Application of the log-linear analysis to choose determinants of disability among the elderly residents of south-eastern Poland

Introduction: Many variables in research in the area of medical and health sciences are qualitative in nature. A common statistical tool used to analyze them is the χ2 test. However, it does not allow us to assess the relationship between a number of variables and distinguish the factors determining the investigated phenomenon. A more accurate tool is the log-linear analysis, which enable the researcher to evaluate the dependences and interactions between the studied variables. Purpose: Description of the use of log-linear analysis on the example of the cross-sectional study on disability of the elderly. Material and methods: The assessment of disability and the choice of the factors that determine it was carried out on the results of a survey of 800 randomly selected people aged 71-80 years from the area of south-eastern Poland. The research tool was a WHODAS 2.0 questionnaire and a respondent’s particulars. The log-linear model was used for the analysis. In order to evaluate the fitting of the model, the Pearson’s χ2 and the χ2 maximum likelihood statistics, R2 and A coefficients were used . Results: Education, adjustments of a house / flat, physical exercises have a significant impact on the prevalence of disability in the study group . Conclusions: The log-linear analysis allows us to determine the effect not only of individual variables on the formation of an independent variable, but also their interactions and the determination the odds occurrence of a dependent variable according to different qualitative categories of dependent variables. The information obtained in this way is a valuable clue to take practical action to decrease or increase the severity of the studied phenomenon.

Wstęp: Wiele zmiennych w badaniach z obszaru nauk medycznych oraz nauk o zdrowiu ma charakter jakościowy. Powszechnym narzędziem statystycznym stosowanym do ich analizy jest test χ2. Nie pozwala on jednak na dokonanie oceny powiązań między większą liczbą zmiennych oraz wyodrębnienie czynników determinujących badane zjawisko. Dokładniejszym narzędziem jest analiza log-liniowa, pozwalająca na ocenę zależności i interakcji między badanymi zmiennymi. Cel: Przedstawienie zastosowania analizy log-liniowej na przykładzie przekrojowego badania niepełnosprawności osób starszych. Materiał i metody: Ocenę niepełnosprawności oraz wybór czynników, które ją determinują przeprowadzono na wynikach badania 800 losowo dobranych osób w wieku 71-80 lat z terenu Polski południowo-wschodniej. Narzędzie badawcze stanowił kwestionariusz WHODAS 2.0 oraz kwestionariusz metrykalny. Do analizy wykorzystano model log-liniowy. W celu oceny dopasowania modelu wykorzystano statystyki χ2 Pearsona oraz χ2 największej wiarygodności, współczynniki R2 oraz A. Wyniki: Istotny wpływ na występowanie niepełnosprawności w badanej grupie miały: wykształcenie, dostosowanie domu / mieszkania, wykonywanie ćwiczeń fizycznych. Wnioski: Analiza log-liniowa pozwala na ustalenie wpływu nie tylko pojedynczych zmiennych na kształtowanie się zmiennej niezależnej, lecz także ich interakcji oraz określenie szansy wystąpienia zmiennej objaśnianej w zależności od poszczególnych kategorii jakościowych zmiennych objaśniających. Uzyskiwane w ten sposób informacje są cenną wskazówką do podjęcia praktycznych działań w celu zmniejszenia lub zwiększenia stopnia nasilenia badanego zjawiska.