzo wysoki poziom intensywności wystąpił w 28,9% przedsiębiorstw. Różnice te widoczne są również na poziomie regionalnym oraz sektorowym. Celem artykułu jest ocena intensywności cyfrowej przedsiębiorstw w Polsce oraz wskazanie znaczenia regionalnych inteligentnych specjalizacji w ich kształtowaniu. Analizując czynniki wpływające na poziom cyfryzacji regionu, sformułowano hipotezę, według której stopień absorpcji transformacji cyfrowej w województwie zależy od przyjętych regionalnych inteligentnych specjalizacji. Z badań wynika, że regionem najbardziej zaawansowanym w transformacji cyfrowej jest województwo mazowieckie, które specjalizuje się w inteligentnych systemach zarządzania, nowoczesnych usługach dla biznesu i bezpiecznej żywności. Natomiast najsłabszym pod tym względem województwem jest województwo podlaskie, gdzie regionalne inteligentne specjalizacje obejmują: sektor medyczny oraz nauk o życiu, sektor rolno-spożywczy, ekoinnowacje, nauki o środowisku, przemysł metalowo-maszynowy, szkutniczy, a także sektory powiązane z nimi łańcuchem wartości. Artykuł został przygotowany na podstawie literatury przedmiotu, programów rozwojowych Polski i UE oraz ogólnodostępnych danych statystycznych. Podstawowe metody badawcze wykorzystane w artykule to: metody wnioskowania logicznego (dedukcja i indukcja) oraz metody przetwarzania danych, tj. analiza i synteza.
Pozycja
Cultural Change in Iran: Women's Rights and the Middle Class
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Zahirinejad, Mahnaz
The influence of Western culture and the efforts of domestic intellectuals merely scratched the surface of pre-existing and traditional practices towards women in nineteenth-century Iran. However, they led to the rise of social movements, such as the women's rights movement. Modernisation and economic growth drove ongoing processes of industrialization and urbanization during the twentieth century in Iran. Modernization also changed the social structure by creating a new middle class. It is expected that economic growth and educational attainment would empower the new middle class to demand greater political accountability, which, in turn, would lead to women's empowerment. The new middle class participated in the 1979 revolution, the outcome of which was to accelerate the rise of religious leadership. The revolutionary government renewed traditional Shiʿite practices, including traditional norms concerning women. Since the revolution, despite the imposition of Islamic law, the level of literacy and access to higher education, particularly for women, has escalated. This has led to women's awareness of their rights and their struggles to realize them in practice. However, unexpectedly, the new middle class hesitated in turning revolutionary and in joining the protestors. This research assumes that education enables women to confront their traditional roles in the family. Nevertheless, changing women's position is a process of cultural change that is coherent with both socio-economic development and the rise of a strong middle class.
Pozycja
Akcenty i maksymy polskiej szkoły badań mieszkaniowo-osadniczych – 1920–2022
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Cesarski, Maciej
W artykule naszkicowano myśl oraz osiągnięcia polskiej szkoły badań mieszkaniowo-osadniczych w latach 1920–2022. Celem opracowania jest sformułowanie oraz zarysowanie treści maksym i akcentów poszukiwań tej szkoły metodą analizy jej prac i syntezy. Rozpatrywane są akcenty i maksymy dotyczące: idei oraz cech budownictwa i osiedla społecznego; założeń mieszkania społecznie najpotrzebniejszego; kwestii mieszkaniowej w II Rzeczypospolitej; definicji oraz zakresu polityki i gospodarki mieszkaniowej; pojęcia, przedmiotu i zakresu sytuacji mieszkaniowej oraz czynników ją kształtujących; problemu mieszkaniowego w PRL; koncepcji, zakresu i dostępności infrastruktury osadniczej; kryzysu procesów osadniczych w PRL; zagrożeń, pożądanych kanonów i paradoksów polityki mieszkaniowej w III Rzeczypospolitej; kwestii mieszkaniowej w III Rzeczypospolitej; rysowania się sfery osadnictwa wyznaczającej przedmiot polityki osadniczej jako pochodnej polityki przestrzennej i społecznej; wyodrębnienia przestrzeni zamieszkanej stanowiącej rdzeń przestrzeni zamieszkiwania; potrzeby proosadniczej orientacji trwałego rozwoju w kierunku równoważenia przestrzeni zamieszkiwania. Wyniki zastosowanej metody wskazują, że odczytane w sposób zbiorczy maksymy i akcenty badawcze układają się w ciąg prospołecznego myślenia naukowego o wartościach uniwersalnych. Stanowią ewoluującą ostrzegawczą odpowiedź na realia sfery mieszkaniowo-osadniczej dane Polsce, lecz związane z rozwojem cywilizacji zachodniej i tendencją do narastania globalnych strukturalnych komplikacji w tym zakresie.
Pozycja
Przedsiębiorstwo „Centrala Rybna” w latach 1945–1989. Przyczynek do badań
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Kubicki, Mateusz
Odzyskanie przez Polskę po zakończeniu II wojny światowej swobodnego dostępu do Morza Bałtyckiego dawało możliwości eksploatacji łowisk na tym akwenie. W tym celu od 1945 r. komunistyczne władze dynamicznie rozwijały rybołówstwo, przetwórstwo oraz dystrybucję ryb i przetworów rybnych. Jednym z elementów tego systemu były struktury wielozadaniowego, monopolistycznego przedsiębiorstwa „Centrala Rybna” omówione na łamach niniejszego artykułu w formie przyczynku do badań. Tekst składa się z dwóch części. W pierwszej traktuje o historii powołania i zmianach strukturalnych „Centrali”. Obok prezentacji struktury scharakteryzowano zakres terytorialny działalności przedsiębiorstwa, co uwidoczniło się zwłaszcza po reformie terytorialnej z 1975 r. Omówiono też inwestycje, których głównym celem było rozszerzenie działalności podmiotu lub wymiana zdekompletowanego majątku trwałego. Pierwszą część zamyka opis procesu prywatyzacji przedsiębiorstwa. Druga partia tekstu podejmuje zagadnienia związane z rzeczywistą efektywnością. Ukazuje wielkość produkcji na tle całości dostaw rynkowych, wpływ „Centrali” na wzrost spożycia ryb i organizmów morskich, asortyment poszczególnych wyrobów ze szczególnym uwzględnieniem najbardziej zaawansowanej technologicznie produkcji konserw rybnych.