Brytyjskie spojrzenie na rolę Żydów i Arabów w Palestynie w okresie powstawania Państwa Izrael w latach 1946–1948

W latach 1946–1948 doszło do konfliktu między społecznością arabską i żydowską w Palestynie. Starcie to zakończyło się zwycięstwem strony żydowskiej i utworzeniem Państwa Izrael. Ważną rolę w tych wydarzeniach odgrywały władze brytyjskie. To decyzje Londynu rozstrzygały o losach Palestyny aż do połowy maja 1948 r. Dlatego warto poznać poglądy elity brytyjskiej na temat społeczności żydowskiej i arabskiej. Szczególnie uważnie należałoby prześledzić jej opinie dotyczące siły politycznej obu przeciwników. Na podstawie dokumentów brytyjskich, zwłaszcza raportów dowódcy armii transjordańskiej J.B. Glubba, można tę sprawę częściowo wyjaśnić. Należy stwierdzić, że elity imperium liczyły się wprawdzie z siłą polityczną społeczności żydowskiej, ale zdecydowanie nie doceniały jej możliwości militarnych. Jednocześnie w Londynie przeceniano wojskowe umiejętności Arabów. Zupełnie też nie rozumiano motywów ruchu syjonistycznego i poziomu jego determinacji. Ten stan świadomości przyczynił się do wytworzenia wśród wojskowych i cywilnych elit brytyjskich anachronicznego obrazu obu stron sporu. To zaś prawdopodobnie ułatwiło Londynowi podjęcie fatalnej decyzji o wycofaniu się z Palestyny w maju 1948 r. Było to równoznaczne ze zgodą na wojnę w tej krainie. Wiele poszlak wskazuje, że Brytyjczycy liczyli na możliwość powrotu swych sił jako oddziałów ratujących słabszą grupę żydowską. Tymczasem wynik starcia zadał decydujący cios brytyjskiemu systemowi dominacji w regionie.

In the years 1946–1948 a conflict between the Arab and the Jewish communities took place in Palestine. The struggle ended in the victory of the Jewish side and formation of the State of Israel. In the period in questions the British authorities played an important role in these events. It was the decisions of London that determined, until May 1948, the situation in Palestine. Therefore, it is worth petting to know the opinions of British elites on the subject of Jewish and Arab communities. In particular, its opinions on the topic of the political power of the two enemies should be recognised. This issue can be partially explained on the basis of British documents and, in particular, on the basis of reports of the commander of the Transjordan Army, J. B. Glubb. It needs to be stated that the Empire elites did in fact recognise political strength of the Jewish community, but they did not recognise its military potential. Simultaneously, London overrated the military potential of Arabs. The motives of the Zionist movement and the level of its determination were not understood at all. Such a state of awareness contributed to the creation, among the British military and civil elites, of an anachronistic image of both sides of the conflict. Probably in consequence this helped London to make the disastrous decision to withdraw from Palestine in May 1948. This was tantamount to consent for war in this region. Numerous traces of evidence indicate that the British hoped for the possibility of the return of their forces as troops rescuing the weaker Jewish side, however the result of the conflict dealt a decisive blow to British dominance in the region.