Budżet miasta Rzeszowa w latach 1853–1866

Materiały archiwalne dotyczące budżetów rocznych gminy miasta Rzeszowa zachowały się w zespole „Akta miasta Rzeszowa”. Na ich podstawie można zbadać finansową działalność rzeszowskich władz miejskich u schyłku epoki przedautonomicznej. Warunki ich funkcjonowania w zakresie gospodarki finansowej były ograniczone często zmieniającymi się przepisami, a nadzór nad tą sferą działalności władz miejskich sprawowały urzędy państwowe – cyrkuły, a w okresie późniejszym (1855–1856) przejściowo urzędy powiatowe. Prezentowane poniżej źródło – „Pogląd na przeszły i obecny stan funduszów gminy królewskiego obwodowego Miasta Rzeszowa skreślony dla nowéj rady miejskiéj w lutym 1867 roku” ukazało się w 1867 r. w Rzeszowie w drukarni J.A. Pelara, a jego autorami było dwóch urzędników rzeszowskiego magistratu – kasjer miejski Aleksander Dreziński i sekretarz miasta Onufry Oraczewski. Znajduje się ono w rzeszowskim Archiwum Państwowym w zespole „Akta miasta Rzeszowa” pod sygn. 297. W zamyśle autorów miało pomóc nowo wybranej radzie miasta stwierdzić stan budżetu miasta i tym samym ułatwić pracę rzeszowskiemu samorządowi w związku z pierwszymi wyborami samorządowy rozpoczynającej się epoki autonomicznej. Z pewnością „Pogląd…” jest bardzo ciekawym źródłem do dziejów Rzeszowa w okresie przedautonomicznym.

Archive materials concerning annual budgets of the gimna of the Rzeszow city were preserved in the set “Rzeszow city acts”. On their basis one may investigate the functioning of the financial activity of its city authorities at the end of the pre-autonomic epoch. The conditions of their functioning within the scope of financial economy were limited by frequently changing regulations and supervising this sphere of the city authorities’ activity was done by state offices – districts (called cyrkul) and in the later periods (1855–1856) temporarily by the poviat offices. The source presented here – “Pogląd na przeszły i obecny stan funduszów gminy królewskiego obwodowego Miasta Rzeszowa skreślony dla nowéj rady miejskiéj w lutym 1867 roku (View on the past and present state of funds of the gmina of the royal district city of Rzeszow written for the new city council in February 1867)” was published in 1867 in Rzeszow in the J.A.Pelar’s printing shop and its authors were two clerks of the Rzeszow municipal office, namely city cashier Aleksander Drezinski and city secretary Onufry Oraczewski. It is stored in the Rzeszow State Archived in the set “Rzeszow city acts” sygn. 297. The authors intended it to help the newly elected city council to establish the state of the city budget and at the same time to facilitate the work of Rzeszow local government in connection with the first local government elections in the initiating autonomic epoch. Certainly it is a very interesting source for the history of Rzeszow in the pre-autonomic period.