Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Prawnicza. Prawo 29 (2020)
URI dla tej Kolekcji
Przeglądaj
Przeglądanie Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Prawnicza. Prawo 29 (2020) według Tytuł
Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 29
Wyniki na stronie
Opcje sortowania
- PozycjaCharakter prawny procesowego i pozaprocesowego oświadczenia woli o potrąceniu w kontekście zarzutu potrącenia zawartego w art. 203 1 k.p.c.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Płaziuk, JakubGdy dwie osoby są wzajemnie wobec siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może złożyć drugiej stronie oświadczenie woli o potrąceniu. Oświadczenie woli o potrąceniu może zostać złożone przed wszczęciem postępowania sądowej, w trakcie jego trwania, jak również po jego zakończeniu. Złożone przez jedną ze stron oświadczenie woli o potrąceniu musi zostać wprowadzone do postępowania w formie zarzutu potrącenia. Powstaje zatem istotne pytanie, czy oświadczenie woli o potrąceniu złożone przed wszczęciem postępowania lub po jego wszczęciu, ale poza nim, także musi zostać wprowadzone do postępowania w formie zarzutu potrącenia. Rozstrzygnięcie wskazanej kwestii ma o tyle istotne znaczenie, że w przypadku twierdzącej odpowiedzi na tak zadane pytanie zarzut potrącenia będzie musiał odpowiadać wymaganiom wynikającym z art. 203 1 k.p.c.
- PozycjaDelegacyjna właściwość sądu ze względu na „dobro wymiaru sprawiedliwości” w postępowaniu cywilnym(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Zaborowska, PaulinaNowelizacja wprowadziła do k.p.c. klauzulę generalną – „dobra wymiaru sprawiedliwości”. Nowy przypadek właściwości delegacyjnej powoduje kontrowersje zwłaszcza co do jego wpływu na postrzeganie bezstronności sądów. Ze względu na zagwarantowane w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP prawo do rozpatrzenia sprawy przez sąd właściwy art. 44 1 k.p.c. należy interpretować ściśle. Zbyt szeroka wykładnia może prowadzić do osłabienia autorytetu wymiaru sprawiedliwości. Trzeba przyjąć, że z wnioskiem może wystąpić wyłącznie sąd właściwy miejscowo.
- PozycjaDowody na gruncie nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 4 lipca 2019 r. – zagadnienia wybrane(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Sadowska, BeataPrzedmiotem niniejszego artykułu jest problematyka dotycząca nowelizacji k.p.c. wprowadzonej ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. w zakresie postępowania dowodowego oraz jej ocena. Szczególną uwagę poświęcono zmianom przepisów regulujących dowód z opinii biegłego. Ponadto omówiona została także nowelizacja przepisów dotyczących dowodu z zeznań świadków. W niniejszym artykule analizie poddane zostały też zmiany o charakterze systematyzującym i redakcyjnym.
- PozycjaEwolucja katalogu czynności z zakresu ochrony prawnej wykonywanych przez referendarzy sądowych – uwagi na tle nowelizacji ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – prawo upadłościowe(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Zieliński, HubertNiniejszy artykuł ma na celu przedstawienie zmian wprowadzonych uchwalonymi w 2019 r. nowelizacjami k.p.c. oraz ustawy – Prawa upadłościowe na tle historycznej ewolucji zawodu referendarza sądowego oraz orzecznictwa Trybunały Konstytucyjnego. Podkreśla on, że nowe regulacje, mające na celu przede wszystkim częściowe odciążenie od pracy sędziów, mogą budzić jednocześnie wątpliwości natury konstytucyjnej. W stosunku do części nowych kompetencji referendarzy istnieje bowiem ryzyko, że zostaną one uznane za sprawowanie wymiaru sprawiedliwości, które zgodnie z Konstytucją RP należy do wyłącznych kompetencji niezawisłego sądu. W treści artykułu wskazano także, jakie inne, niebudzące zastrzeżeń konstytucyjnych, kompetencje sądów mogą potencjalnie zostać przekazane do wykonywania referendarzom sądowym w przyszłości.
- PozycjaModel zażalenia w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 4 lipca 2019 r.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Kościółek, AnnaTematem niniejszego opracowania jest analiza modelu zażalenia w polskim postępowaniu cywilnym. Kwestia ta poddana została analizie zwłaszcza w świetle istotnych zmian legislacyjnych wprowadzonych ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Zmiany te zasadniczo zmieniły model kontroli orzeczeń sądowych w sprawach incydentalnych, które nie są rozstrzygające dla całego postępowania. W szczególności ustawa ta w istotny sposób ograniczyła katalog postanowień sądu pierwszej instancji zaskarżalnych do sądu drugiej instancji, czyniąc z tego modelu kontroli wyjątek względem wprowadzonej jednocześnie zasady rozpoznawania zażalenia przez inny skład tego samego sądu. Z drugiej zaś strony ustawa rozszerzyła katalog rozstrzygnięć sądu drugiej instancji zaskarżalnych zażaleniem poziomym, które przewidziano również w postępowaniu egzekucyjnym. Tym samym w aktualnym stanie prawnym zasadnicza część rozstrzygnięć incydentalnych w postępowaniu cywilnym została objęta zażaleniem przysługującym do innego składu sądu tej samej instancji. W efekcie zażalenie zasadniczo straciło swój dewolutywny charakter i przestało być środkiem odwoławczym.
- PozycjaNowy model postępowania międzyinstancyjnego w sprawach cywilnych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Woch, KatarzynaIstotę nowelizacji k.p.c. z 4 lipca 2019 r. stanowi dążenie do usprawnienia, uproszczenia i przyspieszenia postępowania w sprawach cywilnych. Rozwiązaniem, które ma prowadzić do osiągnięcia tak określonego celu, jest m.in. zmiana obowiązującego dotychczas modelu postępowania międzyinstancyjnego. Jedną z konsekwencji wejścia w życie ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. jest koncentracja postępowania międzyinstancyjnego przed sądem drugiej instancji, co przekłada się na konieczność zmiany aktualnego sposobu definiowania omawianego pojęcia. Novum stanowi także przyznanie w tym postępowaniu kompetencji referendarzom sądowym.
- PozycjaOdpowiedzialność dyscyplinarna radcy prawnego za naruszenie tajemnicy zawodowej – na przykładzie wybranych orzeczeń sądowych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Wojtkowska, NataliaPrzedmiotem niniejszego artykułu jest problematyka odpowiedzialności dyscyplinarnej radcy prawnego za naruszenie tajemnicy zawodowej. W pierwszej części artykułu przedstawiono zagadnienia ogólne związane z wykonywaniem zawodu radcy prawnego, tajemnicą zawodową oraz postępowaniem dyscyplinarnym. W zasadniczej części artykułu zaprezentowano wybrane orzeczenia sądowe w celu ustalenia, w jakich sytuacjach radca prawny poniesie odpowiedzialność dyscyplinarną za naruszenie tajemnicy zawodowej, a w jakich nie.
- PozycjaPostępowanie w sprawach gospodarczych. Nowe rozwiązania prawne(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Arkuszewska, AnetaCelem publikacji jest przybliżenie nowych, a zarazem kluczowych regulacji prawnych, których głównym założeniem jest optymalizacja oraz zapewnienie szybszego i skuteczniejszego rozpoznawania spraw o charakterze gospodarczym, a także zagwarantowanie ochrony prawnej osobom nieprowadzącym działalności gospodarczej oraz tzw. małym przedsiębiorcom. W artykule przedstawiono rozwiązania prawne, które mają służyć powyższym celom, tj. normę kolizyjną rozstrzygającą konflikty, które mogą wystąpić na styku postępowania gospodarczego z innymi postępowaniami odrębnymi, nowe wymogi formalne pozwu i pierwszego pisma procesowego pozwanego, granice temporalne przekazania sprawy gospodarczej i niegospodarczej właściwemu sądowi oraz możliwość pominięcia przepisów o postępowaniu gospodarczym w sytuacji, gdy stroną sporu nie jest przedsiębiorca lub jest to przedsiębiorca będący osobą fizyczną.
- PozycjaPostępowanie zabezpieczające w świetle nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych inny ustaw(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Banaszewska, AnnaCelem artykułu jest przedstawienie zmian w postępowaniu w sprawie dochodzenia roszczeń cywilnych na podstawie ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego i niektórych innych ustaw. Autor analizuje nie tylko przepisy zawarte w części drugiej k.p.c., które zostały zmodyfikowane lub uchylone w wyniku wyżej wymienionej zmiany, ale także ogólne przepisy kodeksu, które mają zastosowanie w zmienionych postępowaniach w sprawie bezpieczeństwa. Dokonuje krytycznej analizy reformy i formułuje postulaty de lege ferenda.
- PozycjaPozycja stron postępowania egzekucyjnego w świetle nowelizacji z 4 lipca 2019 r. – zagadnienia wybrane(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Kostwiński, MarcinW niniejszym artykule autor poruszył problematykę wybranych zmian w postępowaniu egzekucyjnym, które zostały wprowadzone w ramach nowelizacji k.p.c. z 4 lipca 2019 r. Omówione zostały zagadnienia dotyczące podstaw odmowy nadania klauzuli wykonalności, uwzględnienia przedawnienia w postępowaniu egzekucyjnym i przejścia uprawnień na następcę prawnego wierzyciela. Zmiany te zostały ocenione na płaszczyźnie funkcjonalnej i celowościowej w kontekście sytuacji stron postępowania egzekucyjnego.
- PozycjaProblematyka dowodu z zeznań świadka w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Skibińska, MagdalenaNadanie nowelizacją z 4 lipca 2019 r. dowodowi z zeznań świadków w postępowaniu gospodarczym subsydiarnego charakteru usprawniło co do zasady postępowanie cywilne w sprawach gospodarczych. Jednocześnie art. 458 10 k.p.c. nie pozwala na przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego po przeprowadzeniu dowodu z zeznań świadków, co może prowadzić w konkretnym przypadku do wydłużenia czasu trwania postępowania. Dlatego luka ta powinna zostać usunięta w drodze nowelizacji tego przepisu. Należy również przyjąć, że dowód ten powinien poprzedzać przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron z uwagi na przesłanki ich przeprowadzenia oraz charakter obydwu środków dowodowych.
- PozycjaPrzedawnienie i potrącenie w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego (ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw) – zagadnienia wybrane(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Kajmowicz, KatarzynaUstawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw dokonano zasadniczych modyfikacji w procedurze cywilnej. Zgodnie z intencją ustawodawcy wprowadzone zmiany mają skutkować skróceniem czasu trwania postępowań przed sądami cywilnymi oraz usprawnić przebieg procesów cywilnych. Wśród znowelizowanych przepisów ustawodawca wprowadził do k.p.c. zupełnie nowe rozwiązania, w tym mechanizmy uniemożliwiające egzekwowanie przedawnionych roszczeń oraz przepisy ograniczające możliwość skorzystania z zarzutu potrącenia w toku procesu cywilnego. W związku z powyższym niniejszy artykuł został poświęcony omówieniu wybranych zagadnień związanych z przedawnieniem i potrąceniem na gruncie znowelizowanego procesu cywilnego.
- PozycjaRewolucja w procedurze cywilnej – doręczenia pism procesowych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Stadnik-Cząstka, KingaW związku z ogłoszeniem ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw doszło do niespodziewanej po 3 latach zmiany w przepisach dotyczących doręczeń pism procesowych. W artykule przedstawiono nowe przepisy związane z doręczeniami, omówiono narzędzie prawne mające na celu ograniczenie „fikcji doręczeń”, czyli wdrożone rozwiązanie angażujące komorników sądowych w proces doręczeń. Artykuł omówił istotę zmiany, która prowadzi do sytuacji, gdzie wszystkie sprawy, niezależnie od tego, kiedy zostały wszczęte, będą objęte jednolitą regulacją, a także wskazał, dlaczego formalności w związku z tymi zmianami mają istotne znaczenie, głównie z uwagi na surowe sankcje grożące za niedopełnienie nowych wymogów proceduralnych. Poddana ocenie została istota poprawności doręczeń bezpośrednich z punktu widzenia praktyki procesowej i efektywności komunikacji między stronami niezbędnej w procesie cywilnym.
- PozycjaStwierdzenia zasiedzenia nieruchomości a koszty postępowania nieprocesowego w badaniach empirycznych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Dzierzbicki, CezaryKoszty sądowe oraz sposób prowadzenia postępowania nieprocesowego zostały omówione na przykładzie jedenastu rozpoznanych spraw o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości przed czterema sądami rejonowymi w: Warszawie (2), Żyrardowie oraz Skierniewicach. Celem badania empirycznego jest ustalenie zakresu wykorzystywanych przez sędziów przepisów oraz ich częstotliwości wykorzystania. W ten sposób wykazany został wpływ postanowień wydawanych w typowo procesowych sytuacjach, jak również zarządzeń przewodniczącego w ramach kierowania rozprawą na postępowanie nieprocesowe, w szczególności orzeczenie merytoryczne dotyczące nieruchomości. W tych sprawach brak możliwości uzyskania zwrotu kosztów postępowania nieprocesowego od innego uczestnika powoduje bierność wnioskodawcy i uczestnika, a w konsekwencji przeniesienie ciężaru prowadzenia postępowania dowodowego na sąd. Innym problemem jest także zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata lub radcy prawnego z urzędu dla osób ubogich.
- PozycjaTajemnica adwokacka w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Milkowski, KacperTajemnica adwokacka jest jednym z fundamentalnych elementów decydujących o faktycznym zapewnieniu prawa do pomocy prawnej. Pozwala na istnienie zaufania pomiędzy klientem a adwokatem, stwarzając optymalne warunki do swobodnego, nieskrępowanego przekazywania pomiędzy nimi informacji i uwag. To zaś sprawia, że adwokat – wyposażony w pełną i prawdziwą wiedzę od klienta – może w sposób najefektywniejszy udzielić pomocy w dochodzeniu ochrony jego praw i wolności na drodze sądowej lub przed innymi organami władzy publicznej. Oznacza to, że tajemnica adwokacka zwiększa efektywność pomocy prawnej, a w konsekwencji dostęp do sądu i realizacji sądowej, proceduralnej ochrony wszystkich praw i wolności. W artykule przeprowadzona została analiza znaczenia tajemnicy zawodowej adwokata w kontekście orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Wielokrotnie wypowiadał się on w przedmiocie ochrony tajemnicy adwokackiej jako elementu systemu ochrony praw człowieka. Trybunał umiejscawia prawo do zachowania w tajemnicy informacji przekazywanych pomiędzy klientem a adwokatem w sferze gwarancji wynikających z art. 6 (prawa do sądu) oraz art. 8 (prawa do ochrony komunikacji) Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.
- PozycjaTajemnica adwokata i radcy prawnego jako szczególny rodzaj tajemnicy zawodowej w postępowaniu karnym(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Szwejkowska, MałgorzataTajemnica adwokata i radcy prawnego stanowi wprawdzie wyłącznie jedną z wielu tajemnic zawodowych odnoszących się do profesji określanych mianem zawodów zaufania publicznego, ma jednak w tym gronie charakter szczególny, gdy chodzi o zakres regulacji prawnej, a ponadto wywołuje wiele kontrowersji. Celem artykułu była analiza przepisów prawnych dotyczących tajemnicy adwokackiej i radcy prawnego na gruncie postępowania karnego, w szczególności odnoszących się do przypadków zwolnienia od obowiązku zachowania tej tajemnicy. Przybliżono nie tylko regulacje rangi ustawowej, ale także te o charakterze korporacyjnym. Opracowanie wykazuje istnienie dychotomii w postrzeganiu przedmiotowych tajemnic nie tylko przez przedstawicieli różnych prawniczych (licencjonowanych) zawodów, ale również przez samego ustawodawcę.
- PozycjaTajemnica duszpasterska. Analiza na przykładzie rozwiązań odnoszących się do Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w RP(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Łukańko, BernardPrzedmiotem opracowania jest prezentacja i analiza rozwiązań prawa powszechnego odnoszących się do ochrony tajemnicy duszpasterskiej, a precyzyjniej – tajemnicy rozmowy duszpasterskiej w odniesieniu do mającego w Polsce ponad 450 lat historii, opartego na indywidualnej regulacji ustawowej kościoła szwajcarskiego nurtu Reformacji – Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w RP. Analizie poddano instytucję tajemnicy duszpasterskiej w porównaniu do instytucji tajemnicy spowiedzi chronionej w sposób wyraźny przez przepisy k.p.k., k.p.c., k.p.a., Ordynacji Podatkowej i ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli. Opracowanie zawiera też prezentację regulacji Prawa Wewnętrznego Kościoła Ewangelicko-Reformowanego odnoszących się do tajemnicy duszpasterskiej i analizę orzecznictwa sądów polskich i niemieckich dotyczącego ochrony tego rodzaju tajemnicy.
- PozycjaTajemnica kontrolerska uregulowana w art. 61 z ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jako przykład nowej tajemnicy zawodowej w postępowaniu karnym oraz obowiązek denuncjacji(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Lasek, WojciechNiniejsze opracowanie jest głosem dotyczącym tajemnicy kontrolerskiej pracowników NFZ. Jest to nowa tajemnica zawodowa, która pojawiła się w porządku prawnym od 1 czerwca 2019 r. Główny nacisk położony został na obowiązek denuncjacji oraz występowanie w procesie karnym w charakterze świadka. W artykule poddano analizie zakres podmiotowy, przedmiotowy i temporalny tajemnicy kontrolerskiej Postawiono też pytania, które w momencie praktycznego stosowania przepisów o tajemnicy kontrolerskiej uzyskają swoje odpowiedzi.
- PozycjaTajemnica studentów prawa w związku ze świadczeniem pomocy prawnej i odbywaniem praktyk zawodowych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Sawczenko, Aleksandra; Sołkiewicz, WeronikaCelem artykułu jest przedstawienie problematyki ochrony i obowiązywania tajemnic zawodowych związanych z zawodami prawniczymi na gruncie odbywania praktyk oraz zdobywania doświadczenia przez studentów kierunku prawo. Zakres obowiązywania tajemnicy, a także rozważania jej dotyczące zostały opracowane w odniesieniu do najczęściej wybieranych przez studentów miejsc, w których nabywają umiejętności praktycznych, a mianowicie sądów, studenckich poradni prawnych i kancelarii. W trakcie tworzenia publikacji przeprowadzona została krótka ankieta dotycząca m.in. odbywania praktyk, form nawiązywanej współpracy i opinii studentów oraz absolwentów na temat ochrony tajemnic zawodowych, której wyniki zostały opisane w artykule.
- PozycjaTajemnica zawodowa adwokata i radcy prawnego w postępowaniu przed sejmową komisją śledczą(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Rynkun-Werner, RobertArtykuł porusza dość istotną kwestię z punktu widzenia zasad wykonywania zawodu przez adwokata i radcę prawnego w kontekście leżącego po ich stronie tak etycznego, jak i prawnego obowiązku dochowania tajemnicy zawodowej. Jest to o tyle istotne, że obowiązek ten ma niezwykle doniosłe znaczenie społeczne, bowiem został ustanowiony w interesie ochrony wszelkich poufnych informacji klienta przed publicznym ich ujawnieniem ze strony prawnika. I o ile powyższa reguła jest co do zasady czytelna, o tyle w postępowaniu przed sejmową komisją śledczą w przypadku, gdy profesjonalny prawnik zostaje wezwany w charakterze świadka, respektowanie tej reguły może doprowadzić do konfliktu norm. Z jednej bowiem strony osoba wezwana, która jest adwokatem lub radcą prawnym, może być zobowiązana do złożenia zeznań, a z drugiej strony ma jednocześnie obowiązek prawny i etyczny odmowy złożenia zeznań w sytuacji, w której ich treść mogłaby naruszyć istotę tajemnicy zawodowej. W konsekwencji może zatem dojść do konieczności dokonania przez tegoż prawnika trudnego wyboru właściwej drogi postępowania. Autor analizuje uregulowania prawne w tym zakresie oraz podejmuje próbę odpowiedzi na tak istotny dylemat.