Rechtsstaat and it’s legal order according to Robert von Mohl

Presented article is an attempt to analyze Robert von Mohl’s views regarding the formal dimension of his rule of law idea (Rechtsstaat). In the first part, the article analyzes relations between the written law and customary law in the thought of discussed German scholar. Next it discusses the notion of constitution in state, also when it comes to its definitions. The article is finished by the issues of an act and an ordinance in von Mohl’s thought. Firstly it discusses the very notions of these normative acts. Secondly it analyzes the features that, according to von Mohl, should be fulfilled by them. Presented article proves not only the cohesion of von Mohl’s view in terms of rule of law’s formal dimension. It also proves that his views reflect the aspirations of German 19th century bourgeoisie. However, the article emphasize that von Mohl didn’t fully solve certain problems i.e. mutual relations between written and customary law.

Przedstawiony artykuł stanowi próbę analizy poglądów Roberta von Mohla dotyczących formalnego wymiaru jego idei państwa prawnego (Rechtsstaat). W części pierwszej dokonano analizy relacji między prawem stanowionym i prawem zwyczajowym w myśli tego niemieckiego uczonego. Następnie przedstawiono jego postrzeganie problemu konstytucji w państwie, również w kontekście stosowanych przez niego na ustawę zasadniczą określeń. Rozważania kończy omówienie kwestii dotyczących ustawy i rozporządzenia w myśli von Mohla. Po pierwsze, odnosi się ono do samych pojęć tych aktów normatywnych. Po wtóre, analizie poddano wymogi, jakie według von Mohla winny one spełniać. W niniejszym artykule dowiedziono nie tylko spójności poglądów von Mohla na kwestie szeroko rozumianego prawa. Wskazano również, że jego poglądy były odzwierciedleniem dążeń tworzącej się w XIX w. niemieckiej burżuazji. Z drugiej strony zwrócono uwagę na problemy nierozwiązane do końca przez uczonego. Mowa tu przede wszystkim o wzajemnych relacjach między prawem zwyczajowym a pisanym.