UR Journal of Humanities and Social Sciences nr 1(10)/2019
URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/5431
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Pozycja Sprawozdanie z seminarium naukowego „Filozofia: Lwów – Preszów – Rzeszów”, Rzeszów, 6–7 maja 2019 r.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Pasternak, IzabelaPozycja Sprawozdanie z konferencji naukowej „Współczesne kompetencje medialne”, Rzeszów, 8 kwietnia 2019 r.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Kuca, PawełPozycja Sprawozdanie z konferencji „W drodze ku niepodległości. Przemiany modernizacyjne na ziemiach polskich w II połowie XIX i na początku XX wieku”, Bóbrka, 4–5 kwietnia 2019 r.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Pasterski, BartoszPozycja „Zaklęte rewiry” Janusza Majewskiego z 1975 r. według powieści Henryka Worcella jako przykład stale aktualnej adaptacji filmowej dzieła literackiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Uljasz, AdrianPowieść Henryka Worcella „Zaklęte rewiry” z 1936 r. to jeden z najgłośniejszych utworów epickich z okresu międzywojennego w literaturze polskiej. Po ogłoszeniu pierwszej edycji wzbudziła ogromne zainteresowanie oraz kontrowersje jako przykład literatury środowiskowej. W utworze ukazano środowisko zawodowe pracowników zakładów gastronomicznych, głównie kelnerów. Przedstawiono krytycznie pracodawców. Autor odwołał się do osobistego doświadczenia, pracował bowiem w Krakowie w zawodzie kelnerskim. W 1975 r. powstała adaptacja filmowa – „Zaklęte rewiry” Janusza Majewskiego. Autor artykułu porównuje film i powieść. Stara się odpowiedzieć na pytanie o znaczenie filmu Majewskiego dla popularyzacji książki Worcella. Omawia recepcję tego obrazu, stale mającego odbiorców. Przywołuje opinie i pytania współczesnych widzów. Odnosi się do kwestii aktualności społecznej obu dzieł. Podkreśla uniwersalność przekazu powieściowego i filmowego – ponadczasowość i fakt, że problemy przedstawione przez twórcę pierwowzoru literackiego oraz reżysera filmowego można uogólnić, odnosząc je do wszystkich środowisk zawodowych. Porusza zagadnienie zastosowanych przez reżysera środków artystycznego wyrazu. Zwraca uwagę na problem obecności topografii Krakowa oraz innych akcentów krakowskich w książce i w adaptacji. Jako bazę źródłową, oprócz tekstu powieści i edycji filmu na DVD, wykorzystuje źródła drukowane, szczególnie materiały wspomnieniowe i dzienniki, a także recenzje prasowe. Odwołuje się również do innych źródeł audiowizualnych. Przedstawia efekty kwerendy internetowej, którą przeprowadził, badając aktualną recepcję adaptacji filmowej powieści Worcella.Pozycja Współczesna praca socjalna – towarzyszenie przez służbę(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Duda, MałgorzataCzęsto słyszymy, że praca socjalna to nie tylko zawód, ale i służba na rzecz osób, które doświadczają kryzysów życiowych. Związane są z nią oczekiwania w pełni profesjonalnych usług, ale też dużej empatii wobec klientów. Równocześnie coraz częściej pracownicy socjalni wskazują na trudności pogodzenia tych – często rozbieżnych – wymagań. Pośród przyczyn można wymienić uwarunkowania wynikające z procesów wychowawczych w rodzinach, szczególnie w obszarze transmisji pokoleniowej związanej z przekazem istotnych norm i wartości. Zarówno sami pracownicy socjalni, jak i społeczeństwo stawiają pytanie o to, kim powinien być współczesny pracownik socjalny i jemu podobni. Przyjmowane standardy usług w pomocy społecznej nie rozstrzygają tych kwestii – metody czy techniki działania to zbyt mało. W każdym działaniu pojawia się bowiem konkretny człowiek ze swoimi odmiennymi problemami. Rzeczywistość ta domaga się całościowego spojrzenia: w wymiarze materialnym i duchowym; z uwzględnieniem doświadczeń osobniczych, jak i kontekstu społecznego. Takie podejście stanowi niewątpliwie o specyfice tego zawodu. Służyć drugiemu pomocą to nie to samo, co być służącym, a towarzyszenie to nie wyręczanie. Podjęte kwestie wpisują się w szeroką dyskusję na temat granic profesjonalizacji w perspektywie zawodowej odpowiedzialności etycznej. W artykule uwzględniono wyniki sondażu przeprowadzonego pośród studentów ostatnich lat kierunku praca socjalna i nauki o rodzinie jednego z uniwersytetów krakowskich na temat preferowanych wartości, istotnych dla ich życia osobistego oraz aktywności zawodowej pracowników socjalnych.Pozycja Pierwsza kampania prezydencka Aleksandra Kwaśniewskiego w świetle teorii wyboru publicznego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Szymczak, DamianAleksander Kwaśniewski – prezydent Polski w latach 1995–2005 w trakcie obrad Okrągłego Stołu reprezentował stronę rządową. Ten fakt oraz działalność w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej dla wielu ludzi wykluczały go jako pretendenta do strategicznych stanowisk w wolnej Polsce. Socjaldemokracja Rzeczypospolitej Polskiej – ugrupowanie powstałe na gruzach PZPR, pod wodzą Kwaśniewskiego wygrało jednak wybory parlamentarne w 1993 r., a Kwaśniewski objął najważniejszy urząd w państwie. Rodzi się zatem pytanie: co było przyczyną sukcesu wyborczego kandydata lewicy? Odwołując się do teorii wyboru publicznego, autor ukazuje, że instrumentarium ekonomiczne może być przydatne w wyjaśnianiu procesów zachodzących we współczesnej polityce. W toku argumentacji próbuje uzasadnić tezę, że pierwsza kampania prezydencka Aleksandra Kwaśniewskiego była w dużym stopniu oparta na dorobku opisywanego nurtu.Pozycja Różnice w położeniu i traktowaniu polskich, czeskich i słowackich robotników pracujących na rzecz Trzeciej Rzeszy(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Kwieciński, WojciechMasowe zatrudnienie cudzoziemców w gospodarce Trzeciej Rzeszy jest zagadnieniem, które doczekało się wielu poważnych opracowań i zajmuje istotne miejsce w obszarze studiów nad gospodarką i polityką okupacyjną Niemiec hitlerowskich. Wynika to bez wątpienia z jego wymiaru ilościowego, jak i złożoności (według statystyk Ministerstwa Pracy Rzeszy na dzień 15 VIII 1944 r. cudzoziemcy stanowili 26% ogółu robotników na niemieckim rynku pracy). Hitlerowski aparat zajmujący się polityką zatrudnienia stworzył kompleksowy system wykorzystania obcej siły roboczej, który był podporządkowany pryncypialnym kryteriom rasowym. Poszczególne narodowości oraz grupy rasowe objęte zostały detalicznym ustawodawstwem, które różnicowało ich wzajemne położenie, warunki egzystencji, traktowanie oraz, co najważniejsze, odseparowywało je od Niemców – kategorii Übermenschen. Nawet w warunkach wojny totalnej wymogi rasowe nie wpłynęły na odstępstwa od bezwzględnej strategii eksploatacji, zwłaszcza Słowian, uznanych za kategorię Untermenschen. Polacy, nacja szczególnie doświadczona i poddana skrajnie brutalnemu i represyjnemu ustawodawstwu, byli kategorią robotników przymusowych, których swobody osobiste i prawa wyjątkowo mocno ograniczono. Inne było położenie obywateli Protektoratu Czech i Moraw oraz satelickiej Słowacji, którzy mieli status dobrowolnych robotników i tym samym mogli liczyć na łagodniejsze traktowanie, możliwość powrotu do ojczyzny po zakończeniu kontraktów i wreszcie lepsze racji żywnościowe. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie procesu zatrudnienia polskich, czeskich i słowackich robotników w gospodarce niemieckiej ze szczególnym naciskiem na dyferencje w obszarze warunków pracy, położenia i traktowania.Pozycja Kapitał francuski w Polsce międzywojennej. Stan badań i postulaty badawcze(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Łazor, JerzyFrancja była jednym z najważniejszych źródeł inwestycji i pożyczek zagranicznych w międzywojennej Polsce, dostarczającym pieniędzy na wyposażenie armii, kluczowe przedsięwzięcia infrastrukturalne i finansującym znaczną część przemysłu, zwłaszcza wydobywczego. Ceną, jaką płaciła Druga Rzeczpospolita za tę rolę kapitału francuskiego, była imperialna polityka Francji wobec państwa polskiego, której niektóre elementy można porównać do kolonializmu. Dotychczasowe piśmiennictwo na ten temat powstawało w trzech środowiskach: historiografii polskiej, francuskiej i międzynarodowej. Każdy z tych obszarów badawczych rozwijał się w pewnym stopniu niezależnie. Historycy korzystali z innych zestawów źródeł, zadawali innego rodzaju pytania oraz nie zawsze znali wyniki badań kolegów z innych krajów. Tekst pokazuje luki w istniejącej historiografii oraz proponuje dalsze kierunki badań w odwołaniu do dwóch głównych kontekstów interpretacyjnych: kapitału francuskiego jako części szerszego problemu roli kapitałów zagranicznych w międzywojennej Polsce oraz polityki francuskiej jako formy imperializmu ekonomicznego. Poza brakiem syntezy, która oceniłaby znaczenie kapitału francuskiego dla polskiej gospodarki, a także dokonała reinterpretacji imperialnej historiografii z uwzględnieniem polskiej sprawczości, autor wskazuje na dwie istotne luki. Po pierwsze, obecna historiografia nie odpowiada na ważne pytania dotyczące mechanizmów francuskiej dominacji, porównania funkcjonowania przedsiębiorstw z francuskim kapitałem z działaniami innych firm, konfrontacji aktywności francuskiego kapitału w Polsce z jego aktywnością w innych państwach regionu, wreszcie – reakcji na działalność Francuzów w Polsce oraz jej wpływu na polską tożsamość. Po drugie, do wykorzystania pozostają istotne nowe źródła. Wśród nich najważniejszym jest polska prasa międzywojenna, w której znaleźć można setki artykułów na temat kapitału francuskiego, zwłaszcza w kontekście głównych afer. Kolejną grupą źródeł są interwencje dyplomatyczne francuskich firm w ministerstwach spraw zagranicznych obydwu krajów.Pozycja Civil activity of Vasyl Prohoda during the emigration in ČSSR (1922–1939)(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Kravets, NataliaIn the article, the fields of civil activity of Vasyl Prohoda, a Ukrainian military figure (Lieutenant Colonel of the Army of the Ukrainian National Republic), a public figure, engineer, and a historian are analyzed in Czechoslovakia. His civil activity in the development of the Ukrainian Economic Academy (“Academic community”) and the “Society of former soldiers of the Army of the UNR”, the Ukrainian Sokol movement is described. The failures of the Ukrainians in the national liberation actions of 1917–1921 led to the forced relocation of many participants abroad. Among the leading centers of the Ukrainian interwar emigration, the Czechoslovak Republic (ČSSR) was distinguished by its liberal political regime and democratic freedoms. Due to the fortunate conditions, Ukrainian emigrants formulate various networking of public-political organizations, created to protect the interests of Ukrainian emigrants in the international environment, and to continue their professional activities abroad. They launched also cultural-educational and scientific activities. The study clarifies the ideological priorities of Vasyl Prohoda, his active organizational, educational and ideological components of civil activity in the above-mentioned organizations. The purpose of this article is to analyze the civil activity of Vasyl Prohoda in the Ukrainian emigration in the ČSSR in the interwar period of the twentieth century. The goal involves solving the following tasks: 1) find out the fields of civil activities during studying in the Ukrainian Economic Academy (UEA); 2) conducted civil activity in 1920–1930s. In particular, the study presents the activities of Vasyl Prohoda in the Academic Community of UEA, "The Community of Former Army of the UNR", the Agrarian Community, the Ukrainian Sokol movement.Pozycja Anti-Western policy of the Soviet-Turkish relations during the Greek-Turkish War(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Xoshgedem, IslamA number of recent comparative works have drawn attention to parallels and similarities between the Soviet Union and the early Turkish Republic. In this article, I take a firmly transnational approach to Soviet-Turkish interactions in the 1920s to demonstrate that the similarities were not merely circumstantial. The manifest ideological conflict between nationalist Turks and internationalist Bolsheviks has led many historians to dismiss Soviet-Turkish cooperation as a necessary response to geopolitics, a pragmatic alliance against the west. This article makes that opposition to the western-dictated international order was a coherent element in Soviet-Turkish exchanges that stretched beyond diplomacy into the economic and cultural spheres. The anti-western elements of Soviet-Turkish relations suggest that convergence was more than a case of homologous responses to similar conditions; it was part of a broader narrative that, in the Soviet case at least, continued to shape international relations beyond World War II.