Źródła nierówności społecznych
| dc.contributor.author | Czerny, Janusz | |
| dc.date.accessioned | 2021-06-29T10:05:11Z | |
| dc.date.available | 2021-06-29T10:05:11Z | |
| dc.date.issued | 2014 | |
| dc.description.abstract | Autor podejmuje w artykule dyskusję wokół źródeł – praprzyczyn – nierówności społecznych. Znajomość takiego źródła jest o tyle ważna, że może zaistniałaby szansa jego minimalizacji, a jeszcze lepiej eliminacji z życia społecznego. Bo przecież nie chodzi jedynie o sam opis zjawiska, co o zapobieżenie jego ekspansji we współczesnym świecie. W artykule tym głosi się tezę, wedle której nierówności społeczne istniały zawsze odkąd istniał człowiek. To nie nierówności stanowią problem sam w sobie, ale „kontrasty aksjologiczne”. Zjawiska kontrastu aksjologicznego występują tylko w ludzkim gatunku i nigdzie więcej, nasilają się we współczesnym świecie. Zdaniem autora są dwa źródła wywołujące zjawisko nierówności społecznych, a mianowicie: biologiczny egoizm oraz posiadanie świadomości. Egoizm ma podłoże instynktu i w tym zakresie nie różnimy się od świata zwierząt. Różnice wywołuje fakt posiadania świadomości. Świadomość, czyli kontrolowany proces myślowy wytycza nam „dyrektywy” postępowania. Psychika człowieka dzięki świadomości (sferze fronesis) skłania człowieka do maksymalizacji bogactwa, gdyż wówczas minimalizuje on w ten sposób trudy życia (przynajmniej w sferze materialnej). Dlatego bardzo słusznie zauważa Józef Bańka, że człowiek w przeciwieństwie do zwierząt nie ma granic nasycenia wartościami. Zatem głównym źródłem chęci bogacenia się jest ludzka psychika. | pl_PL.UTF-8 |
| dc.description.abstract | The author in the paper undertakes a discussion about sources – great-causes of social inequalities. Knowledge about such a source is important as there could exist a chance for its minimizing and even better for its eliminating from social life. The issue is not simply to describe a phenomenon but to prevent its expansion in a modern world. The paper professes a thesis that social inequalities have always been present since a man existed. That are not the inequalities what constitute a problem but “axiological contrasts”. Phenomena of axiological contrast exist only within human species and nowhere else, they strengthen in a modern world. According to the author two sources inducing phenomenon of social inequalities exist, that are: biological egotism and possessing consciousness. Egotism has its instinct basis and in this dimension we are not different from animal world. Differences are caused by a fact of possessing consciousness. Consciousness, that is a controlled process of thinking marks “directives” of behavior out. Human psychics because of consciousness (a fronesis sphere) induces humans to maximize welfare, as then they minimize difficulties of life (at least in a material sphere). Therefore Józef Bańka correctly writes that a man, contrary to animals, does not have limits of values saturation. Thus, a main source of willingness to getting rich is a human psyche. | pl_PL.UTF-8 |
| dc.identifier.citation | Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 39(3)/2014, s. 19–25 | pl_PL.UTF-8 |
| dc.identifier.issn | 1898-5084 | |
| dc.identifier.uri | http://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/6429 | |
| dc.language.iso | pol | pl_PL.UTF-8 |
| dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego | pl_PL.UTF-8 |
| dc.rights | Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe | * |
| dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ | * |
| dc.subject | nierówności społeczne | pl_PL.UTF-8 |
| dc.subject | aksjologia | pl_PL.UTF-8 |
| dc.subject | social inequalities | pl_PL.UTF-8 |
| dc.subject | axiology | pl_PL.UTF-8 |
| dc.title | Źródła nierówności społecznych | pl_PL.UTF-8 |
| dc.type | article | pl_PL.UTF-8 |