Autorytet władz gminnych jako element kapitału społecznego a nierówności w rozwoju na poziomie lokalnym

W artykule przedstawiono zagadnienie oddziaływania autorytetu gminnych władz samorządowych na rozwój społeczno-ekonomiczny społeczności lokalnych. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o kierunek i zakres wpływu autorytetu władz gminnych na kształtowanie nierówności rozwojowych lokalnych układów społeczno-terytorialnych. Podstawą zawartych w artykule analiz i charakterystyk są wyniki badań własnych przeprowadzonych w 2012 roku w gminach województwa podkarpackiego, zajmujących skrajne pozycje na skali poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego. Badania zorientowane na rozpoznanie relacji między poziomem autorytetu władz gminnych a poziomem rozwoju społeczności lokalnych ukazały m.in. znaczenie roli przedstawicieli władz samorządowych jako lokalnych liderów, których pożądaną cechą jest umiejętność sieciowej współpracy, tworzenia koalicji, mobilizowania głównie wewnętrznych zasobów dla przyspieszenia rozwoju i przez to ograniczania nierówności i dysproporcji na poziomie lokalnym. Analiza uzyskanych wyników potwierdziła tezę, że autorytet jako ważny społeczny zasób i źródło uprawomocnienia działań gminnych władz samorządowych sprzyja prorozwojowej aktywności społeczności lokalnych. W szerszej perspektywie rozpoznanie roli autorytetu gminnych władz samorządowych w rozwoju wiejskich społeczności lokalnych może przyczynić się do utrwalania nowej perspektywy postrzegania samorządu lokalnego, w której najważniejsze jest, oparte na autorytecie i wysokich kompetencjach, skuteczne przywództwo niezbędne dla efektywnego i dynamicznego rozwoju społeczności lokalnych. W kontekście przemian systemowych, jakim podlega od ponad dwóch dekad polska wieś, zasadnicze znaczenie ma istnienie i rozwijanie zasobów społecznych, które zwiększałyby zdolność absorbcji nowych rozwiązań i impulsów rozwojowych oraz mogły stanowić podstawę społecznej integracji, kooperacji i partycypacji. Obdarzone autorytetem, szacunkiem i zaufaniem, sprawne i kompetentne gminne władze samorządowe oraz aktywna społeczność lokalna w najznaczniejszym stopniu przyczyniają się do zwiększania potencjału rozwojowego wsi.

The paper presents the issue of the impact of authority of the municipal local government on socio-economic development of local communities. It attempts to answer the question about the direction and magnitude of the impact of the authority of the municipal government on shaping development disparities in local socio-territorial systems. The empirical basis for analyzes and characteristics included in article are the results of research conducted in 2012 in the municipalities of Podkarpackie voivodeship that were placed on extreme positions on the scale of the socio-economic development. The study focused on recognizing the relationship between the level of authority of municipalities and the level of development of local communities revealed among other things, the importance of the role of local government representatives as local leaders whose important feature is the ability to network cooperation, create coalitions, mobilize internal resources mainly for development acceleration, thereby reducing inequalities and disparities at the local level. Analysis of the results confirmed the thesis that authority as an important social resource and a source of legitimacy of actions of municipal authorities, favors pro-development activities of local communities. In a broader perspective recognition of the role of local government’s authority in the development of rural communities can contribute to consolidation of a new perspective on local government, which will be based on the authority and effective leadership required for effective and dynamic development of local communities. In the context of systemic changes that are occurring for over two decades in the Polish countryside essential is the existence and development of social resources that increase the absorption capacity of new solutions and development impulses and may be the basis for social integration, cooperation and participation. Endowed with authority, respect and trust, efficient and competent municipal local authorities and active local community decisively help to increase the growth potential of the countryside.