Ius et Administratio 2 (51) 2023

Przeglądaj

Ostatnio nadesłane materiały

Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 13
  • Pozycja
    Realizacja prawa do nauki przez dzieci ukraińskie w Polsce – uwagi krytyczne
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Uliasz, Joanna
    Każde dziecko ma prawo do kształcenia się. Prawo to realizuje dzięki takim gwarancjom jak obowiązek nauki, obowiązek szkolny, bezpłatność nauki w szkołach publicznych. W XXI wieku, w krajach rozwiniętych zdominowanych przez wysoko rozwinięte technologie to wiedza i kapitał intelektualny zyskują na znaczeniu. Konstytucyjne prawo do bezpłatnej nauki w szkołach publicznych, skorelowane z obowiązkiem szkolnym, daje możliwość nie tylko osobistego rozwoju, ale przede wszystkim szansę uzyskania wykształcenia, które w dłuższej perspektywie czasu przesądzać będzie o sytuacji majątkowej oraz społecznej danej jednostki. Niezwykle krytycznie zatem należy podchodzić do każdego przypadku wykluczenia grupy podmiotów z prawa do nauki. Niniejszy artykuł porusza istotny problem faktycznego wyłączenia dzieci ukraińskich, przebywających na terytorium RP, z konieczności realizowania obowiązku szkolnego, a tym samym ingerencji w ich prawo do nauki.
  • Pozycja
    Samodzielność gminy w zakresie wykonywania zadań z zakresu edukacji publicznej a uprawnienia kuratora oświaty
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Śwital, Paweł
    Celem artykułu jest wykazanie, że jednostki samorządu terytorialnego posiadają kompetencje w zakresie zadań oświatowych. Analiza stanu prawnego skłania do postawienia tezy, że odpowiedzialności za działanie systemu oświaty nie towarzyszy realna samodzielność jednostek samorządu terytorialnego w zakresie wykonywania zadań oświatowych. Wprowadzane regulacje prawne ograniczają samodzielność samorządu w zakresie realizacji jej zadań własnych, które jednostki samorządu terytorialnego wykonywać powinny na własną odpowiedzialność. W aktualnym stanie prawnym dochodzi jednak do ograniczenia samodzielności jednostek samorządu terytorialnego przy wykonywaniu zadań poprzez wydawanie wiążących opinii o charakterze pozytywnym przez kuratora oświaty.
  • Pozycja
    Testament ustny w świetle projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny w wersji z dnia 7 października 2022 roku
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Pogorzelec, Kamila
    Jedną z najczęściej występujących form testamentu szczególnego w polskim systemie prawnym jest testament ustny uregulowany w art. 952 Kodeksu cywilnego. Ta forma oświadczenia woli spadkodawcy przysparza problemy dowodowe w praktyce sądowej. W doktrynie podnosi się, że przypadki fałszowania testamentów ustnych są o wiele częstsze niż innych testamentów. Stąd, w projekcie zmiany ustawy Kodeks cywilny w wersji z dnia 7 października 2022 roku proponuje się istotną zmianę treści art. 952 k.c. lub nawet jego uchylenie. W projekcie przyjęto argumenty przemawiające za zmianą treści art. 952 k.c. i poprzestano na modyfikacji przesłanek gwarantujących skuteczność sporządzenia takiego testamentu oraz sposobów jego stwierdzenia.
  • Pozycja
    U źródeł normatywnej administracji świadczącej według dorobku Tadeusza Pilata – protoplasty polskich nauk o administracji
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Niżnik-Dobosz, Iwona; Dobosz, Piotr
    Zgodnie z tytułem artykułu autorzy poszukują w dorobku Tadeusza Pilata z 1880 roku genezy współczesnej normatywnej administracji świadczącej. Oczywiście w czasach Tadeusza Pilata samo pojęcie „administracji świadczącej” jako pojęcie normatywne i doktrynalne nie egzystowało (o tym w artykule) ale jego istota jest związana z państwem i jego administracją. Pod pojęciem normatywnej administracji świadczącej autorzy rozumieją zastosowanie desygnatów tego pojęcia w treści dwustronnie obowiązujących przepisów prawa. Analiza skryptu akademickiego pt. „Nauka administracyi według wykładów Dra T. Pilata. Wydanie nowe” wydanego we Lwowie w roku 1880 bezsprzecznie wykazała, że desygnaty tego pojęcia funkcjonują w jego koncepcji państwa, samorządu terytorialnego, nauki administracji i prawa administracyjnego i odgrywają w niej istotną rolę. Desygnaty te, zgodnie z podzielaną przez T. Pilata koncepcją naturalną gminy, przejawiają się w pierwszej kolejności w zadaniach własnych gminy. W ocenie autorów aktualne pojęcie administracji świadczącej przeszło drogę rozwoju od nieekwiwalentnego świadczenia jako obowiązku moralnego do normatywnych regulacji krajowych, w tym konstytucyjnych, a także międzynarodowych i europejskich w przedmiocie świadczeń administracji publicznej na rzecz podmiotów zewnętrznych. Świadczenia te aktualnie opierają się nie tylko na postaci interesu prawnego, ale na publicznych prawach podmiotowych. Co więcej, korzystanie ze świadczeń administracji publicznej jest obecnie nie tylko uprawnieniem, ale i obowiązkiem publicznoprawnym. Ze strony państwa ich udzielanie i organizacja, łącznie z prywatyzacją, powinno się łączyć się z jego obowiązkami i odpowiedzialnością.
  • Pozycja
    Odpowiedzialność nauczyciela akademickiego z tytułu nieprzestrzegania norm etycznych
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Nowak, Dominika
    Głównym tematem artykułu jest odpowiedzialność nauczyciela akademickiego z tytułu nieprzestrzegania norm etycznych. Analizie zostało poddane zagadnienie odpowiedzialności roli oraz odpowiedzialności wyniku. Stwierdzono, że nauczyciel akademicki ponosi odpowiedzialność roli, jaką pełni w społeczeństwie. Ponadto, w kontekście omawianej problematyki, ponosi odpowiedzialność wyniku z tytułu naruszenia norm etycznych. Takie rozumienie odpowiedzialności najczęściej występuje na gruncie prawnym, gdzie podmiot ponosi określone konsekwencje naruszenia norm prawnych. W związku z powyższym została przedstawiona odpowiedzialność dyscyplinarna, a także karna i cywilna. Całość rozważań prowadzi do odpowiedzi na pytanie, jaki rodzaj odpowiedzialności może zostać przypisany nauczycielom akademickim z tytułu nieprzestrzegania norm etycznych. Badania przeprowadzono opierając się na metodzie formalno-dogmatycznej oraz krytycznej analizy literatury.