Galicja. Studia i materiały nr 3/2017
URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/3391
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Pozycja Materiały do bibliografii Galicji za rok 2012(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Augustynowicz, Christoph; Kawalec, Agnieszka; Kolb, Natalia; Kozak, Szczepan; Kuzicki, Jerzy; Kurniawka, Natalia; Orlevycz, Iryna; Sierżęga, Paweł; Wasser, BeataPozycja Międzynarodowa konferencja naukowa „Żydzi w Galicji / Jews in Galicia”, Boguchwała–Rzeszów, 8–9 czerwca 2017 r.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Maślak-Maciejewska, AlicjaPozycja Międzynarodowa konferencja naukowa „Rok 1846 w Krakowie i Galicji – odniesienia, interpretacje, pamięć”, Kraków, 16–17 listopada 2016 r.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Kuzicki, JerzyPozycja Międzynarodowa konferencja naukowa: Lwów. Miasto – społeczeństwo – kultura (Kraków, 1–2 czerwca 2016 r.)(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Kawalec, AgnieszkaPozycja „Strzyżowski Rocznik Muzealny” Strzyżów 2015, t. I, ss. 352, ilustracje, tabele, wykresy; „Strzyżowski Rocznik Muzealny” Strzyżów 2016, t. II, ss. 344, ilustracje, tabele, wykresy; „Strzyżowski Rocznik Muzealny” Strzyżów 2017, t. III, ss. 352, ilustracje, tabele, wykresy(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Kuzicki, JerzyPozycja „Historia w Uniwersytecie Lwowskim. Badania i nauczanie do 1939 r.”, red. Jerzy Maternicki, Joanna Pisulińska, Leonid Zaszkilniak, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2016, ss. 662(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Stobiecki, RafałPozycja Władysław Konopczyński, „Dziennik 1918–1921”, cz. I i II, wstęp Piotr Biliński, opracowanie Piotr Biliński, Paweł Plichta, Muzeum Historii Polski w Warszawie, Ośrodek Myśli Politycznej, Warszawa–Kraków 2016, cz. I, ss. 508, cz. II, ss. 478(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Sierżęga, PawełPozycja Віталій Тельвак, Василь Педич, „Львівська історична школа Михайла Грушевського”, Світ, Львів 2016, 440 с.(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Yaremchuk, VitaliiPozycja Inicjatywy Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie w sprawie gromadzenia materiałów do historii Galicji(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Sierżęga, PawełW okresie dwudziestolecia międzywojennego Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Lwowie zaliczał się do ścisłego grona najlepiej wyposażonych i zarządzanych bibliotek w kraju. Jedną ze strategii rozwoju Ossolineum była zainicjowana przez jego ówczesnego dyrektora akcja pozyskiwania zbiorów służących rozwojowi badań historyczno-literackich. Z czasem doświadczenia archiwalne i biblioteczne pracowników Zakładu sprzyjały podejmowaniu nowych wyzwań. W latach 30. XX w. zwrócono uwagę na potrzebę wypracowania programu służącego poszukiwaniu materiałów i źródeł archiwalnych do dziejów Galicji. Ostatecznie w 1937 r. ZNiO, we współpracy z Polskim Towarzystwem Historycznym i działającym we Lwowie Towarzystwem Naukowym, podjął się zbierania materiałów prywatnych do historii społeczno-gospodarczej, politycznej i kultury terytoriów dawnego zaboru austriackiego. W tekście zostały zaprezentowane dokumenty znajdujące się w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu pod sygnaturą rkps. 14070/II. Pisma dotyczące gromadzenia przez Ossolineum materiałów związanych z Galicją. Sprawozdania, protokoły, korespondencja (ss. 546). Z tego bogatego zbioru zostały wybrane: pismo Andrzeja Lubomirskiego będące zaproszeniem do udziału w zebraniu; protokół posiedzenia z dnia 16 marca 1937 r.; list Franciszka Bujaka stanowiący integralną część protokołu; referat Kazimierza Tyszkowskiego wygłoszony w trakcie spotkania oraz skierowana w tej sprawie do społeczeństwa Odezwa ZNiO.Pozycja „W sprawie ruskiej” Platona Kosteckiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Świątek, AdamArtykuł zawiera edycję krytyczną rękopisu Platona Kosteckiego pt. „W sprawie ruskiej” z 1863 r., znajdującego się w Lwowskiej Narodowej Naukowej Bibliotece Ukrainy im. W. Stefanyka. Tekst ten, najprawdopodobniej nigdy nieopublikowany, stanowi interesującą analizę stanu świadomości galicyjskich Rusinów na początku lat 60. XIX w. Autor nie tylko ukazuje idee i postawy polityczne popularne wśród ruskich elit, ale także podejmuje się zadania szukania odpowiedzi na pytanie o przyczyny niechęci Rusinów do Polaków oraz proponuje rozwiązania mające zmienić ów stan rzeczy. W opracowaniu krytycznym rękopisu starano się omówić takie zagadnienia jak: sylwetka autora, cytowalność rękopisu w literaturze przedmiotu, problem datacji, struktura dokumentu, ważniejsze tezy, powody nieopublikowania autografu, kwestie edytorskie.Pozycja „Zostaję raz na zawsze życzliwym przyjacielem”. Korespondencja pomiędzy historykami Augustem Bielowskim i dominikaninem Sadokiem Barączem(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Miławicki, MarekAugusta Bielowskiego i dominikanina Sadoka Barącza łączyła nie tylko przyjaźń, ale także wspólna pasja, jaką była historia. Świadczy o tym ich wzajemna korespondencja z lat 1854–1872. Niniejszy tekst to krytyczna edycja listów obu uczonych, poprzedzona wstępem i opatrzona komentarzem. Korespondencja przybliża poglądy naukowe obu historyków, ukazuje ich relacje, realia życia oraz charakteryzuje środowisko naukowe ówczesnej Galicji. Odsłania również problemy, z którymi musieli się mierzyć dwaj zaprzyjaźnieni badacze.Pozycja Udział Wacława Olszewicza w ratowaniu zbiorów Ossolineum we Lwowie(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Kotowski, RobertZakład Narodowy Ossolineum we Lwowie był jednym z najważniejszych ośrodków naukowo-kulturalnych w Polsce, z drugim co do wielkości (po Bibliotece Jagiellońskiej) księgozbiorem. Od 1939 r. został przejęty przez radzieckie i niemieckie władze okupacyjne, znacjonalizowany i zreorganizowany. Dzięki zaangażowaniu i determinacji wielu polskich pracowników Zakładu znaczną część księgozbioru udało się uratować przed zniszczeniem i degradacją. Wśród osób biorących udział w tym procesie był Wacław Olszewicz bibliotekarz, krajoznawca, przedwojenny urzędnik ministerialny, który wojnę i okres powojenny spędził we Lwowie. Tu poświęcił się pracy z książkami jako bibliotekarz i bibliograf kolejno w Ossolineum, Ukraińskiej Akademii Nauk i Akademii Nauk ZSRR za cenę rezygnacji z możliwości powrotu do Polski. Utrzymywał kontakty z polskimi naukowcami, publikując swe prace w polskich czasopismach. Zmarł w 1974 r. Został pochowany na cmentarzu Janowskim we Lwowie.Pozycja Оссолінеум у дзеркалі путівників Львовом (1871–1939)(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Мовна, МаріаннаW artykule ukazano obraz Ossolineum widziany oczami autorów przewodników lwowskich, jego rolę w życiu kulturalnym Galicji od schyłku XIX w. do pierwszej połowy XX w. Najbogatsze pod względem objętości oraz najcenniejsze informacje historyczne zostały przedstawione w przewodnikach S. Kunasiewicza, M. Kowalczuka, F. Jaworskiego, J. Wiczkowskiego, B. Janusza, M. Orłowicza, A. Medyńskiego, które do dziś pozostają ważnym źródłem do dziejów Ossolineum. Na podstawie przewodników możemy prześledzić rozwój biblioteki i muzeum ZNiO w ciągu prawie 70 lat ich funkcjonowania. Autorzy opracowań wysoko oceniali Zakład im. Ossolińskich jako skarbnicę pamięci, a także ważny norodowy ośrodek nauki i kultury.Pozycja „Pamięć” i „historia” instytucji. Ossolineum w międzypokoleniowej refleksji Polaków (do 1939 r.)(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Hoszowska, MariolaAutorka, przyjmując w artykule za punkt wyjścia rozróżnienie na „historię” i „pamięć”, odnosi je do instytucji, która w sensie topograficznym i kulturowym uważana była za ważną w życiu Polaków (głównie inteligencji) w epoce nowoczesności – lwowskiego Ossolineum. Nie przedstawia dziejów Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich, ale interesuje ją odpowiedź na pytanie o proces kreowania w świadomości indywidualnej i społecznej wyjątkowego statusu lwowskiej książnicy i proponowany społeczeństwu przekaz o znaczeniu tego miejsca i związanych z nim wartości. Jest to próba analizy pamięci o instytucji w pryzmacie wiedzy naukowej na jej temat. Pisząca zwraca uwagę, że ZNiO najwięcej zawdzięczał swym pracownikom, którzy podejmowali zadanie przedstawiania jego osiągnięć w dłuższym bądź krótszym horyzoncie czasowym. Wskazując na różne nurty badań związanych z dziejami Zakładu i możliwości dalszych poszukiwań badawczych, autorka skupia uwagę na procesie kształtowania społecznej pamięci o ossolińskiej książnicy, wyodrębniając takie wątki jak: idea założycielska, rozwój instytucji i rola jej dyrektorów, stypendyści lwowskiej fundacji, z których dwóch, to znaczy Stanisław Łempicki i Stanisław Wasylewski, odegrało – dzięki wysokiej kulturze umysłowej i zdolnościom literackim – kluczową rolę w utrwalaniu pamięci o Ossolineum.Pozycja Зв’язки українських науковців із Національним Закладом ім. Оссолінських у Львові(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Кравець, ДанилоArtykuł poświęcony jest współpracy pomiędzy ukraińskimi naukowcami i działaczami kulturalnymi a Zakładem Narodowym im. Ossolińskich we Lwowie (1827–1939). Już na początku swego istnienia instytucja zebrała wiele dokumentów dotyczących historii Ukrainy i Ukraińców. Z bogatych zbiorów archiwum i kolekcji Zakładu korzystali nie tylko zachodnio-ukraińscy członkowie Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki, ale także naukowcy z Ukrainy Naddnieprzańskiej.Pozycja Kilka uwag na temat inicjatywy „biblioteki syberyjskiej” w lwowskim Ossolineum(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Michalska-Bracha, LidiaProblematyka artykułu koncentruje się wokół inicjatywy zorganizowania w lwowskim Ossolineum odrębnego działu gromadzącego pamiętniki i wspomnienia dotyczące dziejów Polaków na Syberii w XIX w. Z postulatem tym wystąpił jeszcze w okresie I wojny światowej Zygmunt Librowicz (1855–1921), badacz dziejów polskiej zsyłki na Syberii, autor klasycznej już dziś monografii pt. „Polacy w Syberii” (Kraków 1884). O wyborze Ossolineum na miejsce „biblioteki syberyjskiej” zadecydowało wiele czynników: rola samego Lwowa – „opiekuna Sybiraków” w upamiętnianiu polskiej zsyłki i funkcja miasta jako znaczącego ośrodka wydawniczego pamiętników z zesłania oraz centrum badań historycznych nad dziejami polskiej zsyłki w XIX w, przede wszystkim jednak pozycja lwowskiej książnicy w dokumentowaniu polskiego dziedzictwa narodowego i polskiej kultury w dobie niewoli narodowej. Inicjatywa ta przypadła na trudny okres w dziejach lwowskiego Ossolineum. Z uwagi na brak dostatecznego potwierdzenia źródłowego trudno jest jednoznacznie stwierdzić, w jakim stopniu do pomysłu Librowicza powrócono w latach międzywojennych.Pozycja Maurycy Dzieduszycki (1813–1877) i jego zainteresowania przeszłością(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Pisulińska, JoannaMaurycy Dzieduszycki (1813–1877) jest autorem licznych prac historycznych. W większości dotyczą one historii Kościoła katolickiego w Polsce w XV i XVI w., która stanowiła, według niego, najważniejszą część dziejów ludzkości. Trudno go jednak określić mianem historyka. Bardziej zależało mu bowiem na zaspokajaniu swej polemicznej pasji i swobodnym wyrażaniu śmiałych i niepopularnych opinii niż na zachowaniu obiektywizmu i krytycyzmu. Jako ultramontanin podkreślał przede wszystkim przywiązanie narodu polskiego do wiary katolickiej oraz udowadniał słuszność okazywanej przez Kościół w Polsce wierności i szacunku Stolicy Apostolskiej.Pozycja Авґуст Бєльовський та Іван Вагилевич: наукова співпраця у Національному інституті імені Оссолінських(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Глушик, ІринаWspółpraca naukowa pomiędzy polskim uczonym Augustem Bielowskim i wybitnym działaczem ukraińskiego odrodzenia narodowego Iwanem Wagilewiczem trwała, z niewielkimi przerwami, ponad trzydzieści lat – od czasów ukończenia gimnazjum aż do śmierci Wagilewicza. Głównym obszarem działalności uczonych w tym czasie był Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – najpierw jako biblioteka, z której korzystali podczas studiów na Uniwersytecie Lwowskim, a później jako bezpośrednie miejsce ich pracy zawodowej. Bielowski rozpoczął swoją karierę w Ossolineum jako skryptor, następnie awansował na stanowisko kustosza i dyrektora; Wagilewicz formalnie był zatrudniony w Zakładzie tylko dziewięć miesięcy, chociaż brał udział w większości projektów badawczych tam realizowanych. Uczeni zajmowali się wówczas krytyczną analizą najstarszych zabytków piśmiennictwa słowiańskiego, a najbardziej znane z nich przygotowywali do druku. Ważną częścią ich współpracy było także opracowanie drugiej edycji „Słownika języka polskiego” Samuela Bogusława Lindego. Zajmując się źródłami i usprawnieniem działalności biblioteki Ossolineum, a na początku lat sześćdziesiątych XIX w. także Archiwum Rady miasta Lwowa, stawiali pierwsze kroki w kierunku profesjonalizacji i instytucjonalizacji nauki historycznej we Lwowie.Pozycja Часопис Національної бібліотеки імені Оссолінських у Львові в XIX столітті(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Лазурко, ЛідіяW artykule przedstawiono działalność wydawniczą Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie – czasopismo, które pod różnymi nazwami i z przerwami ukazywało się od 1828 do 1869 r.: od 1828 do 1830 r. jako „Czasopism Naukowy Księgozbioru Publicznego imienia Ossolińskich”, od 1831 do 1834 r., a także w r. 1841 jako „Czasopismo Naukowe. Od Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich wydawane”, od 18432 do 1844 r. i od 1847 do 1848 r. jako „Biblioteka Naukowego Zakładu imienia Ossolińskich”, a w latach 1862–1869 pod nazwą „Biblioteka Ossolińskich”. Głównym celem działalności wymienionego pisma była popularyzacja nauki i kultury w społeczeństwie polskim pod zaborami.Pozycja Zbiory książkowe Biblioteki im. Gwalberta Pawlikowskiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Franczyk-Cegła, AgnieszkaCelem artykułu jest opisanie losów oraz funkcjonowania księgozbioru rodziny Pawlikowskich, którego twórcą jest Gwalbert Pawlikowski (1792–1852). Księgozbiór ten, gromadzony początkowo w Medyce, a następnie we Lwowie, jest jednym z cenniejszych zabytków kultury książki. Przekazany w 1921 r. do Zakładu Narodowego im. Ossolińskich na zasadzie odrębności, znalazł się po 1945 r. poza granicami Polski. Jego profil, historia i losy są silnie związane z państwem polskim jako świadectwo przemian początkowo w Galicji, a później w całej Polsce.